Franciszek: gdzie jest głód, nie ma demokracji

Franciszek wskazał, że przeżywamy obecnie okres historycznych zmian i kryzysów, w którym ujawnia się paradoks, polegający na tym, iż mamy do czynienia z jednej strony ze wspaniałym rozwojem norm prawnych, a z drugiej z pogorszeniem się faktycznego korzystania z powszechnie uznanych praw.

Wyraził zaniepokojenie tym, że niektórzy – jak ich określił – „doktrynerzy” próbują „«wyjaśnić», że prawa socjalne są «stare», zdezaktualizowane i nie mają niczego do dania naszym społeczeństwom”. W ten sposób utwierdzają oni taką politykę gospodarczą i społeczną, która prowadzi ludy „do przyjęcia i usprawiedliwienia nierówności i braku godności”.

Papież podkreślił, że każdy system polityczno-gospodarczy musi zapewnić to, by demokracja była nie tylko „nominalna”, lecz by „kształtowała konkretne działania, zapewniające godność wszystkim mieszkańcom, zgodnie z logiką dobra wspólnego”, z „wezwaniem do solidarności i preferencyjną opcją na rzecz ubogich”. Inaczej mamy do czynienia z fikcyjnym ustrojem, który wirtualnie zapewnia równość wszystkim, lecz w praktyce zwiększa jedynie „logikę i struktury wykluczenia”.

Jednocześnie Franciszek zauważył, że „luki prawne”, zarówno w samym ustawodawstwem socjalnym, jak i związane z jego wcielaniem w życie, „generują korupcję, której pierwszymi ofiarami padają ubodzy i środowisko naturalne”. Postulował więc stworzenie mechanizmów zapewniających to, by ubogie warstwy społeczne odgrywały „czynną rolę” w poszukiwaniu i tworzeniu „rozwiązań włączających”. Dotyczy to zwłaszcza ludzi młodych, naznaczonych sytuacją wykluczenia lub marginalizacji, stwierdził papież.