Wojna w Ukrainie [NA ŻYWO, 01.07.2022]

Ukraina zwróciła się do polskiej prezydencji OBWE o zwołanie specjalnego posiedzenia Stałej Rady organizacji w celu omówienia rosyjskich ataków rakietowych na Ukrainę – poinformował w piątek agencję Ukrinform stały przedstawiciel Ukrainy przy OBWE Jewhenij Cymbaluk.

Z taką inicjatywą Ukraina wystąpiła w związku z kolejnym rosyjskim atakiem rakietowym na obwód odeski, w wyniku którego według najnowszych danych zginęło 21 osób, a prawie 40 odniosło obrażenia.

Według Cymbaluka przypuszczając ataki na obiekty cywilne Rosja „nie tylko poważnie łamie międzynarodowe prawo humanitarne, ale przede wszystkim ma na celu terroryzowanie ludności”. Atak w obwodzie odeskim w nocy z czwartku na piątek nie był według niego odosobniony, a taka taktyka Rosji przybrała już charakter systematyczny – wymienił m.in. ataki w obwodach lwowskim, żytomierskim, czernihowskim, w Mikołajowie i Kijowie.

Rada Najwyższa (parlament) Ukrainy powołała w piątek Dmytra Łubinca na stanowisko rzecznika praw człowieka. Jego poprzedniczka Ludmyła Denisowa została zwolniona 31 maja po fali krytyki dotyczącej sposobu wykonywania przez nią obowiązków w czasie rosyjskiej inwazji.

Łubinec to deputowany, szef parlamentarnej komisji ds. praw człowieka, deokupacji i reintegracji terytoriów tymczasowo okupowanych.

Poprzednia rzecznika praw człowieka Denisowa oświadczyła po swoim zwolnieniu, że zaskarży tę decyzję.

Kijów rozpatruje możliwość zawieszenia broni wyłącznie, jeśli będzie to krok do wycofania rosyjskich wojsk z terytorium Ukrainy – oświadczył w piątek szef biura (kancelarii) prezydenta Ukrainy Andrij Jermak.

„Jeśli przerwanie ognia to pierwszy krok do zakończenia wojny i wycofania wojsk rosyjskich, to możemy to rozważyć. A przerwanie ognia jako krok do zamrożenia konfliktu nas nie interesuje”- powiedział Jermak w czasie briefingu, cytowany przez agencję Interfax-Ukraina.

„To nie jest ukraiński plan. Nas interesuje zwycięstwo w tej wojnie. I ono obowiązkowo nastąpi” – dodał najbliższy współpracownik prezydenta Wołodymyra Zełenskiego.

Ukraina zwróciła się do Turcji o zatrzymanie i aresztowanie statku transportowego pod rosyjską banderą wiozącego ukraińskie zboże zabrane z okupowanego przez siły rosyjskie portu w Berdiańsku – wynika z dokumentu, który widziała agencja Reutera.

Przedstawiciel ukraińskiego MSZ powiedział, powołując się na informację z administracji morskiej, że na statek Zhibek Zholy załadowano około 4500 ton zboża z Berdiańska.

Jak informował wcześniej wiceminister rolnictwa Ukrainy Taras Wysocki, Rosjanie ukradli z okupowanych terenów ponad 25 proc. zasobów zboża, czyli około 400 tys. ton z 1,5 mln ton zebranych przed inwazją.

Wiceminister spraw zagranicznych RP Paweł Jabłoński w piątek w imieniu Polski przekazał Ukrainie 25 karetek pogotowia ratunkowego. Uroczyste przekazanie tych pojazdów odbyło się we Lwowie obok siedziby władz obwodowych.

Karetki odebrane przez przedstawicieli hromad (odpowiednik polskich gmin – PAP) trafią do miast w obwodach czernihowskim, charkowskim i sumskim. Jedna pozostanie we Lwowie.

