Wojna w Ukrainie [NA ŻYWO, 4.05.2022]

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poprosił w środę sekretarza generalnego ONZ Antonio Guterresa o pomoc w wywiezieniu rannych z zakładów metalurgicznych Azowstal w Mariupolu, szturmowanych przez wojska rosyjskie. W Azowstalu są żołnierze ukraińscy i cywile.

„Życie ludzi, którzy tam pozostają jest w niebezpieczeństwie. Dla nas ważni są wszyscy; prosimy o pańskie wsparcie w ich uratowaniu” – powiedział Zełenski w rozmowie telefonicznej.

Komunikat o rozmowie opublikowano w środę wieczorem na stronie internetowej prezydenta Ukrainy.

Zełenski podziękował sekretarzowi generalnemu ONZ za pomoc w dotychczasowej ewakuacji cywilów z Azowstalu. Poinformował, że podczas pierwszego etapu ewakuacji udało się wywieźć 121 osób.

Rosyjski śmigłowiec szturmowy Mi-35M został wyciągnięty z rzeki Dnipro w obwodzie kijowskim. Bardzo prawdopodobne, że został zestrzelony jeszcze pierwszego dnia.

Dziś w Moskwie odbywa się kolejna próba parady wojskowej z okazji Dnia Zwycięstwa. Czołgi, transportery rakietowe i inne pojazdy opancerzone przedzierają się przez centrum miasta.

There’s another rehearsal for the Victory Day military parade in Moscow today. Tanks, missile carriers and other armoured vehicles are thundering through the city centre. pic.twitter.com/NEhT0NSvWR

— Will Vernon (@BBCWillVernon) May 4, 2022

W Charkowie nie działają już tramwaje; w wyniku ostrzałów rosyjskich zniszczone są tory, podstacje i zajezdnie tramwajowe – podała w środę agencja Unian, powołując się na władze miasta. Stacje metra w Charkowie służą obecnie jako schrony.

Władze miejskie Charkowa rozważają zamianę tramwajów na autobusy bądź trolejbusy. Na przywrócenie ruchu metra potrzebne będą co najmniej dwa miesiące, gdy zakończą się działania bojowe.

Tramwaje w Charkowie zaczęły kursować w 1906 roku. W 1941 roku, w czasie okupacji hitlerowskiej podczas II wojny światowej, były przerwy w ich funkcjonowaniu, ale nigdy tramwaje nie przestawały działać całkowicie.

Od początku inwazji rosyjskiej Charków jest ostrzeliwany; wojska rosyjskie zniszczyły jedną piątą budynków.

Komisja Europejska zaproponowała zamrożenie aktywów patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Cyryla w ramach sankcji nałożonych na Rosję po inwazji na Ukrainę – podaje w środę agencja Reutera, powołując się na unijnego dyplomatę.

Patriarcha Cyryl, otwarcie wspierający agresję Rosji, został dodany do liczącej kilkaset osób listy bliskich Kremlowi wojskowych i przedsiębiorców, którzy wspierają wojnę. Restrykcje, jakimi UE zamierza go objąć, to prócz zamrożenia aktywów zakaz podróży do Unii. Projekt ten muszą poprzeć wszystkie państwa Wspólnoty – dodaje agencja.

Pod koniec marca zwierzchnik Cerkwi Prawosławnej Ukrainy metropolita Epifaniusz zwrócił się do wiernych i przypomniał, że patriarcha moskiewski i całej Rusi jest w pełni lojalny wobec władz Rosji i błogosławi wojnę przeciw Ukrainie.

Niemal 90 proc. badanych Ukraińców nie żałuje rozpadu ZSRR. Działania prezydenta Władimira Putina wpłynęły na „derusyfikację” społeczeństwa ukraińskiego – poinformował w środę portal unian.net.

Ukraińska socjologiczna grupa „Rating” opublikowała wyniki badań, które przeprowadzono pod koniec kwietnia, pokazujące, że 87 proc. Ukraińców nie żałuje rozpadu Związku Radzieckiego.

Badacze doszli do wniosku, że w ukraińskim społeczeństwie nastąpiła „dekomunizacja” i „derusyfikacja”, ponieważ rosyjska propaganda wykorzystuje w trakcie działań wojennych sowiecką symbolikę i gra na „wspólnej” historii.

Zmienił się również stosunek do rocznicy 9 maja. Dla 36 proc. respondentów święto jest „przeżytkiem”, a dla 23 proc. „czymś zwykłym”. 9 maja jest „Dniem Zwycięstwa” dla zaledwie 15 proc. społeczeństwa – dla 80 proc. jest to „Dzień Pamięci”. Jednocześnie 78 proc. badanych wysoko ocenia wkład narodu ukraińskiego w zwycięstwo nad faszyzmem, a 67 proc. jest przekonanych, że to właśnie Ukraina miała w nim największy udział.

