W Kościele katolickim mszą krzyżma w Wielki Czwartek kończy się Wielki Post

W Kościele katolickim mszą krzyżma w Wielki Czwartek kończy się trwający 40 dni Wielki Post. W czasie liturgii błogosławione są oleje chorych i katechumenów. Konsekrowany jest olej krzyżma, używany w sakramencie chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich i przy konsekracji ołtarzy, a kapłani odnawiają swoje przyrzeczenia.

Msza krzyżma, po łacinie missa chrismatis, sprawowana jest w porannych godzinach Wielkiego Czwartku, w związku z tym należy do czasu wielkopostnego. Celebrowana jest zawsze w katedrze, pod przewodnictwem ordynariusza diecezji, w otoczeniu prezbiterów (kapłanów) i przedstawicieli zgromadzeń zakonnych. W liturgii biorą także udział lektorzy, nadzwyczajni szafarze Eucharystii i wierni.

Zawarte w pontyfikale rzymskim (księga liturgiczna zawierająca modlitwy, przepisy czynności ceremonii i obrzędów) wprowadzenie do celebracji mszy krzyżma wskazuje, że ta liturgia jest „jednym z głównych przejawów pełni kapłaństwa biskupa oraz znakiem ścisłej łączności kapłanów z jego osobą”. Zgodnie z decyzją papieża Pawła VI z 6 marca 1970 r. w czasie mszy krzyżma kapłani odnawiają swoje przyrzeczenia. Temu obrzędowi towarzyszy modlitwa Kościoła za duchowieństwo.

>>> Kongregacja Kultu Bożego o obchodzeniu Świąt Paschalnych [DOKUMENT]

W liście na Wielki Czwartek do kapłanów „Na paschalnej drodze Kościoła” polscy biskupi podkreślili, że „bez eucharystii, gotowości do uniżonej służby w braterskiej wspólnocie oraz przyjaźni z Chrystusem kapłani nie zrealizują swojego posłannictwa”. Zastrzegli, że nie chodzi o abstrakcyjne deklaracje, ale o „codzienną gotowość do rozdawania życia poprzez uważną troskę o siostry i braci, nawet za cenę upokorzenia”. Wskazali potrzebę budowania wspólnoty kapłańskiej poprzez okazywanie wzajemnego wsparcia, dzielenie się wiarą, braterskim upomnieniem i zrozumieniem w słabości.

Zastrzegli, że mimo niewierności swoich sług Jezus pozostaje ich przyjacielem. „On wie, jak i kiedy Go zdradzamy, nie łudzi się co do nas ani nie wybrał nas ze względu na doskonałość naszego moralnego życia” – napisali biskupi. Jako antidotum na „pokusę hipokryzji podwójnego życia, rozpaczy lub samopotępienia na wzór Judasza”, wskazali przykład św. Piotra i jego stanięcie w prawdzie oraz dostrzeżenie przebaczającego, miłosiernego spojrzenia Chrystusa. „Tylko w takim spotkaniu głębokie rozczarowanie sobą może przerodzić się w pokorę i miłosierdzie dla siebie, a w konsekwencji też dla innych” – napisali.

>>> Wielki Tydzień – sprawdź czy to wiesz! [QUIZ DLA MŁODZIEŻY]

Zachęcili także kapłanów, aby „nie obwiniali siebie lub innych o niepowodzenie swoich planów”, ale we wszystkim szczerze zwrócili się do Chrystusa. Jak zaznaczyli, „nigdzie poza Nim nie znajdziemy odpowiedniego wyjaśnienia”. Na zakończenie mszy krzyżma odbywa się obrzęd poświęcenia olejów: chorych i katechumenów oraz konsekracja krzyżma, które we wschodniej tradycji liturgicznej nazywane jest myronem. Świadectwa z VI w. mówią, że krzyżmo było mieszaniną oliwy z oliwek pierwszego tłoczenia na zimno i wonnego balsamu”.

Historia namaszczania osób oraz przedmiotów sięga czasów Starego Testamentu. W Biblii czytamy, że osoby wybrane przez Boga do wykonywania szczególnych zadań, w ramach uroczystego obrzędu „pomazane były oliwą”. W Ewangelii św. Łukasza Jezus sam nazwał siebie Chrystusem, czyli namaszczonym przez Boga – Duch Pański spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę”. Grecki termin „christos” oznacza „namaszczony”, „pomazaniec” i jest on odpowiednikiem hebrajskiego „maszijah”. Zgodnie z mszałem rzymskim przed zakończeniem modlitwy eucharystycznej przed doksologią, czyli zanim biskup wypowie słowa: „Przez Chrystusa naszego Pana, przez którego…”, odbywa się poświęcenie oleju chorych, a po modlitwie po komunii świętej odbywa się obrzęd poświęcenia oleju katechumenów.

>>> Jak Inuici przeżywają Wielki Post i Wielkanoc? [MISYJNE DROGI]

Następnie odbywa się obrzęd konsekracji krzyżma. Biskup wlewa wonności do oleju, przyrządzając krzyżmo. Do modlitwy konsekracyjnej nad olejem włączają się również koncelebransi, którzy przyzywając Ducha Świętego, wyciągają w milczeniu prawą rękę w stronę naczynia z olejem. W sytuacjach nadzwyczajnych np. wojny czy epidemii, przepisy Kościoła katolickiego pozwalają na poświęcenie olejów w innym trybie. Może to wówczas uczynić kapłan. Olej krzyżma świętego używany jest w sakramencie chrztu, bierzmowanie, podczas święceń kapłańskich, przy konsekracji kościołów i ołtarzy.

Zobacz także