Przewodniczący władz obwodu lwowskiego Maksym Kozycki podczas przekazania aut mówił, że „karetki pomagają w ratowaniu ludzkiego życia, które jest zagrożone podczas wojny ze strasznym wrogiem”. Dodał, że „wróg ten nie wojuje z wojskiem ukraińskim, a walczy przeciwko państwu ukraińskiemu, strzela do cywili, kobiet, dzieci, strzela do szpitali, szkół, przedszkoli” – dodał. „Polska strona od pierwszych dni wojny jest naszym przyjacielem i nam pomaga” – podkreślił.

Dwadzieścia osób zginęło w wyniku rosyjskich ataków rakietowych w obwodzie odeskim na południu Ukrainy w nocy z czwartku na piątek. 2 lipca będzie w obwodzie dniem żałoby – poinformowała na Telegramie Państwowa Służba ds. Sytuacji Nadzwyczajnych Ukrainy.

Szesnaście osób poniosło śmierć wskutek rakietowego ataku na 8-piętrowy dom mieszkalny w miejscowości Serhijiwka, a cztery, w tym jedno dziecko – na ośrodek wypoczynkowy. Rannych zostało 38 osób.

W związku z sankcjami gospodarczymi, nałożonymi na Kreml, siły rosyjskie zaczęły oszczędzać nowoczesne rakiety i ostrzeliwują Ukrainę przestarzałymi pociskami, których mają wciąż bardzo wiele – poinformował w piątek rzecznik prasowy ukraińskiego lotnictwa wojskowego Jurij Ihnat.

W ocenie Ihnata na początku inwazji, pod koniec lutego i w marcu, wróg często wykorzystywał pociski manewrujące typu Ch-101 i Kalibr (SS-N-27 Sizzler w kodzie NATO) czy rakiety balistyczne krótkiego zasięgu Iskander (SS-26 Stone). Później doszło jednak do zmiany rosyjskiej taktyki, co było związane m.in. z zatopieniem przez Ukraińców krążownika Moskwa w połowie kwietnia (co ograniczyło możliwości prowadzenia ostrzałów z akwenu Morza Czarnego – PAP) i kolejnymi pakietami zachodnich sankcji gospodarczych, uderzających w przemysł zbrojeniowy Kremla.

„Rosjanie zorientowali się, że zasoby (zaawansowanych technologicznie) rakiet kończą się. Przemyśleli sprawę i doszli do wniosku, że z powodu sankcji może w końcu zabraknąć podzespołów do produkcji tych rakiet. Podzespoły pochodzą natomiast z wysoko rozwiniętych państw. Dlatego wydaje się oczywiste, że wydano rozkaz o oszczędzaniu tych pocisków i używaniu ich tylko na najważniejszych kierunkach – tam, gdzie jest to niezbędne” – wyjaśnił rzecznik sił powietrznych w rozmowie z portalem nv.ua.

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) poinformowała w piątek o zatrzymaniu czterech rosyjskich agentów, którzy zbierali informacje o obronie Kijowa.

Według SBU agenci prowadzili rozpoznanie pozycji Sił Zbrojnych Ukrainy, geolokalizacji obiektów strategicznych i wzywali Ukraińców do wspierania Rosjan – czytamy w komunikacie.

SBU podaje, że grupa została utworzona przez funkcjonariusza wywiadu wojskowego Rosji (GRU) Władysława Dońca, by prowadzić działalność wywrotową przeciwko Ukrainie. Pułkownik był w składzie okupacyjnych rosyjskich sił na terytorium obwodów kijowskiego i czernihowskiego. Koordynował działania rosyjskich agentów.

Wiceminister spraw zagranicznych RP Paweł Jabłoński w piątek w imieniu Polski przekazał Ukrainie 25 karetek. Uroczyste przekazanie tych pojazdów odbywa się we Lwowie obok siedziby władz obwodowych.