Rosjanie przedarli się do Azowstalu. W ostatnim punkcie oporu sił ukraińskich w Mariupolu, trwają ciężkie walki; nie ma kontaktu z ukraińskimi obrońcami – podał w środę portal Ukraińska Prawda, powołując się na własne źródła.

Szturm Azowstalu rozpoczął się we wtorek, po częściowej ewakuacji cywilów z terenu zakładów. W środę wojska rosyjskie przedarły się do kombinatu, który dotąd bombardowały i ostrzeliwały. Trwają ciężkie walki, nie ma kontaktu z żołnierzami ukraińskimi – relacjonuje Ukraińska Prawda.

Szósty pakiet sankcji

Proponujemy całkowity zakaz importu rosyjskiej ropy; w ciągu pół roku zakończymy import ropy naftowej, a produktów rafinowanych do końca roku – powiedziała w środę szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w Parlamencie Europejskim, podając szczegóły szóstego pakietu sankcji przeciwko Rosji, który ma zostać wprowadzony w odpowiedzi na rosyjską inwazję na Ukrainę.

Przewodnicząca KE przekazała również, że unijnymi sankcjami zostaną objęte trzy „duże rosyjskie banki”, w tym Sbierbank. Zostaną one odcięte od systemu SWIFT, co ma umocnić izolację rosyjskiego sektora finansowego. „W ten sposób uderzymy w banki, które spełniają najważniejszą rolę w rosyjskim systemie finansowym i pozwalają (prezydentowi Rosji Władimirowi) Putinowi na sianie zniszczenia” – powiedziała von der Leyen.

Plan odbudowy dla Ukrainy

Proponujemy plan odbudowy dla Ukrainy po zakończeniu wywołanej przez Rosję wojny – oświadczyła przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w środowym wystąpieniu przed Parlamentem Europejskim. Opisała w nim szczegóły szóstego planu sankcji, które mają zostać nałożone przez UE na Rosję w odpowiedzi na jej inwazję na Ukrainę.

Jak podkreśliła von der Leyen, pakiet pomocowy dla Ukrainy powinien pociągnąć za sobą ogromne inwestycje w kraju, mające na celu zaspokojenie najpilniejszych potrzeb i wprowadzenie niezbędnych reform.

Szefowa KE Ursula von der Leyen, fot. EPA/JULIEN WARNAND

Putin może formalnie wypowiedzieć Ukrainie wojnę

9 maja, gdy w Rosji obchodzony jest Dzień Zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami, prezydent Władimir Putin może formalnie wypowiedzieć wojnę Ukrainie lub ogłosić powszechną mobilizację, by nasilić ofensywę – podała stacja CNN, powołując się na zachodnich urzędników i analityków.

Rosja rozpoczęła swoją inwazję na Ukrainę 24 lutego, ale Putin wciąż określa ją jako „specjalną operację wojskową” i nie wypowiedział formalnie wojny. Może się to jednak zmienić 9 maja – twierdzą źródła CNN.

fot. EPA/SERGEI ILNITSKY

W Dniu Zwycięstwa nad Niemcami w II wojnie światowej w Moskwie odbywa się zwykle defilada wojskowa, a rosyjscy przywódcy zgodnie z tradycją oglądają ją ze stanowiska przy mauzoleum Włodzimierza Lenina na Placu Czerwonym. Zachodni urzędnicy sądzą, że Putin wykorzysta znaczenie symboliczne i wartość propagandową tego dnia, by ogłosić sukces militarny na Ukrainie, znaczne nasilenie działań wojennych albo obie te rzeczy – podała CNN. Putin ma w tym zakresie wiele możliwości, a „wypowiedzenie wojny jest najmocniejszym scenariuszem” – ocenił analityk z think tanku International Crisis Group (ICG) Oleg Ignatow.

Zabici i ranni po wtorkowych atakach

O zniszczeniu obiektów infrastruktury na skutek rosyjskich ataków rakietowych we wtorek wieczorem poinformował portal Suspilne, powołując się na dane władz obwodowych. Są zabici i ranni.

W obwodzie kirowohradzkim rosyjskie rakiety trafiły w podstację trakcyjną. Jedną rakietę udało się zestrzelić ukraińskim siłom obrony przeciwlotniczej. W obwodzie odeskim ostrzelano hromadę (gminę) arcyzką, choć trzy rakiety przeciwnika zostały strącone przez siły ukraińskie.

