Kilkudniowe obchody Dnia Judaizmu

Pod hasłem „Pokój! Pokój dalekim i bliskim” Warszawie w dniach 16-21 stycznia odbędą się centralne obchody Dnia Judaizmu w Kościele katolickim. Towarzyszyć im będą modlitwy, sesje naukowe, wystawy, warsztaty edukacyjne dla nauczycieli oraz pokaz filmu. Podobne inicjatywy i wydarzenia zaplanowane są w całym kraju.

W tym roku organizatorem centralnych wydarzeń jest Archidiecezja Warszawska, która już po raz trzeci będzie gospodarzem obchodów Dnia Judaizmu w Kościele katolickim. Głównym nabożeństwem będzie Liturgia Słowa, sprawowana w środę 17 stycznia w warszawskiej archikatedrze pod przewodnictwem kard. Nycza. Tego dnia chrześcijanie i żydzi będą też modlić się wspólnie przy zbiorowej mogile Żydów z getta warszawskiego.

Zdjęcie: metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz i Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich podczas konferencji prasowej dotyczącej obchodów Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce, fot: Jakub Kamiński, PAP

Metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz na poniedziałkowej konferencji prasowej powiedział, że w ciągu minionych dwudziestu lat obchodów Dnia Judaizmu poprawiła się świadomość katolików na temat judaizmu, dużo więcej osób posiada wiedzę w tym zakresie, więcej wiemy o sobie nawzajem. „I o to przede wszystkim chodziło” – podkreślił kardynał Nycz. Jak dodał, „musimy się nawzajem poznawać, żeby likwidować wszelkie uprzedzenia”. Hierarcha zwrócił też uwagę, by „nie oceniać relacji polsko-żydowskich na podstawie pewnych fragmentarycznych wydarzeń, które tu i ówdzie się zdarzają”.

Inny nie musi oznaczać obcy
Przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem biskup Rafał Markowski powiedział, że zamiarem najbliższego Dnia Judaizmu „jest odkrycie i przypomnienie wszystkim chrześcijanom, katolikom, że judaizm to religia, która przywiązuje ogromną wagę do pokoju; pokój jest jedną z największych wartości dla jego wyznawców”. Dodał, że Dzień Judaizmu ma charakter edukacyjny; jest okazją, by „zauważyć swoją inność, ale nie pozostać obcym”.

Nawiązując do hasła tegorocznego Dnia Judaizmu zaznaczył, że „pokój jest wartością, która jest wyzwaniem zarówno dla wyznawców judaizmu, jak i chrześcijan”. „W obliczu zagrożeń pokoju, jakie niesie współczesny świat podzielony konfliktami i wstrząsany zbrojnym terrorem, wyznawcy judaizmu i chrześcijanie powinni stać się świadkami prawdy, że tylko Bóg jest źródłem prawdziwego pokoju” – podkreślił biskup Markowski.

Odnosząc się z kolei do miejsca centralnych obchodów Dnia Judaizmu powiedział: „Warszawa jest miejscem, w którym praktycznie temat dialogu można byłoby nieustannie podejmować. Warszawa to miasto szczególnie umęczone w czasie II wojny światowej przez okupanta, który całą swoją nienawiść skierował właściwie przeciwko narodowi polskiemu i żydowskiemu. Symbolem tej nienawiści pozostaje getto warszawskie. W związku z tym to wołanie o pokój w tym miejscu wydaje się być w pełni usprawiedliwione i jak najbardziej wskazane” – podkreślił hierarcha.

Dzień Judaizmu – jak podkreślił biskup – jest owocem tego, co się dokonało na Soborze Watykańskim II. „Z inicjatywy samego Jana XXIII – papieża niezwykłego, a zarazem inicjatora soboru, temat relacji między Kościołem a judaizmem miał być potraktowany poważnie. To się rodziło trochę jeszcze w atmosferze II wojny światowej i całego jej dramatu, bo po raz pierwszy w historii podjęto się procesu eksterminacji całego narodu. W kontekście dramatu, który się dokonał, w kontekście całej, dość skomplikowanej historii między judaizmem a chrześcijaństwem zrodziła się potrzeba podjęcia dialogu i owocem tego jest m.in. Dzień Judaizmu w Kościele katolickim, praktykowany od 21 lat” – zaznaczył przewodniczący KEP ds. Dialogu z Judaizmem.

Dodał, że Dzień Judaizmu nie jest w sensie ścisłym tylko wyrazem dialogu międzyreligijnego. „Jest on raczej skierowany do katolików – z nadzieją, że pozwoli to odkrywać wartości judaizmu, które jednocześnie są bardzo bliskie chrześcijaństwu. Zatem, bardziej jest to taki dzień edukacyjny niż dialogowy w sensie ścisłym” – podkreślił bp Markowski.

