Fot. wikipedia / Stanisław Samostrzelnik – This file comes from Polona Digital Library and is available under the digital ID 36618320/11, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27167701

12 maja obchody ku czci głównego patrona Polski św. Stanisława

W niedzielę odbędą się centralne uroczystości ku czci św. Stanisława, biskupa i męczennika, głównego patrona Polski, zamordowanego przez króla Bolesława Śmiałego w trakcie odprawiania mszy świętej.

Tradycyjna procesja z udziałem Episkopatu Polski z wzgórza wawelskiego na Skałkę wyruszy o godzinie dziewiątej. Tam o godz. 10.00 odprawiona zostanie msza święta przy ołtarzu Trzech Tysiącleci.

Według tradycji Stanisław urodził się w zamożnej rodzinie w Szczepanowie, niewielkiej wsi między Tarnowem i Brzeskiem, około 1030 r. Święcenia kapłańskie przyjął około roku 1060. Został mianowany proboszczem w jednej podkrakowskich wsi. Nie pozostał jednak na probostwie długo, gdyż wkrótce bp Lambert powołał go do pracy w kurii, gdzie prowadził szkołę katedralną, bibliotekę i głosił kazania.

Po śmierci biskupa Lamberta 35-letni wówczas Stanisław został wybrany jego następcą. W swoim rodzinnym Szczepanowie wystawił drewniany kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, który dotrwał do XVIII w.

Początkowo stosunki Stanisława z władcą układały się pomyślnie. Biskup doradzał księciu Bolesławowi Śmiałemu w sprawach państwowych, był również świadkiem jego koronacji na króla Polski w Boże Narodzenie 1076 r.

>>> 945 lat temu zamordowany został biskup krakowski Stanisław – przyszły patron Polski

fot. Autorstwa Andrzej Otrębski – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=69249265

Dzięki poparciu króla Stanisław udał się do papieża Grzegorza VII w celu wyjednania powołania metropolii gnieźnieńskiej. Dzięki temu ustały pretensje metropolii magdeburskiej do zwierzchnictwa nad diecezjami polskimi.

Jak wynika z relacji Wincentego Kadłubka, relacje między biskupem krakowskim a władcą zaczęły się psuć, kiedy króla całkowicie pochłonęły wojenne wyprawy, co naraziło kraj na kryzys. Podczas wieloletniej nieobecności rycerzy ich żony układały sobie życie z innymi mężczyznami. Żołnierze, zaniepokojeni docierającymi do nich z kraju wieściami, zaczęli masowo uciekać do Polski, co król karał śmiercią – czytamy w kronice.

Według Kadłubka Stanisław otwarcie sprzeciwiał się władcy, napominał go najpierw osobiście, a następnie publicznie – z ambony. Ostatecznie ekskomunikował króla, czyli wyłączył go ze społeczności Kościoła.

Inaczej zatarg biskupa z królem przedstawił Gall Anonim, który w swojej kronice opisał Stanisława jako buntownika, nie wyjaśniając dokładnie powodów konfliktu.

„Jak zaś król Bolesław został z Polski wyrzucony, długo byłoby opowiadać. Lecz to wolno powiedzieć, że nie powinien pomazaniec na pomazańcu jakiegokolwiek grzechu cieleśnie mścić. Tym bowiem sobie wiele zaszkodził, że do grzechu grzech dodał; że za bunt skazał biskupa na obcięcie członków. Ani więc biskupa-buntownika nie uniewinniamy, ani króla mszczącego się tak szpetnie nie zalecamy” – napisał.

Ostatecznie konflikt zakończył się zamordowaniem biskupa i detronizacją władcy. 11 kwietnia 1079 r., kiedy Stanisław odprawiał mszę św. na Skałce, do kościoła wtargnął Bolesław ze swoimi żołnierzami. Według kroniki Kadłubka król osobiście zarąbał biskupa uderzeniem w głowę i kazał poćwiartować jego ciało. Fakt ten potwierdzają znaleziono na jego czaszce ślady siedmiu uderzeń ostrego żelaza. Największe cięcie ma 45 mm długości i ok. 6 mm głębokości.

Za mord na biskupie Bolesław został zdetronizowany, uciekł na Węgry i zmarł na wygnaniu. Stanisława pochowano pierwotnie w kościele na Skałce, a po 10 latach w uroczystej procesji przeniesiono jego szczątki do katedry na Wawelu.

Pierwszy starania o kanonizację męczennika podjął papież Grzegorz VII. Proces został zatrzymany z powodu sytuacji w Rzymie i podziału dzielnicowego kraju.

Ostatecznie Stanisława kanonizował 8 września 1253 r. w kościele św. Franciszka z Asyżu papież Innocenty IV. 8 maja 1254 r. w Polsce odbyła się uroczystość podniesienia relikwii Stanisława i ogłoszenia jego kanonizacji. Dlatego liturgiczny obchód ku czci Stanisława w Polsce przypada właśnie na 8 maja, a w Kościele powszechnym – 11 kwietnia, w dzień męczeńskiej śmierci.

Św. Stanisław jest głównym patronem Polski obok Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski i św. Wojciecha, biskupa i męczennika. W Polsce jest ponad 350 kościołów pod jego wezwaniem. W ikonografii św. Stanisław przedstawiany jest najczęściej w stroju pontyfikalnym z pastorałem. Jego atrybutami są miecz i palma męczeńska.

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze