Biskupi z państw Unii Europejskiej w Warszawie. Czym zajmuje się COMECE?

W związku z prezydencją Polski w Unii Europejskiej dziś o godz. 19 w kościele ewangelicko-augsburskim Świętej Trójcy w Warszawie sprawowane będzie ekumeniczne nabożeństwo. Z tej okazji przebywa w Polsce delegacja Komisji Konferencji Biskupich Unii Europejskiej (COMECE) z jej przewodniczącym bp. Mariano Crociatą z Włoch.

Zasadniczym celem COMECE jest budowanie forum współpracy konferencji biskupich państw członkowskich Unii Europejskiej oraz przedstawianie w strukturach UE głosu Kościoła katolickiego. Komisja nieustannie przypomina też o duchowym wymiarze jednoczącej się Europy, który był istotny dla jej ojców-założycieli: Roberta Schumana, Alcide De Gasperiego i Konrada Adenauera.

>>> Europejscy biskupi zaniepokojeni ryzykiem powszechnej wojny z Rosją 

COMECE powstała 3 marca 1980 r. Wcześniej, w latach 1976-1980 jej poprzednikiem była Europejska Katolicka Informacyjna Służba Duszpasterska – SIPECA. Trwające w latach 70. dyskusje na temat utworzenia platformy łączącej konferencje biskupów i Wspólnotę Europejska zaowocowały utworzeniem w 1979 r. COMECE, na krótko przed pierwszymi bezpośrednimi wyborami do Parlamentu Europejskiego. COMECE utrzymuje regularne kontakty z utworzoną w 1971 r. Radą Konferencji Biskupów Europy (CCEE).

Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej skupia biskupów – delegatów konferencji episkopatu państw członkowskich Unii Europejskiej. Obecnie jest ich 27. Episkopat Polski reprezentuje bp Janusz Stepnowski z Łomży. Stały Komitet COMECE, czyli najwyższą władzę Komisji, tworzą: przewodniczący bp Mariano Crociata z Włoch, pierwszy wiceprzewodniczący  abp Antoine Hérouard z Francji, oraz trzech wiceprzewodniczących: bp Nuno Brás da Silva Martins z Portugalii, bp Czesław Kozon z Danii i bp Rimantas Norvila z Litwy. Sekretarzem generalnym COMECE jest ks. Manuel Barrios Prieto z Hiszpanii.

Oprócz biskupów w pracach Komisji biorą udział świeccy eksperci, którzy służą europejskim hierarchom swą specjalistyczną wiedzą i w pomagają im w wypracowywaniu stanowiska przedstawianego w strukturach unijnych.

Dwa razy w roku, wiosną i jesienią, odbywają się zgromadzenia plenarne COMECE. Oprócz tego przewodniczący Komisji uczestniczy w dorocznych spotkaniach władz unijnych instytucji z przedstawicielami religii. Władze COMECE spotykają się też z reprezentantami kolejnych prezydencji w Radzie UE, zmieniających się co pół roku. Rozmówcami biskupów bywają wtedy premierzy lub ministrowie rządu państwa, przewodzącego pracom UE, a niekiedy jedynie ich ambasadorowie przy UE. Mowa jest wówczas o priorytetach danej prezydencji i oczekiwaniach, jakie wiąże z nią Kościół katolicki.

Spotkania te są częścią wieloletniej tradycji, wspieranej przez artykuł 17 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który przewiduje otwarty, przejrzysty i regularny dialog między UE a Kościołami, stowarzyszeniami lub wspólnotami religijnymi. „Czasem dialog ten jest owocny, innym razem grozi mu, że stanie się formalnością. Ważne jest, aby został wzmocniony razem z nowym Parlamentem i nową Komisją, które wyłonią się z czerwcowych wyborów” – stwierdził niedawno bp Crociata.

COMECE wspiera perspektywę dalszego rozszerzania Unii Europejskiej o Ukrainę, Mołdawię i państwa Bałkanów Zachodnich (Albanie, Macedonię Północną). W kwietniowym oświadczeniu, zatytułowanym „Kontynuujmy wspólne budowanie Europy”, delegaci konferencji biskupich państw UE wskazali, że „jest to nie tylko geopolityczna konieczność dla stabilności naszego kontynentu, ale także mocne przesłanie nadziei dla obywateli, którzy pragną żyć w pokoju i sprawiedliwości”.

COMECE uważa, że przyjęcie nowych członków stanowi dla UE okazję do „aktualizacji idei zjednoczonej Europy, zakorzenionej w konkretnej solidarności i ponownego odkrycia z twórczą wiernością wielkich ideałów, które inspirowały jej powstanie”. Rozszerzona Unia „będzie musiała także ponownie przemyśleć swoje sposoby zarządzania”, aby umożliwić swoim członkom i instytucjom skuteczne działanie w odpowiednim czasie. Ponadto „wszelkie dostosowania ram budżetowych, polityk lub obszarów współpracy powinny uwzględniać jej wpływ na ludzi, w szczególności na najbardziej bezbronnych członków społeczeństw obecnych i przyszłych państw członkowskich”. „Jako Kościół katolicki jesteśmy gotowi wnieść swój wkład w te wysiłki” – zadeklarowali europejscy biskupi.

Wielokrotnie w ostatnich latach COMECE występowała przeciwko próbom uznania aborcji za prawo człowieka w UE. W kwietniu ub. r. biskupi wyrazili zdecydowany sprzeciw wobec decyzji Parlamentu Europejskiego, który opowiedział się za wpisaniem aborcji do Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Przypomnieli, że prawo do życia jest podstawowym filarem wszystkich innych praw człowieka, zaś „istota ludzka jest zawsze święta i nienaruszalna, w każdej sytuacji i na każdym etapie rozwoju”.

Pytany, co udało się osiągnąć COMECE w dialogu z instytucjami europejskimi w ostatnich latach, kard. Jean-Claude Hollerich, przewodniczący COMECE w latach  2018 – 2023 dokonał pozytywnego bilansu. Wymienił w szczególności jej wkład w obronę praw człowieka i wolności religijnej. Wyjaśnił, że dialog między UE a przedstawicielami religii odbywa się „na wysokim szczeblu”, ale także składa się z „bardzo wielu małych kontaktów”.

Zobacz także