Badanie: 41% uznało, że religijne wychowanie dzieci nie jest cechą patriotów

Aż 41% respondentów nie zgodziło się z twierdzeniem, że dbałość o religijne wychowanie dzieci w rodzinie jest cechą charakteryzującą patriotów. Dodatkowo 48% uznało, że wiara katolicka nie ma znaczenia dla oceny czyjejś polskości.

Z badania Instytutu Psychologii PAN „Polskość w XXI wieku. Rodzaje identyfikacji narodowej, ich podłoże oraz konsekwencje” wynika, że badani najczęściej wskazywali na dbałość o język ojczysty oraz okazywanie szacunku godłu, fladze i hymnowi narodowemu jako na postawy najbardziej charakterystyczne dla patriotyzmu.

Aż 41% respondentów nie zgodziło się z twierdzeniem, że dbałość o religijne wychowanie dzieci w rodzinie jest cechą charakteryzującą patriotów. Zdaniem Prof. Henryka Domańskiego z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, jest to związane z preferencjami politycznymi. „Obecny rząd ma politykę taką, aby być traktowany jako rząd katolicki i propaguje wartości chrześcijańskie. Powiedziałbym, że jest to zaskakująco wysoko, ale myślę, że aktualny moment polityczny pogarsza te wyniki na niekorzyść religijności poprzez skojarzenia z obecną partią rządzącą” – zauważył.

Autorzy raportu wskazują, że patriotyzm jest współcześnie postrzegany nie tylko przez pryzmat przywiązania do tradycji, poszanowania symboli narodowych czy gotowości do obrony kraju w przypadku wojny. Równie ważnymi cechami patriotyzmu są dla respondentów takie kwestie jak pielęgnowanie rodzimego języka, przestrzeganie prawa czy oddanie głosu w wyborach powszechnych.

>>> Badanie: polskie dzieci są niższe od rówieśników z innych krajów naszego regionu

Najważniejszym kryterium polskości okazała się dla badanych znajomość języka polskiego. Na drugim miejscu znalazło się natomiast subiektywne przekonanie o tym, że jest się Polakiem/Polką.

Z badania wynika, że 25% respondentów zauważa różnice, które dzielą ich od innych Polaków i uważa, że jest ich więcej, niż podobieństw. „Myślę, że to nie wynika z niechętnego stosunku do wspólnoty tylko z przekonania, że jesteśmy skonfliktowani w sensie politycznym, a to się przekłada na niski odsetek takiego przekonania” – skomentował prof. Domański.

48% respondentów uznało, że wiara katolicka nie ma znaczenia dla oceny czyjejś polskości. „Może to świadczyć to o rosnącej potrzebie zeświecczenia państwa wśród Polaków” – stwierdzili autorzy raportu.

Wśród wielu osób (43%) wciąż utrzymuje się przekonanie o tym, że naród polski wycierpiał na przestrzeni wieków więcej, niż inne narody.

Mimo, że zdecydowana większość badanych postrzega posiadanie wysokiej wiedzy historycznej za umiejętność bardzo potrzebną we współczesnym świecie (86%), tylko niespełna połowa z nich (45%) deklaruje duże zainteresowanie historią.

„Jeżeli ktoś jest zainteresowany historią to się przekłada na świadomość społeczną, ocenia się obecną sytuację pod kątem porównania tego co jest teraz, głównie jeśli chodzi o sprawy polityczne, a tego jak to wyglądało kiedyś” – powiedział prof. Domański. Dodał, że „rola historii jest większa w sytuacji większego zagrożenia np. wojną, a takie zagrożenie istnieje”.

Socjolog twierdzi jednak, że 86% badanych, które jest zdania, że wiedza na temat przeszłości jest potrzebna współczesnemu człowiekowi to zdecydowanie za mało. „Dziwię się, że 99,9% nie odpowiedziało, że jest potrzebna. Po to się sięga do historii lub w ogóle próbuje zrozumieć świat, żeby sobie wyjaśnić świat obecny” – zaznaczył.

Przyznał także, że istotnym byłoby sprawdzenie, czy zainteresowanie historią faktycznie łączy się z wcielaniem tej wiedzy w życie. „Tkwimy w życiu rodzinnym, pracy zawodowej, niektórzy się jeszcze kształcą, więc powstaje pytanie: na ile to deklarowane zainteresowanie jest ważne w naszym codziennym zachowaniu” – powiedział.

Badanie zostało przeprowadzone we wrześniu 2022, w formie ankiety internetowej na ogólnopolskiej, reprezentatywnej pod względem płci, wieku i wielkości miejsca zamieszkania próbie Polek i Polaków.

Zobacz także