Jak podkreślił Jabłoński, jest to „element szerszego projektu realizowanego przez Fundację Solidarności Międzynarodowej oraz Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków, które uzyskaliśmy z UE na wsparcie Ukrainy”.

W przekazaniu ze strony ukraińskiej bierze udział m.in. przewodniczący władz obwodu lwowskiego Maksym Kozycki.

Karetki trafią do miast w obwodach czernihowskim, charkowskim, sumskim oraz do Lwowa.

Dezerterzy z rosyjskiej armii próbują uciekać z obwodu chersońskiego na południu Ukrainy na okupowany Krym; wśród zbiegów są nastolatkowie, którzy proszą okolicznych mieszkańców o żywność i wodę – poinformował w piątek ukraiński wywiad wojskowy (HUR).

„W zajętej przez wroga miejscowości Kałyniwka w obwodzie chersońskim pojawiła się grupa dezerterów w wieku 18-20 lat. Są ubrani w mundury przypominające rosyjskie, ale bez znaków rozpoznawczych i nakryć głowy. (…) Jeden z nich prawdopodobnie jest ranny, mają ze sobą automaty Kałasznikowa. Kierują się w stronę Krymu. Poruszają się wyłącznie w nocy, w ciągu dnia ukrywają się” – przekazano w komunikacie na stronie internetowej HUR.

Naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy generał Wałerij Załużny opublikował w piątek w mediach społecznościowych nagranie, na którym pokazano w działaniu polskie armatohaubice samobieżne Krab.

„Na nikogo nie napadaliśmy. Bronimy swojego” – napisał Załużny na Facebooku. Podkreślił, że w obronie pokoju na Ukrainie i w całej Europie stronie ukraińskiej pomaga uzbrojenie, amunicja i sprzęt od krajów partnerskich. „Na nagraniu – polskie działa samobieżne Krab” – wskazał.

Na filmiku pokazano w działaniu polskie uzbrojenie, w tle słychać melodię „Deszcze niespokojne”. Pod koniec pojawia się plansza z napisem: „Siły Zbrojne Ukrainy są szczerze wdzięczne Polakom za skuteczne wsparcie i pomoc. Czujemy, że możemy się oprzeć na waszym ramieniu”.

Siły wroga pilnie wzmacniają swoje zgrupowanie w obwodzie zaporoskim, czyli na kierunku, z którego wcześniej częściowo się wycofały; Rosjanie starają się nie dopuścić do dalszych sukcesów kontrofensywy Kijowa w tym regionie – ocenił w piątek ukraiński ekspert wojskowy Ołeh Żdanow, cytowany przez agencję UNIAN.

Ponadto w jego ocenie oprócz walk w obwodzie ługańskim i donieckim istotne znaczenie ma odcinek frontu nieopodal Charkowa.

„Zadania (rosyjskich wojsk) na kierunku ługańskim i donieckim są jasne. Siły przeciwnika chcą dotrzeć do administracyjnych granic tych regionów, co stanowi dla nich cel polityczny. Z kolei działania wojenne w obwodzie charkowskim służą zmuszeniu Ukrainy do przerzucenia tam części żołnierzy ze wschodu, odciągnięcia ich od (obrony Donbasu) i tym samym wydłużenia (linii frontu)” – wyjaśnił Żdanow.

Pentagon analizuje około 1300 propozycji zgłoszonych przez 800 amerykańskich firm zbrojeniowych, które są gotowe wyprodukować różne rodzaje broni i sprzętu wojskowego dla Ukrainy, walczącej z rosyjską inwazją – poinformowała w nocy z czwartku na piątek stacja CNN.

Decyzja w sprawie zwycięskich ofert i konkretnych rodzajów wsparcia militarnego dla Kijowa ma zapaść w ciągu kilku najbliższych tygodni. W pierwszej kolejności rozważane będą m.in. komponenty obrony powietrznej, broń przeciwpancerna i bezzałogowe statki powietrzne, czyli uzbrojenie zgłoszone przez stronę ukraińską jako najbardziej potrzebne na froncie.

