Częstochowa: konferencja naukowa nt. myśli i nauczana św. Jana Pawła II

„Święty Jan Paweł II – Świadek Wiary i Nauczyciel Narodu”, to temat konferencji naukowej, która odbyła się 21 października w Wyższym Międzydiecezjalnym Seminarium Duchownym w Częstochowie.

Wydarzenie odbyło się w ramach XI Dni Kultury Chrześcijańskiej, które odbywają się w Częstochowie w dniach 15 października – 2 listopada 2023 r. Organizatorem konferencji był Instytut Wyższych Studiów Teologicznych w Częstochowie. W konferencji wzięli udział klerycy, studenci Instytutu Wyższych Studiów Teologicznych, osoby życia konsekrowanego i członkowie Klubu Inteligencji Katolickiej w Częstochowie. Ks. dr Kamil Zadrożny, dyrektor Instytutu Wyższych Studiów Teologicznych w Częstochowie wyraził nadzieję, że konferencja jeszcze bardziej przybliży postać i nauczanie, a także twórczość Karola Wojtyły-Jana Pawła II.

>>> Bp Oder: każdy rozmówca Jana Pawła II znajdował się w centrum jego zainteresowań

„Słowiański papież”

O „Słowiańskim papieżu” i Słowiańszczyźnie w poezji Karola Wojtyły – św. Jana Pawła II mówiła prof. dr hab. Agnieszka Czajkowska z Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie. Podkreśliła, że obecność Słowiańszczyzny w poezji Karola Wojtyły – Jana Pawła II wynikała z jego fascynacji literatura romantyczną. Prelegentka wskazała na tło XIX w., w którym słowiańszczyzna stała się przedmiotem badań.

– Słowiańszczyzna znalazła się w poezji Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida. Utwór Słowackiego w słowiańskim papieżu 16 października 1978 r. był najczęściej cytowanym wierszem – mówiła prof. Czajkowska. – Karol Wojtyła był w swojej twórczości uczniem Mickiewicza, Norwida, Słowackiego i Wyspiańskiego. Bardzo mocno w tej twórczości obecne jest Pismo Święte. Słowo Boże pomaga Karolowi Wojtyle w wypowiedzeniu najważniejszych spraw. W poezji Karola Wojtyły obecna jest wiara w kreacyjną rolę poezji. Jest również łączenie z duchem narodu. Jest to słowiańszczyzna w wizji chrześcijańskiej – kontynuowała i jako przykład pokazała Psałterz Dawidów (Księga słowiańska) Karola Wojtyły.

Prof. Czajkowska zaznaczyła, że „w twórczości Karola Wojtyły słowiańskość zostaje nobilitowana”. – U św. Jana Pawła II i w jego twórczości obecne są: własne doświadczenie i jego własna obecność w tożsamości narodu. Karol Wojtyła ma przekonanie o zakorzenieniu Słowian w chrześcijaństwie – powiedziała prelegentka.

Kim jest człowiek?

Następnie ks. dr hab. Marian Szymonik z Instytutu Wyższych Studiów Teologicznych w Częstochowie przybliżył temat: „Antropologia adekwatna Karola Wojtyły – św. Jana Pawła II, jako odpowiedź na istotne pytania człowieka”.

– Antropologia adekwatna Karola Wojtyły jest skoncentrowana wokół spraw ludzkich, wokół człowieka. Najważniejsze w tej myśli jest pytanie kim jest człowiek? – podkreślił ks. Szymonik.

Prelegent wskazał na źródła antropologii Karola Wojtyły, którymi są jego publikacje: „Miłość i odpowiedzialność”, „Osoba i czyn”, katechezy „Mężczyzną i niewiastą stworzył ich”.

– Etyka i antropologia filozoficzna w myśli św. Jana Pawła II są ściśle ze sobą związane. Karol Wojtyła w swojej antropologii sprzeciwia się redukcjonizmowi. Podmiotowość to coś nieredukowalnego w człowieku. W myśli Karola Wojtyły bardzo mocno obecna jest duchowość człowieka i transcendencja. Antropologia adekwatna pojawia się w kontekście opisu stworzenia – mówił ks. Szymonik.

Prelegent zaznaczył, że „Karol Wojtyła sięga do pierwszych trzech rozdziałów Księgi Rodzaju. Sięga do początków w rozumieniu człowieka. Już w rekolekcjach watykańskich w 1976 r. Karol Wojtyła przypomniał, że przez rozumienie początków człowieka możemy zrozumieć jego przeznaczenie”.

