Nieoficjalny początek misji w Teksasie

Dziennik Eugeniusza był osobistym dokumentem, w którym odnotowywał niektóre wydarzenia dnia i często wyrażał swoje uczucia, czego nie mógłby zrobić publicznie. Tego dnia otrzymał dwa listy. W każdym powiadomiono go, że ojciec Telmon postanowił, bez konsultacji z przełożonymi, założyć misję oblacką w Teksasie. Teksas został zaanektowany przez Stany Zjednoczone cztery lata wcześniej, a biskup Galveston spotkał się z ojcem Telmonem i poprosił go o przybycie z grupą misjonarzy. Eugeniusz udzielił oblatom pozwolenia na pracę w Stanach Zjednoczonych w Pittsburghu – ale Telmon przyjął, że „część Stanów Zjednoczonych” obejmuje Teksas. Podjął się więc sprowadzenia grupy pięciu oblatów, aby rozpocząć misję: w jej skład wchodzili ojcowie Alexandre Soulerin, Augustin Gaudet, scholastyk Paua Gelot i brat Joseph Manthe.

List od biskupa z Bytown, od o. Honorata i o. Telmona. Nie do wiary, co wyprawia się w Kanadzie. Ojciec Telmon rozpoczyna misję w Teksasie, powołując się na uprawnienia, jakich mu udzieliłem, gdy był w Pittsburgu. Wyruszając, bierze ze sobą oblatów, których sam sobie dobrał, między innymi br. Gelota, tego, który złożył śluby, nie będąc dopuszczony przez Radę, i co do którego sprzeciwiłem się stanowczo, by biskup z Bytown udzielił mu święceń bez mojej zgody. Biskup z Bytown pisze, że przeczytał w prasie, iż został on wyświęcony na subdiakona. Horror, dla którego brak mi słów. Ojciec Telmon z pewnością otrzymał list, gdzie jasno mu oznajmiłem, że prawnie podlega pod jurysdykcję prowincjała Kanady. Lecz nie wziął tego pod uwagę, bo biskup Teksasu już zaangażował go do swej misji i czekał na niego w Cincinnati lub gdzie indziej. Bardziej naganne jest to, że swych czynów nawet nie próbuje usprawiedliwić, prosząc o ich aprobatę już po fakcie.

Otrząsnąwszy się z irytacji, Eugeniusz kontynuuje:

Z wielkim żalem i wbrew sobie muszę odmówić tej stale ponawianej prośbie o przysłanie mu misjonarzy na misję w Bengalii. Pragnąłbym ich posłać na wszystkie misje świata, ale nie jesteśmy w stanie zaspokoić próśb misji już nam powierzonych (Dziennik 10.11.1849, w PO I, t. XXIII).

Często słyszymy, że Bóg pisze prosto, po krzywych liniach. Ojciec Telmon swoim żarliwym entuzjazmem i talentem kaznodziejskim z pewnością przysporzył Bogu krzywych linii do pisania podczas swoich misyjnych wypraw we Francji, na Korsyce, w Kanadzie, Pittsburghu i Teksasie! Choć Eugeniusz mógł być czasami sfrustrowany i zdenerwowany, uznał dobroć tego misjonarza.

Franc Santucci OMI, tłum. Roman Tyczyński OMI