Jak podkreśliła CNN, Stany Zjednoczone i państwa sojusznicze podejmują wysiłki na rzecz przyspieszenia produkcji zbrojeniowej i zwiększenia możliwości przemysłu wojskowego w tym względzie. Jest to związane z przekonaniem, że kraje Zachodu będą musiały wspierać Ukrainę również wówczas, gdy wyczerpią się jej zapasy uzbrojenia.

Pod gruzami ostrzelanego przez siły rosyjskie ośrodka wypoczynkowego w obwodzie odeskim na Ukrainie są trzy osoby, w tym dwoje dzieci – poinformował w piątek wiceszef biura prezydenta Ukrainy Kyryło Tymoszenko. Według biura prokuratora generalnego w atakach zginęło 19 osób, a 38 zostało rannych.

Wskutek rosyjskiego ostrzału miejscowości Serhijiwka całkowicie zniszczony został ośmiopiętrowy blok mieszkalny i ośrodek wypoczynkowy.

W ostrzale bloku zginęło 16 osób, a 34 zostały ranne, w tym pięcioro dzieci – pisze Tymoszenko. Udało się uratować osiem osób, w tym troje dzieci i kobietę w ciąży.

Według Tymoszenki w ataku na bazę wypoczynkową zginęły dwie osoby, w tym 12-letnie dziecko, a pięć osób zostało rannych. Pod gruzami są trzy osoby, w tym dwoje dzieci. Trwa akcja ratunkowa.

W okupowanym przez Rosjan Siewierodoniecku siły rosyjskie poszukują osób, które popierają Ukrainę – powiedział w piątek ukraiński mer tego miasta na wschodzie kraju Ołeksandr Striuk. Do Siewierodoniecka nie ma regularnych dostaw żywności.

Rosjanie prowadzą poszukiwania ludzi, którzy popierają Ukrainę i którzy pracowali w administracji, jednak – jak dodał Striuk – większość z nich ewakuowała się z miasta.

Według niego siły przeciwnika próbują werbować miejscową ludność do szeregów tzw. armii Ługańskiej Republiki Ludowej.

Mer poinformował, że mieszkańcy mogą opuścić miasto jedynie w kierunku niekontrolowanej przez Kijów części Ukrainy.

W okupowanym przez siły rosyjskie Mariupolu na południowym wschodzie Ukrainy znaleziono masowy grób z ponad 100 zwłokami – poinformował w piątek Petro Andriuszczenko, doradca lojalnego wobec Kijowa mera tego miasta.

„Smutne znaleziska każdego tygodnia. Nowy zbiorowy grób pod gruzami w dzielnicy Lewobrzeżnej” – napisał Andriuszczenko w komunikatorze Telegram. Poinformował, że w zbiorowym grobie jest ponad 100 ciał osób, które zginęły pod koniec lutego.

„Okupanci obok rozbierają gruzy, znów nie ma mowy o ponownym pochówku. Ludzie faktycznie żyją w grobowcach” – podkreślił.

Urzędnik przekazał, że ekshumacja jest „faktycznie zatrzymana”. „Okupacyjne władze tak zajęły się tworzeniem obrazu odbudowy, że na ponowne pochówki zabrakło czasu” – czytamy.

Nie jesteśmy już dłużej sąsiadami Europy, ale członkami wspólnej europejskiej rodziny i podzielamy te same wartości; integracja z UE oznacza dla obywateli Ukrainy lepszą przyszłość, razem uczynimy Europę silniejszą – oświadczył w piątek prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podczas wystąpienia w parlamencie.

Również w piątek w ukraińskiej Radzie Najwyższej przemawiała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

„Udało nam się w rekordowo krótkim czasie uzyskać status kandydata do członkostwa UE. Dziękuję szefowej KE za rolę lidera w tym procesie” – podkreślił Zełenski.

