Żydzi mają 613 przykazań

Judaizm ma 613 przykazań (micwot), których treść wynika z słów Tory. Według tradycji Mosze otrzymał na Synaju Torę z przykazaniami i przekazał ją Żydom. 613 przykazań składa się z 248 nakazów (micwot ase) i 365 zakazów (micwot lo taase).

Liczba 248 odpowiada tradycyjnej liczbie członków ludzkiego ciała, zaś liczba 365 – liczbie dni roku słonecznego (Makot 23b). Wielu ludzi błędnie sądzi, że przykazania, które dostaliśmy od Haszem, to jedynie dekalog. Nic bardziej błędnego. Można jednak powiedzieć, że rzeczywiście dekalog jest wierzchołkiem góry, kwintesencją nakazów i zakazów danych ludziom przez Stwórcę.

Współcześnie nie obowiązują nas wszystkie 613 przykazania, ponieważ część z nich dotyczyła Świątyni – ofiar, służby Cohenów itp. Jednak kwestia ta jest przyczynkiem do kolejnych sporów naszych mędrców: co będzie w momencie, kiedy Haszem da nam Trzecią Świątynię (toczy się też oczywiście gorąca dyskusja, czy Trzecia Świątynia zostanie dana poprzez moc samego Stwórcy, czy też tchnie w nas siły i da pozwolenie na zbudowanie Świątyni naszymi rękami).

Spośród wszystkich pięciu ksiąg Tory najmniej przykazań zawiera pierwsza – Bereszit, bo jedynie trzy. Pierwszym przykazaniem jest:

1. Bądźcie płodni i się rozmnażajcie,

drugim:

2. Przykazanie obrzezania,

trzecim:

3. Zakaz jedzenia ścięgna stawu biodrowego.

Druga kięga Tory – Szemot, zawiera już znacznie więcej przykazań, bo aż 111. Poniżej najciekawsze z nich, okraszone komentarzami:

4. Przykazanie poświęcenia nowego miesiąca.

W kalendarzu żydowskim miesiące wyznaczane są według roku księżycowego, święta zaś według roku słonecznego. Pesach zawsze przypada wiosną, a Sukot jesienią. Ponieważ rok księżycowy jest krótszy, co kilka lat dodaje się dodatkowy miesiąc – adar szeni (Adar drugi). W czasach talmudycznych, przed wprowadzeniem stałego kalendarza, trzydziestego dnia każdego miesiąca mędrcy w Jerozolimie oczekiwali na przybycie wiarygodnych świadków, którzy składali świadectwo, że widzieli nowy księżyc. Jeśli mędrcy byli przekonani o prawdziwości świadectwa, ogłaszali ten dzień początkiem nowego miesiąca (Rosz Chodesz). Jeśli trzydziestego dnia nie widziano księżyca, wówczas początkiem nowego miesiąca ogłaszano dzień trzydziesty pierwszy.

10. Przykazanie jedzenia macy.

Obowiązek ten dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Jest to obowiązek wypełniany wieczorem 15 dnia miesiąca Nisan (w diasporze 15 i 16 Nisan).

21. Przykazanie opowiadania o Wyjściu z Egiptu.
22. Przykazanie wiary w Haszem – Jedynego Boga.
23. Zakaz wiary w innych bogów oprócz samego Haszem.
24. Zakaz sporządzania figury bożka.
25. Zakaz oddawania pokłonów bożkom.
26. Zakaz służenia bożkom zgodnie z ich kultem.
27. Zakaz przysięgania na próżno.
28. Przykazanie pamiętania o uświęcaniu Szabatu.

Żyd, świętując Szabat, daje świadectwo, że Bóg stworzył świat w sześć dni, a siódmego dnia odpoczął. Szabat powinien być uświęcany od początku do końca. Uświęcanie trwa od momentu odmówienia Kiduszu w piątek wieczorem aż do odprawienia Hawdali na zakończenie Szabatu. Przykazanie to dotyczy także innych czynności wykonywanych w Szabat: czytania Tory, noszenia odświętnego stroju, jedzenia trzech uczt szabatowych itd.

32. Zakaz wykonywania w Szabat zakazanych czynności.
33. Przykazanie szanowania ojca i matki.

Za przestrzeganie tego przykazania Tora obiecuje nagrodę długiego życia. Czczenie rodziców oznacza sprawowanie nad nimi opieki poprzez zaspokajanie ich życiowych potrzeb. Dziecko może się sprzeciwić rodzicom jedynie wtedy, gdy namawiają go oni do odstępstwa od Tory.

34. Zakaz zabicia niewinnego.

Ponieważ w czasach Bet Hamikdasz świadome zamordowanie człowieka karane było śmiercią, bet din (sąd rabiniczny) bardzo skrupulatnie badał sprawę przed wydaniem wyroku. Rabini uczą, że sąd, który orzekł karę śmierci raz na siedemdziesiąt lat, określany był jako „okrutny”. Publiczne zawstydzenie człowieka również traktuje się jak rozlew krwi.

35. Zakaz cudzołóstwa z zamężną kobietą.
36. Zakaz porywania człowieka.
37. Zakaz fałszywego świadczenia.
38. Zakaz pożądania rzeczy należącej do bliźniego.
39. Zakaz wstępowania po stopniach ołtarza.

Mimo że koheni nosili spodnie, do ołtarza prowadziła pochylnia bez stopni, bowiem w czasie zbliżania się do ołtarza kohenom nie mogły odsłaniać się intymne części ciała.

47. Przykazanie wykonania wyroku śmierci przez uduszenie.

Przykazanie to obowiązywało w czasie, gdy w Erec Israel działał Sanhedryn. Był to jeden z czterech sposobów wykonywania kary śmierci. Gdy Tora nie precyzowała, która z nich ma być wymierzona za zbrodnię, wydawano wyrok śmierci przez uduszenie. Karę tę wymierzano za sześć przestępstw:

– za cudzołóstwo z zamężną kobietą;

– za skaleczenie rodzica;

– za porwanie Żyda;

– za fałszywe proroctwo;

– za prorokowanie w imię bożków;

– za nieposłuszeństwo mędrca wobec autorytetu Sanhedrynu.

48. Zakaz uderzenia ojca lub matki.
49. Przykazanie o wypłacaniu odszkodowań za krzywdy fizyczne.

Kary pieniężne za skrzywdzenie człowieka bet Din nakładał za:

– stałe uszkodzenie ciała;

– ból;

– wydatki na leczenie;

– utratę zarobku z powodu choroby;

– zawstydzenie.

Ten, kto skrzywdził drugiego, nie tylko musi wypłacić mu odszkodowanie, ale też prosić pokrzywdzonego o przebaczenie.

54. Przykazanie ukarania złodzieja grzywną.

Złodziej płacił podwójną wartość tego, co ukradł. Natomiast gdy ukradł jedną owcę – zwracał cztery, a gdy jednego byka – zwracał pięć. Jeśli nie mógł zapłacić grzywny, sprzedawano go jako „pracownika przymusowego”.

62. Zakaz zgody na to, aby pozostawić czarownicę przy życiu.

Praktykowanie czarów podlegało karze śmierci, ponieważ czarownik mógł odwrócić prostych ludzi od wiary w Boga.

71. Zakaz przeklinania władcy.

Zobacz także