Białystok: prawosławne uroczystości ku czci św. Mikołaja

W katedrze prawosławnej w Białymstoku uczczono w sobotę rocznicę przeniesienia relikwii Mikołaja Cudotwórcy z Myr Licyjskich w obecnej Turcji, do Bari we Włoszech. To święto patronalne tej najważniejszej świątyni prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej.

Głównej liturgii przewodniczył abp Jakub. W sobotę przypada 22. rocznica jego ingresu (wówczas jeszcze jako biskupa), czyli liturgicznego wprowadzenia w obowiązki ordynariusza diecezji białostocko-gdańskiej. Uroczystość odbyła się 22 maja 1999 roku.

Patron białostockiej katedry biskup Mikołaj żył na przełomie III i IV wieku w Azji Mniejszej. Urodził się jako jedyny syn pobożnych rodziców. W żywotach świętych zapisano, że gdy był młodym kapłanem, po śmierci rodziców cały swój majątek rozdał biednym.

Ten czczony w Kościołach katolickim i prawosławnym teolog, zwany cudotwórcą, jest patronem żeglarzy i wędrowców, a także panien, pragnących zmienić stan cywilny. Uważa się go także za orędownika osób skrzywdzonych przez los.

Św. Mikołaj zasłynął z podrzucania złota i jedzenia do domu trzech biednych sióstr, by – mając posag – mogły wyjść za mąż. Stąd miał się wziąć zwyczaj obdarowywania prezentami w dniu jego wspomnienia. Podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej zapowiedział żeglarzom, że czeka ich straszna burza; morze uspokoiły modlitwy świętego.

Relikwie św. Mikołaja znajdują się w Bari we Włoszech. Przeniesiono je tam z Myr w Licji, gdzie święty zmarł 6 grudnia między rokiem 345 a 352 (dokładnej daty nie udało się ustalić) jako biskup tego miasta. Jego ciało spoczęło w krypcie tamtejszej katedry.

W 1087 roku biskup Bari zorganizował wyprawę do Azji po relikwie świętego. Po dopłynięciu do Myr uzbrojeni żeglarze włamali się do bazyliki i wykradli je. Rok później papież Urban II, konsekrując nowy kościół w Bari, wyprawę Włochów nazwał przeniesieniem relikwii z Myr do Bari, gdzie znajdują się do dziś.

Białostocka katedra prawosławna została wybudowana w latach 1843-46 jako świątynia parafialna, ponieważ Białystok należał wówczas do diecezji grodzieńskiej. W 1951 roku, po utworzeniu prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, podniesiono ją do rangi świątyni katedralnej. W katedrze znajduje się szczególnie czczona ikona przedstawiająca św. Mikołaja. W każdą środę odprawiane są przed nią specjalne modlitwy (akatysty).

Przedstawiciele polskiej Cerkwi liczbę wiernych w kraju szacują na 450-500 tys. osób; przyjmuje się, że największe w kraju skupiska prawosławnych są w województwie podlaskim. Według danych GUS, w ostatnim spisie powszechnym (dane te uznawane są przez hierarchów za niemiarodajne), przynależność do Kościoła prawosławnego zadeklarowało 156 tys. osób.

Zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa wystosował niedawno specjalną odezwę do wiernych apelując do nich, by w trwającym właśnie, kolejnym spisie, bez wahania deklarowali swoją przynależność do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Zobacz także