Europa będzie po stronie Kijowa tak długo, jak będzie trzeba; widzę przyszłość Ukrainy w Unii Europejskiej, ponieważ przeszliście trudną drogę od rewolucji godności w 2014 roku i wybraliście, że chcecie być demokracją – podkreśliła w piątek przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podczas wystąpienia w parlamencie Ukrainy.

„Utrzymaliście funkcjonowanie instytucji państwa, w tym parlamentu, mimo wszelkich przeciwności losu – w tym w najtrudniejszych chwilach rosyjskiej inwazji. Doceniamy wasze wysiłki. Właśnie ze względu na swoją determinację, upór i odwagę Ukraina została doceniona przez wszystkie kraje Wspólnoty i otrzymała status kandydata do członkostwa w UE” – dodała von der Leyen.

Straty poniesione przez rosyjską armię na Ukrainie minionej doby wyniosły 150 wojskowych – poinformował w piątek Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy. Łącznie strona rosyjska straciła od początku pełnowymiarowej inwazji na Ukrainę ok. 35 750 żołnierzy.

Poprzedniej doby zniszczone zostały m.in.: cztery rosyjskie czołgi, 10 transporterów opancerzonych, sześć systemów artyleryjskich, jeden śmigłowiec, jeden zestaw obrony przeciwlotniczej, cztery bezzałogowce, jedna jednostka pływająca.

Największe straty siły rosyjskie poniosły na kierunku Bachmutu w Donbasie – przekazał sztab w komunikacie.

Prawie wszystkie miejscowości obwodu donieckiego są ostrzeliwane, pod kontrolą władz w Kijowie jest 45 proc. regionu – poinformował szef władz tego regionu na wschodzie Ukrainy Pawło Kyryłenko, cytowany w piątek przez Radio Swoboda.

„(Tereny pod kontrolą Kijowa) to praktycznie połowa obwodu, przy czym jedna trzecia była okupowana przez osiem lat, zanim doszło do pełnowymiarowego wtargnięcia (Rosji)” – przekazał Kyryłenko. Chodzi o samozwańczą tzw. Doniecką Republikę Ludową, której utworzenie wspierani przez Rosję separatyści ogłosili na terytorium obwodu w 2014 r.

Siły rosyjskie atakują rafinerię w Lisiczańsku w obwodzie ługańskim i kontrolują jej część; w mieście niszczony jest budynek za budynkiem – informuje w piątek szef władz tego regionu na wschodzie Ukrainy Serhij Hajdaj.

Armia Rosji próbuje okrążyć ukraińskie siły, atakując Lisiczańsk z południa i zachodu, próbuje też przejąć kontrolę nad trasą łączącą miasto z Bachmutem – pisze Hajdaj w komunikatorze Telegram.

Rosyjska armia próbuje okrążyć ukraińskie siły pod Lisiczańskiem w obwodzie ługańskim, zaktywizowała działania zbrojne na kierunku kramatorskim – informuje w piątek rano Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy.

Rosyjska armia koncentruje główne wysiłki na kierunku donieckim na okrążeniu ukraińskich sił w okolicy Lisiczańska od południa i zachodu – pisze sztab. Jak dodano, przeciwnik chce przejąć pełną kontrolę nad obwodem ługańskim. Rosyjskie wojsko prowadzi działania szturmowe w celu zablokowania zabezpieczenia logistycznego strony ukraińskiej – czytamy.

Ołeksij Daniłow, sekretarz Rady Bezpieczeństwa Narodowego Ukrainy, oświadczył w czwartek, że pomoc zachodnich partnerów wciąż nie wystarcza, aby ukraińska armia mogła zrównać się pod względem posiadanej broni ciężkiej z Rosjanami.

„Niestety, pomoc wciąż nie wystarcza, abyśmy mieli parytet z wrogiem w zakresie broni ciężkiej. Jesteśmy wdzięczni wszystkim naszym partnerom i mamy nadzieję, że równowaga zostanie osiągnięta” – napisał Daniłow na Twitterze.

