Włoszczowa: obchody 40. rocznicy strajku szkolnego w obronie krzyży

Z udziałem delegacji władz państwowych, samorządowych i duchowieństwa odbyły się we Włoszczowie obchody 40. rocznicy strajku szkolnego uczniów w obronie krzyży.

Uroczystości w kościele, w szkole i w domu kultury upamiętniały historyczne wydarzenia, które odbiły się echem w Polsce i Europie. Patronat honorowy nad uroczystościami rocznicowymi objął prezydent Andrzej Duda. Obchody rozpoczęła Msza św. w kościele Wniebowzięcia NMP we Włoszczowie pod przewodnictwem bp. Jana Piotrowskiego.

– Mija 40 lat od dnia, kiedy uczniowie z Zespołu Szkół Zawodowych rozpoczęli spontaniczny strajk i stanęli w obronie ukradkiem zdjętych krzyży –  mówił w homilii biskup kielecki.

„Niebywały akt odwagi”

Biskup nazwał strajk „niebywałym aktem odwagi”, który wpisał się w historię i pozostał trwałym faktem w ludzkiej i historycznej pamięci. Zaznaczył, że żadne społeczeństwo  nie zazna spokoju, jeśli rządzący nim nie będą mieli kręgosłupa moralnego.

Bp Piotrowski zauważył, że „uczniowie oraz towarzyszące im osoby, które stały się znakiem sprzeciwu wobec panoszącego się zła i pogardy dla krzyża Jezusa Chrystusa mimo poniesionych ofiar są dziś szczęśliwe”. Nazwał ich „ludźmi honoru i życia w prawdzie, którzy nie poszli za radą występnych i nie dali się uwieść w gronie szyderców”.

– Nie przyłączyli się też do zwodniczej zabawy ówczesnego świata, który niewiele miał do zaoferowania młodym ludziom. Strajk (…) nie był przygodą rozkapryszonej młodzieży, która nie miała nic do powiedzenia, jak mówił jeden dziennikarzy, ale był świadectwem odwagi wiary, którego tak bardzo potrzeba i w naszych czasach, i w dniu dzisiejszym, jutro i pojutrze – podkreślał biskup kielecki.

Jego zdaniem, „pogarda i nienawiść do uczniów Chrystusa, wciąż istnieją”.

Wspomnienia sprzed 40 lat

Na mszy św. obecni byli strajkujący sprzed 40 lat, z historycznymi emblematami i przechowywanymi do dzisiaj transparentami. Alicja Rydzek (z domu Groszek), przewodnicząca samorządu szkolnego i szefowa strajku, dziękowała biskupowi.   

– Ten strajk z perspektywy czasu miał wymiar nie tylko religijny, społeczny i polityczny. Historycy się wypowiadają, że Włoszczowa była cegiełką, która przyczyniła się do zmian ustrojowych. Wierzyliśmy i wierzymy, że jeśli Bóg jest na pierwszym miejscu, to wszystko inne jest na właściwym miejscu – mówiła uczestniczka wydarzeń sprzed 40 lat.

Po Eucharystii nastąpiło odsłonięcie tablicy na budynku szkoły, upamiętniającej 40. rocznicę strajku uczniów.

Następnie  w Domu Kultury we Włoszczowie od odśpiewania hymny państwowego rozpoczęła się akademia przygotowana przez środowisko szkoły, połączona z oficjalnymi przemówieniami oraz wspomnieniami uczestników strajku. Podczas uroczystości odczytano list od prezydenta Andrzeja Dudy.

„Wspaniała postawa włoszczowskich uczniów wzbudza podziw dla siły, ducha i determinacji, a jednocześnie przypomina o wytrwałości, z jaką miliony rodaków kultywowały patriotyzm, marzenie o wolności oraz przywiązanie do wartości i tradycji duchowych, na których opiera się nasza kultura narodowa i cała cywilizacja europejska” – napisał prezydent.

Jedna z uczestniczek strajku, Alicja Rydzek powiedziała KAI, że były to najpiękniejsze rekolekcje jej życia oraz że nie odczuwała wtedy ciężaru odpowiedzialności i ryzyka.

– Atmosfera była niezapomniana; to była spontanicznie zbudowana jedność i wspólnota, ołtarz z plecaków, a przy nim nasi księża, ks. Marek i Łabuda, ks. Andrzej Wilczyński, którzy za udział w strajku zapłacili cenę najwyższą – wspominała.

Przypomina doskonałą organizację włoszczowskiej społeczności, która już w pierwszym dniu strajku znosiła jedzenie, pomimo pustki w sklepach, koce, śpiwory, środki czystości.

Kolejnym punktem programu była możliwość obejrzenia wystawy rocznicowej w szkole, a potem w Domu Kultury – panel edukacyjny dla młodzieży i mieszkańców powiatu włoszczowskiego, z udziałem księży i historyków. 

Z kolei na sobotę 14 grudnia zaplanowano koncert pieśni religijnej i patriotycznej w sanktuarium bł. Józefa Pawłowskiego (godz. 15). Wystąpią chór „Niezastąpieni” pod dyrekcją Mieczysława Króla oraz zespół „Fabryka bzu”. Wśród propozycji towarzyszących wydarzeniu organizatorzy wskazują: wystawę „In hoc Signo Vinces” w Muzeum Diecezjalnym w Kielcach.

Strajk szkolny w obronie krzyży

40 lat temu młodzież szkolna ówczesnego Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie wystąpiła w obronie krzyży, usuniętych przez dyrekcję szkoły z sal lekcyjnych. Nowe krzyże poświęcił ks. proboszcz Kazimierz Biernacki, jednak, zawieszone przez młodzież, ponownie zniknęły. Uczniowie podjęli strajk. W proteście, w dniach 3 – 16 grudnia 1984 r., uczestniczyło ok. od 300 do 600 uczniów – w zależności od dnia –  oraz księża Marek Łabuda i Andrzej Wilczyński.

Na czele protestu stanęła Alicja Groszek – przewodnicząca samorządu uczniowskiego. Walczących wspierali rodzice, ale nie tylko. Mieszkańcy miasta dostarczali jedzenie i potrzebne środki czystości, a bp Mieczysław Jaworski codziennie przyjeżdżał do Włoszczowy i odprawiał Mszę świętą.      

Strajk został zakończony 16 grudnia 1984 r. na prośbę bp. Jaworskiego, który obawiał się rozlewu krwi, wobec agresywnej postawy władz. Podczas Mszy św. na zakończenie protestu bp Jaworski porównał postawę młodzieży z obroną Westerplatte i uznał, że protest zakończył się moralnym zwycięstwem.

11 listopada 2010 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył kilkoro uczestników strajku Złotymi Krzyżami Zasługi, część z nich otrzymała status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.

Zobacz także