– W myśli antropologicznej św. Jana Pawła II bardzo ważny jest horyzont niewinności. Papież podejmuje takie tematy jak: ludzka seksualność, ludzka wolność, dobro. Bardzo ważny jest kontekst ludzkiej cielesności, ciała i seksualności – kontynuował ks. Szymonik.

Prelegent zauważył, że „antropologia Karola Wojtyły podaje najpełniejszą definicję osoby ludzkiej i przynosi integralną wizję człowieka”.

– To jest stanie na straży godności osoby ludzkiej i właściwie rozumianej wolności. Karol Wojtyła w swoich analizach odwołuje się do św. Tomasza z Akwinu i fenomenologii. Kiedy pisze o relacji małżeńskiej to podkreśla obdarowywanie sobą a nie użycie – powiedział ks. Szymonik.

Prelegent wskazał również na relacje antropologii adekwatnej Karola Wojtyły z cywilizacją miłości, która wyrasta z personalizmu. „Cywilizacja miłości oznacza radość, że człowiek narodził się na świat” – cytował św. Jana Pawła II.

Przesłanie Jana Pawła II do Polaków

O. dr Grzegorz Prus, paulin, z Jasnogórskiego Instytutu Maryjnego podjął refleksję nt.: „Mówimy do Chrystusa przez Maryję: Bądź z nami w każdy czas!”. Jasnogórskie przesłanie Jana Pawła II do rodaków”. Mówiąc o przesłaniu, które św. Jan Paweł II zostawił w Częstochowie i na Jasnej Górze o. Prus zaznaczył, że św. Jan Paweł II wygłosił ze szczytu jasnogórskiego ok. 40 przemówień.

– Zostawił treści związane z Maryją. Ukazał znaczenie Jasnej Góry dla Polski i Polaków. Zawsze również wskazywał na moralne aspekty życia. Nauczanie św. Jana Pawła II na Jasnej Górze to była praca na polskim sumieniem i kształtowaniem ludzkiej wolności – mówił o. Prus. – Dla św. Jana Pawła II bardzo bliski był związek Maryi z dziejami narodu polskiego – kontynuował prelegent.

Natomiast ks. dr Mariusz Sztaba z Instytutu Wyższych Studiów Teologicznych w Częstochowie powiedział nt.: „Zmysł pedagogiczny nauczania św. Jana Pawła II skierowanego do Polaków”. Podkreślił, że pielgrzymi św. Jana Pawła II do Polski to była edukacja narodu.

– To była edukacja bardzo przemyślana. To było wychowanie osoby ludzkiej i wychowanie narodu. Św. Jan Paweł II odkrył też bardzo mocno w tej edukacji narodu katolicką naukę społeczną – zaznaczył ks. Sztaba.

– W pedagogice Karola Wojtyły bardzo ważne jest nauczanie wychowujące i wychowanie nauczające – kontynuował i wyjaśnił, że „w nauczaniu św. Jana Pawła II myśl pedagogiczna bardzo mocno powiązana jest z filozofią i teologią”.

Dni Kultury Chrześcijańskiej w Częstochowie

Msze św., wystawy, koncerty, pokazy filmów, spektakle i konferencje naukowe składają się na program XI Dni Kultury Chrześcijańskiej w Częstochowie. Wydarzenie powróciło po wielu latach nieobecności. Pomysłodawcą, inicjatorem przywrócenia tradycji Dni Kultury Chrześcijańskiej w Częstochowie i koordynatorem wydarzenia jest Klub Inteligencji Katolickiej w Częstochowie. Tegoroczne wydarzenie odbywa się pod hasłem: „Blask Prawdy – Święty Jan Paweł II”. Honorowym patronatem objęli je abp Wacław Depo, metropolita częstochowski oraz o. Samuel Pacholski przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze. Głównym patronem wydarzenia jest Instytut NIEDZIELA.

Pierwsze Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej organizowane już były w latach 60. i 70. ub. wieku przez Duszpasterstwo Akademickie diecezji częstochowskiej pod kierunkiem ówczesnego duszpasterza akademickiego ks. Ireneusza Skubisia. Ponadto w tzw. „Piwnicy” Domu Biskupiego duszpasterstwo akademickie organizowało spotkania ze znanymi ludźmi kultury m.in. Stefanem Kisielewskim. Pomysłodawcą odnowionej formuły Dni Kultury Chrześcijańskiej w Częstochowie w 2003 r. był ks. Grzegorz Ułamek, duszpasterz Środowisk Twórczych Archidiecezji Częstochowskiej.