Bł. Honorat Koźmiński – ojciec zgromadzeń bezhabitowych 

Błogosławiony Honorat Koźmiński znany jest zwłaszcza jako założyciel zgromadzeń bezhabitowych. Założył ich naprawdę wiele. 

Właściwie nazywał się Florentyn Wacław Jan Koźmiński. Przyszedł na świat 16 października 1829 roku w Białej Podlaskiej, w rodzinie inteligenckiej. Jego rodzicami byli: Stefan, nadzorca budowlany, oraz Aleksandra z Kahlów. Po nauce w szkole podstawowej w Białej Podlaskiej i w płockim gimnazjum rozpoczął studia na Wydziale Budownictwa (vel Architektury) Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie. W gimnazjum porzucił praktyki religijne, a będąc studentem, stracił wiarę. Ów gimnazjalista wchodził wtedy do kościoła tylko po to, by bluźnić bogu i krzyczeć: „Jeśli się nawrócę, naplujcie mi w oczy!”. 23 kwietnia 1846 r. został aresztowany przez policję carską, która zarzuciła mu udział w spisku. Osadzony w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej, ciężko zachorował, a przyjrzawszy się swemu życiu w trakcie rekonwalescencji, nawrócił się. Co więcej, 15 sierpnia 1846 r. miał widzenie: przyszedł do jego celi Jezus Chrystus i doprowadził go do wiary. Po jedenastu miesiącach błogosławiony Honorat Koźmiński opuścił więzienie, podjął dalsze studia i wiódł bardzo surowy tryb życia.  

26 stowarzyszeń tercjarskich 

Bóg przyprowadził go do bram kapucyńskiego klasztoru: po studiach wstąpił 8 grudnia 1848 r. do zakonu kapucynów, gdzie otrzymał imię Honorat. Tam rozpoczął studia teologiczne, po których przyjął 27 listopada 1852 r. święcenia kapłańskie. W Warszawie zasłynął jako znakomity rekolekcjonista i misjonarz ludowy. Posługiwał gorliwie również w Trzecim Zakonu Franciszkańskim. W 1861 r. przybył do Zakroczymia – po kasacie zakonów przez władze carskie. Pomimo trudności kontynuował tworzenie grup tercjarek. Około 1889 r. poprosił Stolicę Apostolską o zatwierdzenie zgromadzeń bezhabitowych (skrytek) i uzyskał aprobatę. Powstało wówczas 26 stowarzyszeń tercjarskich, z których wyłoniły się zgromadzenia zakonne. Owe wspólnoty, w tym i habitowe, prowadził poprzez konfesjonał i korespondencję jako spowiednik i kierownik duchowy. Wśród tych wspólnot znalazły się też habitowe: felicjanki, serafitki i kapucynki. Wspólnoty owe podejmowały się między innymi prac charytatywnych i apostolskich. Opinii Honorata Koźmińskiego zaszkodzili jednak mariawici. W 1908 roku biskupi zreorganizowali założone przez niego zgromadzenia, a Stolica Apostolska kazała błogosławionemu powstrzymać się od dalszego nimi kierowania, co przyjął z pokorą i w posłuszeństwie. Jeśli chodzi o bezhabitowość wspólnot zakonnych, to właśnie błogosławiony Honorat Koźmiński jako pierwszy zauważył, że strój zakonny nie zawsze jest sprzymierzeńcem w pracy misyjnej i apostolskiej, a niekiedy stanowi nawet przeszkodę, gdyż stwarza bariery i dystans utrudniający kontakt z bliźnim. Obecnie z 26 założonych przezeń stowarzyszeń istnieje 17 wspólnot. 

>>> O. Honorat Koźmiński: w swych pismach ukazywał ludziom miłość Boga

Błogosławiony kapucyn osiadł w Nowym Mieście nad Pilicą. W 1895 r. został komisarzem generalnym polskiej prowincji kapucynów, a decyzja ta zaowocowała znacznym rozwojem zakonu. Z czasem utracił słuch i doznawał fizycznych cierpień. W takim stanie spędził ostatnie lata życia na modlitwie, w tym na kontemplacji. Wyczerpany apostolską pracą zmarł 16 grudnia 1916 r. Natomiast 16 października 1988 r. został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II. Patronuje zwłaszcza diecezji łowickiej. 

Konfesjonał, krzyż i stuła 

Błogosławionemu Honoratowi Koźmińskiemu tradycja przypisuje „stosowne” atrybuty – jest to konfesjonał, krzyż i stuła. Zdarza się, że w habicie kapucyńskim przedstawiany jest w otoczeniu swoich duchowych córek i synów lub w towarzystwie pierwszych przełożonych założonych przez siebie wspólnot. Wspomniane atrybuty nawiązują do apostolskiej i zakonotwórczej działalności tego kapucyna, jednakże krzyż ma także inne znaczenie w jego przypadku. Symbolizuje bowiem przeciwności, jakich doświadczał on w swej działalności ze strony zaborcy (między innymi inwigilacja, śledztwa, zakaz opuszczania klasztoru, zakaz publicznej działalności) i władz kościelnych. Stuła stanowi zaś symbol kapłaństwa. Nakładana jest też na habit w konfesjonale, na początku spowiedzi, a przecież to właśnie ten sakrament był jednym z najważniejszych momentów życia duchowego, które błogosławiony Honorat Koźmiński kształtował w duszach jako spowiednik i kierownik duchowy. 

Zobacz także