Japonia: cesarz może już abdykować

Japoński rząd przyjął w piątek ustawę zezwalającą na abdykację panującego obecnie cesarza Akihito. Termin zmiany władcy przypadnie najprawdopodobniej w grudniu 2018 r., a nowa era panowania, tzw. gengo, rozpocznie się z początkiem 2019 r.

Ustawa trafi w piątek do parlamentu i zgodnie z planem premiera Shinzo Abe będzie poddana pod głosowanie w połowie czerwca.

Panel ekspertów powołany przy japońskim rządzie ogłosił pod koniec kwietnia ostateczną propozycję przeprowadzenia abdykacji cesarza Akihito. Na wypracowanie końcowego stanowiska potrzeba było 14 spotkań. Ich celem było określenie roli cesarza decydującego się na abdykację, wybór określeń przysługujących jego nowej roli w społeczeństwie oraz zakresu uprawnień przekazywanych następcy tronu.

Nowa ustawa zakłada, że cesarz Akihito po przekazaniu władzy będzie tytułowany „joko”, skróconą wersją określenia „daijo tenno”, używanego w przeszłości wobec władców po abdykacji. Małżonce cesarza przysługiwać ma tytuł „jokogo” oznaczający dosłownie „małżonkę joko”.

Panel złożony z sześciu specjalistów rekomenduje przekazanie wszystkich uprawnień przez cesarza swojemu synowi, następcy tronu, księciu Naruhito. Taki model pozwoliłby uniknąć wątpliwości co do ewentualnej dwuwładzy w państwie. Zaproponowano także, by zwracając się do cesarza Akihito używać dotychczasowego określenia „heika” oznaczającego „wasza wysokość”, jak również utworzyć nowy urząd zajmujący się cesarską parą po abdykacji.

Według ekspertów drugiemu synowi cesarza, księciu Akishino nie przysługuje nadanie nowego tytułu. Wskazano jednak możliwość dodania do książęcego imienia dodatkowego określenia „koshi denka” wskazującego, że po objęciu tronu przez swojego starszego brata stałby się on pierwszym w kolejności do przejęcia władzy.

Przewodniczącym panelu jest honorowy prezes Japońskiej Federacji Biznesu Takashi Imai. Według źródeł rządowych po zatwierdzeniu nowego prawa rozważana jest możliwość przeprowadzenia abdykacji w dniu 85. urodzin cesarza Akihito przypadających 23 grudnia 2018 r.

Ustawa ma wprowadzić jednorazowe prawo umożliwiające abdykację obecnemu cesarzowi Akihito. Premier Abe przyjął w marcu propozycje rozwiązania kwestii jednorazowej abdykacji na życzenie cesarza, przygotowane przez parlamentarzystów. Agencja Kyodo podkreśla, że rzadko zdarza się, by projekt nowego prawa trafiał do przedstawicieli opozycji przed rozpoczęciem obrad. Taki zabieg ma w przypadku ustawy dotyczącej cesarza możliwie uprościć prace parlamentu.

Urodzony w 1933 r. Akihito objął cesarski tron w 1989 roku po swoim ojcu Hirohito, w imię którego Japonia walczyła w II wojnie światowej. Przywiązuje on dużą rolę do narzuconej po wojnie przez Amerykanów pacyfistycznej konstytucji kraju i pojednania z krajami azjatyckimi. Cesarz na początku sierpnia ubiegłego roku zasygnalizował w orędziu telewizyjnym, że ze względu na stan zdrowia byłby gotów do abdykacji.

Japonia jest najstarszą monarchią świata. Wiarygodne informacje o pierwszych cesarzach pochodzą z VII-V wieku p.n.e., przy czym na tronie od początku zasiada wciąż ta sama dynastia Yamato. Kyodo podaje, że spośród dotychczasowych 125 cesarzy, mniej więcej połowa abdykowała przed śmiercią. Ostatni raz taki przypadek miał miejsce 200 lat temu, w 1817 r., kiedy z tronu zrezygnował cesarz Kokaku.

Cesarz Japonii pozbawiony jest jakiejkolwiek władzy politycznej, ale spoczywa na nim wiele obowiązków ceremonialno-religijnych, a także zadań zlecanych przez rząd.

Zobacz także