W obwodzie dniepropietrowskim dwie rakiety trafiły w obiekty kolejowe. Zniszczono postację trakcyjną. Jedna osoba odniosła obrażenia. W obwodzie zaporoskim rosyjska rakieta trafiła w podstację energetyczną dworca kolejowego. Uszkodzony został gazociąg. Trwają prace naprawcze.

W obwodzie lwowskim rakiety poważnie uszkodziły podstacje energetyczne. Spowodowało to opóźnienia w kursowaniu pociągów. Dwie osoby zostały ranne. W obwodzie ługańskim doszło do czterech ataków rakietowo-bombowych w Siewierodoniecku, Rubiżnem, Lisiczańsku i Zołotem. Armia rosyjska ostrzeliwała też Popasną i hromadę hirską. Uszkodzonych zostało 45 budynków i innych obiektów.

W obwodzie donieckim ostrzelano koksownię w Awdijiwce. Są zabici i ranni. Do kolejnego ostrzału koksowni doszło w środę rano. Uszkodzona została infrastruktura. Szef władz obwodowych Pawło Kyryłenko podał, że na skutek nocnego ostrzału Awdijiwki uszkodzony został budynek mieszkalny i szkoła. W nocy ostrzelano też pociskami zapalającymi Marjinkę, trafiając w obiekty sektora prywatnego. Terytorium obwodu sumskiego zostało ostrzelane z rosyjskich pozycji zza granicy Ukrainy.

Ataki na Lwów, fot. EPA/MYKOLA TYS

W obwodzie charkowskim jedna osoba zginęła, a sześć zostało rannych w rejonie iziumskim na skutek ostrzałów Dergaczy, Złoczowa, Bogoduchowa oraz Czuhujewa. Trudna sytuacja panuje nadal w obwodzie chersońskim, którego terytorium ostrzeliwano w nocy z wtorku na środę. W nocy ostrzeliwano również jedną z dzielnic Mikołajowa.

Rozpoczęła się kolejna ewakuacja z Mariupola

Konwój autobusów, którymi jest ewakuowana ludność cywilna z oblężonego Mariupola nad Morzem Azowskim, opuścił w środę miasto dzięki współpracy ukraińskiego rządu, ONZ i Czerwonego Krzyża – poinformował szef władz obwodu donieckiego Pawło Kyryłenko.

Ewakuacja z Mariupola, fot. EPA/ROMAN PILIPEY

Autobusy zmierzają do Zaporoża. Po drodze z Mariupola pojazdy mają zatrzymać się w trzech miejscach zbiórki ludności chcącej ewakuować się z regionu. Możliwe będzie także dołączenie do konwoju osób chcących wyjechać prywatnymi samochodami.

Rosja ma 22 batalionowe grupy taktyczne

Rosja prawdopodobnie zamierza kontynuować natarcie od północy na Kramatorsk i Siewierodonieck, a zdobycie tych miast umocniłoby jej kontrolę nad północno-wschodnim Donbasem – przekazało brytyjskie ministerstwo obrony.

„Rosja rozmieściła 22 batalionowe grupy taktyczne w pobliżu Iziumu (w obwodzie charkowskim na wschodzie Ukrainy ), próbując posuwać się wzdłuż północnej osi Donbasu. Pomimo trudności w przełamaniu ukraińskiej obrony i nabraniu rozpędu, Rosja najprawdopodobniej zamierza przemieścić się poza Izium, aby zająć miasta Kramatorsk (w obwodzie donieckim) i Siewierodonieck (w obwodzie ługańskim). Zdobycie tych miejsc umocniłoby rosyjską kontrolę wojskową nad północno-wschodnim Donbasem i stanowiłoby punkt etapowy dla działań zmierzających do odcięcia sił ukraińskich w tym regionie” – napisano w codziennej aktualizacji wywiadowczej.

Uratowni z Mariupola

To było okropne, traciliśmy nadzieję, że kiedykolwiek wyjdziemy – powiedziała BBC Keteryna, która wraz z dwójką dzieci spędziła dwa miesiące w bunkrze pod zakładami Azowstal w oblężonym przez wojsko rosyjskie Mariupolu na południowym wschodzie Ukrainy.

Keteryna wysiadła z autobusu ewakuacyjnego w kontrolowanym przez siły ukraińskie Zaporożu; cały jej dobytek upchnięty był w małym plecaku. Jej dzieci w wieku sześciu i 11 lat przetarły oczy – wcześniej przez dwa miesiące nie widziały światła słonecznego.

fot. EPA/ROMAN PILIPEY