Miałem przeżyć dużo złych chwil z powodu tego rodzaju zamętu, który zapanował we wszystkich głowach

Diecezja biskupa Montrealu była ogromna, co doprowadziło do tego, że poprosił o wydzielenie jej części i utworzenie nowej diecezji: diecezji Bytown (obecnie Ottawa). Do kierowania nową diecezją zaproponował ojca Guigues’a, który był kompetentnym przełożonym oblatów w Kanadzie. Początkowo Eugeniusz był przeciwny, ponieważ bardzo liczył na zdolności przywódcze Guiguesa, aby utrzymać jedność życia i misji wśród oblatów. Ostatecznie dostrzegł możliwość, aby Guigues nadal był przełożonym oblatów i pełnił jednocześnie posługę biskupią. W ten sposób narodziła się tradycja biskupa-oblata jako prowincjalnego przełożonego oblatów – ta praktyka trwała przez około sto lat.

Oblaci byli niezadowoleni z takiego obrotu sprawy, co też pokazuje list Eugeniusza do biskupa Bourgeta

Czy Ekscelencja uważa, że nie odczuwałbym potrzeby króciutkiego listu od Księdza Biskupa, gdy Ksiądz Biskup widział, jaką burzę wywołała decyzja, którą powzięliście, a którą moje zaufanie do Księdza Biskupa skłoniło mnie do poparcia. Miałem przeżyć dużo złych chwil z powodu tego rodzaju zamętu, który zapanował we wszystkich głowach. Nie będę oceniał zachowania kleru Księdza Biskupa przy tej okazji. Wyrażenie, jakie ono mi podsuwa, może mogłoby Księdza Biskupa zasmucić, ale powiem Księdzu Biskupowi, że wszyscy nasi misjonarze bez wyjątku pod wpływem nie wiem jakiego oczarowania utracili zdrowy rozsądek […] Faktem jest, że musiałem w końcu napisać bardzo surowy list w celu położenia kresu temu całemu plotkarstwu.

Na koniec Eugeniusz przypomniał biskupowi Bourgetowi swoją szczególną rolę w życiu oblatów i poprosił go, aby zapewnił oblatów, że mianowanie Guigues’a biskupem Bytown będzie pozytywnym krokiem i nie będzie oznaczało zniszczenia oblackiej misji.

Niezależnie od tego, jak ta sprawa się przedstawia, proszę trochę obszerniej przedstawić mi te zagadnienia. Nie muszę Księdzu Biskupowi przypominać, że bardziej niż kiedykolwiek Ksiądz Biskup powinien być ojcem naszych oblatów Maryi. Czują się oni osłabieni przez wybranie ich superiora na stolicę biskupią, którą mu powierzyliście. Proszę pomóc nam uspokoić ich i tak jak ja z mej strony nie przestałem tego robić (List do biskupa Bourgeta z Montréalu, 12.02.1848, w: PO I, t. I, nr 93).

Napisane w języku chińskim słowo kryzys składa się z dwóch znaków. Jeden oznacza niebezpieczeństwo, a drugi szansę (John F. Kennedy).

Frank Santucci OMI, tłum. o. Roman Tyczyński OMI