Jak rozumieć nowy dekret ws. dyscypliny intencji mszy świętych [KOMENTARZ]

Watykański dokument kładzie nacisk na to, by wierni dobrze rozumieli różnice pomiędzy sprawowaniem mszy świętej w konkretnej intencji, a zwykłym wspomnieniem jakiejś intencji czy osoby w modlitwie w czasie Mszy św. – tłumaczy w rozmowie z KAI ks. prof. dr hab. Piotr Majer.

Komentując ogłoszony 13 kwietnia Dekret Dykasterii ds. Duchowieństwa w sprawie przestrzegania przepisów dotyczących intencji Mszy świętych, kanonista z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie zwraca uwagę, że dokument surowo zabrania przyjmowania jakichkolwiek ofiar za zwykłe wspomnienie jakiejś intencji modlitewnej czy to w modlitwie wiernych, czy w innym momencie Mszy świętej.

Publikujemy wypowiedź ks. prof. Piotra Majera dla KAI:

Opublikowany 13 kwietnia dekret Dykasterii ds. Duchowieństwa ws. dyscypliny intencji Mszy Świętych wnosi dwa nowe elementy do kanonicznego porządku prawnego. Po pierwsze  poszerza możliwości odprawiania tak zwanych Mszy świętych zbiorowych albo wspólnych, to znaczy mszy świętych w wielu intencjach.

>>> Msza Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczyna obchody Triduum Paschalnego

Kanon 948 Kodeksu Prawa Kanonicznego stanowi: “Należy odprawić oddzielnie Msze święte według intencji tych, którzy złożyli osobną ofiarę, nawet niewielką i od których została ona przyjęta”. Ten przepis został swego czasu złagodzony dekretem Kongregacji do Spraw Duchowieństwa z 1991 roku “Mos iugiter”, który dopuścił Msze święte, tak zwane zbiorowe (albo w wielu intencjach, albo wspólne), pozwalając na to, by – jeżeli ofiarodawcy wierni składający ofiarę na Mszę świętą są tego świadomi i godzą się na to – taka Msza była odprawiona w wielu intencjach. Jednocześnie kapłanowi wolno zachować tylko jedną ofiarę, a pozostałe musi przekazać na cele wyznaczone przez ordynariusza. Jednakże wspomniany dekret z 1991 roku pozwalał, żeby takie Msze święte mogły być odprawiane w danym kościele nie częściej niż dwa razy w tygodniu.

Ogłoszony właśnie dekret pozwala na to, by one były odprawiane częściej, nawet kilka razy dziennie, ale tylko wtedy, jeżeli zgodzą się na to biskupi danej metropolii czyli prowincji kościelnej (a więc metropolita i biskupi, którzy, którzy stoją na czele tzw. diecezji sufraganalnych) albo też synod prowincjalny, jeżeli taki by się odbywał (co też jest swego rodzaju nowością, bo tego w Kodeksie Prawa Kanonicznego nie ma).

>>> Msza krzyżma w poznańskiej katedrze [+GALERIA]

Czym się te zmiany tłumaczy? Tym, że księży jest coraz mniej, a wielu wiernych pragnęłoby jednak, by były odprawiane Msze św. w zgłoszonych przez nich intencjach. Po drugie zostało wyraźnie powiedziane, że nadużyciem jest przyjmowanie jakichkolwiek ofiar za zwykłe wspomnienie jakiejś intencji modlitewnej czy to w modlitwie wiernych, czy w innym momencie Mszy świętej, choćby na przykład w modlitwie Eucharystycznej, gdzie niekiedy można wspomnieć imiona zmarłych. Zostało to określone jako nadużycie a Dykasteria zdecydowanie i w surowych słowach na taką praktykę nie pozwala.

Natomiast wszystkie inne przepisy dekretu są powtórzeniem tych już obowiązujących. Można zapytać: dlaczego zatem o tym przypomniano i czy coś się za tym kryje? Wyjaśniono to wprost w dość długiej, trzystronicowej preambule do przepisów, które zajmują tylko dwie strony.

Oprócz potwierdzenia zasadności i duchowej korzyści sprawowania Mszy św. w intencjach indywidualnych (pojawiały się bowiem głosy, że takich Mszy nie powinno się odprawiać), nowelizując dotychczasowe przepisy Dykasteria powołuje się na brak księży. Ponadto dokument kładzie nacisk na to, by wierni dobrze rozumieli różnice pomiędzy sprawowaniem Mszy świętej w konkretnej intencji, a zwykłym wspomnieniem jakiejś intencji czy osoby w modlitwie w czasie Mszy św. To jest istotne, ponieważ czasami zdarza się, że w sytuacji, gdy wszystkie terminy Mszy św. są już zajęte przez innych ofiarodawców, wierni przynoszą ofiary prosząc tylko o modlitwę. Jednak, jak wspomniałem, taka praktyka musi być zastopowana.

>>> List do kapłanów na Wielki Czwartek: słuchanie to wejście na drogę Bożego prowadzenia

Nie spodziewam się, żeby dekret powodował jakieś ważne zmiany w praktyce duszpasterskiej Kościoła w Polsce, bo na przykład nie ma u nas – w przeciwieństwie do różnych innych krajów – ustalonej przez biskupa wysokości ofiary mszalnej. U nas nigdy tego nie robiono.

Nie sądzę też, żeby rozszerzała się praktyka tzw. Mszy świętych zbiorowych, sprawowanych częściej niż dwa razy w tygodniu, bo na to też musi być zgoda biskupów prowincji kościelnej. Jest wyraźnie powiedziane, że jeżeli biskupi prowincji kościelnej nie podejmą w tej kwestii żadnej decyzji, to w dalszym ciągu obowiązują przepisy dekretu z 1991 roku.

***

Dekret Dykasterii ds. Duchowieństwa w sprawie dyscypliny intencji Mszy Świętych został zatwierdzony przez  papieża Franciszka 13 kwietnia 2025 roku, w Niedzielę Palmową. Papież nakazał ogłoszenie dekretu i ustalił, że wchodzi on w życie w dniu 20 kwietnia 2025 roku, w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego.

Dekret podpisał kard. Lazzaro You Heung sik, prefekt Dykasterii ds. Duchowieństwa.

Zobacz także