Prezes ukraińskiego Enerhoatomu Petro Kotin poinformował w nocy z czwartku na piątek, że ze względu na odłączenie operatora telekomunikacyjnego Vodafone w Enerhodarze nie ma obecnie możliwości przekazywania danych z Zaporoskiej Elektrowni Atomowej do Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA).

„Vodafone, który ma umowę z MAEA na transmisję danych operacyjnych z elektrowni jądrowej Zaporoże, został ponownie odłączony w Enerhodarze. Jak zwykle te dane są gromadzone na serwerach elektrowni, ale dziś nie ma możliwości przesłania ich z powodu braku połączenia” – oświadczył Kotin na Telegramie.

Liczba ofiar śmiertelnych rosyjskiego ataku rakietowego na budynek mieszkalny w Mikołajowie, który miał miejsce w środę, wzrosła do ośmiu – poinformowała w nocy z czwartku na piątek służba prasowa Państwowego Pogotowia Ratunkowego w obwodzie mikołajowskim.

14 osób zginęło, a 30 zostało rannych wskutek uderzenia wrogiej rakiety w blok mieszkalny w obwodzie odeskim na południu Ukrainy – poinformował w piątek rzecznik władz obwodowych Serhij Bratczuk. Trzy kolejne osoby zginęły, a jedna została ranna w ataku na ośrodek wypoczynkowy w tym regionie.

„Obwód odeski. Wskutek uderzenia wrogiej rakiety w blok – według stanu z godz. 6 – 14 osób zginęło, 30 zostało rannych, w tym troje dzieci. Trwa akcja ratunkowa” – napisał Bratczuk w komunikatorze Telegram.

Spod gruzów wydobyto siedem osób, w tym dzieci.

Od sukcesu Ukrainy w wojnie z Rosją zależeć będzie przyszłość Unii Europejskiej – powiedział w czwartek mer Kijowa Witalij Kliczko w zdalnym wystąpieniu przed Europejskim Komitetem Regionów. Dodał, że Ukraińcy bronią swojego prawa do budowy nowoczesnego kraju europejskiego.

Kliczko podkreślał, że Ukraina musi odnieść sukces nie tylko wojenny, ale też gospodarczy. „Potrzebujemy tego sukcesu. Musimy z powodzeniem podnieść nasze standardy życiowe, bo naszym głównym priorytetem jest budowanie kraju europejskiego, z europejskim poziomem życia. Bronimy naszego prawa, abyśmy mogli zbudować nowoczesny kraj europejski” – podkreślił Kliczko.

„Od sukcesu na tej wojnie, od sukcesu Ukrainy zależeć będzie przyszłość Unii Europejskiej” – ocenił mer Kijowa.

Wyspa Węży to punkt strategiczny, a jej zdobycie znacząco zmienia sytuację na Morzu Czarnym – powiedział w czwartek prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w przemówieniu wideo na Facebooku. Wcześniej kancelaria Zełenskiego informowała, że Wyspa Węży została odbita z rąk żołnierzy rosyjskich.

„Wyspa Węży to punkt strategiczny, a jej zdobycie znacząco zmienia sytuację na Morzu Czarnym. Nie gwarantuje bezpieczeństwa, nie gwarantuje, że wróg nie wróci. Ale to już znacznie ogranicza działania okupantów. Krok po kroku wypchniemy ich z naszego morza, ziemi i nieba” – mówił Zełenski.

Ukraiński prezydent przyznał, że obecnie najtrudniejsza sytuacja jest w Donbasie. „Wyższość ogniowa okupantów jest nadal bardzo odczuwalna – zabrali już wszystko ze swoich rezerw, aby w nas uderzyć: w obwodzie ługańskim, w obwodzie donieckim. Jestem wdzięczny wszystkim, którzy bronią naszych pozycji w takich warunkach. To jest prawdziwy heroizm” – powiedział.