Katolik ma studiować, rozumieć i szanować judaizm
Naczelny rabin Polski Michael Schudrich zaznaczył, że Dzień Judaizmu jest dla Żydów bardzo ważny. „Kiedy ludzie wyznający inną religię chcą studiować i zrozumieć naszą wiarę, wtedy ja mam obowiązek być otwarty, pomocny, być partnerem dla takiej nauki. Dzisiaj Kościół katolicki chce poznać swoje korzenie. Od czasu Soboru Watykańskiego II i pontyfikatu papieża Jana Pawła II jasne jest, że katolik ma obowiązek studiować, rozumieć i szanować judaizm” – podkreślił Schudrich. Dodał, że Dzień Judaizmu w Kościele katolickim nauczył nas, Żydów, w jaki sposób powinno się być otwartym na innych. „To ważna nauka i doświadczenie” – zaznaczył naczelny rabin Polski.

Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Dnia Judaizmu w Warszawie ks. Andrzej Tulej przypomniał, że dialog katolicko-żydowski ma swoje źródło w posoborowej Deklaracji o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich „Nostra aetate”. Poinformował jednocześnie, że organizatorzy programu XXI Dnia Judaizmu uwzględnili trzy płaszczyzny: teologiczną, naukową i kulturalną.

Katowice: przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach Włodzimierz Kac, fot: Andrzej Grygiel, PAP

Modlitwa o pokój
Ks. Tulej podkreślił też, że podczas obchodów XXI Dnia Judaizmu bardzo mocny akcent zostanie położony na modlitwę. „Wierzymy, że rzeczy , do których nie jest zdolny człowiek, sprawia Bóg. Dlatego w modlitwie będziemy prosić Go o dar pokoju i wzrostu samoświadomości” – dodał. Członek Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem prof. Jan Grosfeld powiedział, że „Dzień Judaizmu został ustanowiony po to, żeby naszą świadomość przeorać, byśmy mogli nie tyle pamiętać, nie tyle być poinformowanym o tym, że chrześcijaństwo wyrosło z judaizmu, ale byśmy to przyswoili na co dzień„.

Plan obchodów
Jak poinformował ks. Tulej, wspólna modlitwa będzie także miała miejsce w synagodze im. Nożyków, 20 stycznia o godz. 18. W programie obchodów znalazły się m.in. warsztaty dla nauczycieli religii i historii organizowane przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, dzień otwarty w Synagodze oraz sympozjum w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN pt. „Pokój! Pokój dalekim i bliskim”.

Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce został ustanowiony przez Konferencję Episkopatu Polski w 1997 r. Jest on obchodzony w przeddzień rozpoczęcia Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan – 17 stycznia. Jego celem jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwa i refleksja nad związkami obu religii. Po raz pierwszy Dzień Judaizmu obchodzono w 1998 r. pod hasłem „Kto spotyka Jezusa Chrystusa, spotyka judaizm”. Co roku centralne obchody tego Dnia odbywają się w jednym z polskich miast.

Plany na Muzeum
– Polska powinna poczynić jeszcze jeden wysiłek w ramach chronienia dziedzictwa kultury żydowskiej w Polsce i zbudować w przyszłości muzeum chasydyzmu polskiego – powiedział w poniedziałek wiceminister kultury Jarosław Sellin. Zadeklarował, że państwo polskie wesprze taką inicjatywę.

W Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zorganizowano premierę albumu Agnieszki Traczewskiej „Chasydzkie powroty do miejsc nie-zapomnianych”. W spotkaniu, oprócz wiceministra kultury, biorą udział autora fotografii Agnieszka Traczewska, David Singer z Nowego Jorku, potomek polskich chasydów, który zajmuje się ratowaniem miejsc związanych z żydowskim dziedzictwem, Naomi Singer, która opowie o roli kobiet w chasydzkich społecznościach, autorzy wstępu prof. Marcin Wodziński i prof. Jonathan Webber. Minister mówił, że w Polsce jest już kilka inicjatyw, które do tego zmierzają. „Jak sądzę, przynajmniej z jednej z nich będzie owoc i deklaruję, że państwo polskie taką inicjatywę również wesprze” – podkreślił wiceminister kultury.

Zdjęcie: chasydzi, fot: michfoto.pl

Dopuszczone do świata niedostępnego 
Traczewska ukazuje w albumie „jorzeity”, czyli wędrówki, podczas których chasydzi z całego świata przybywają na groby cadyków w rocznice ich śmierci. „Wierzą, że w ten szczególny dzień dusza cadyka zstępuje na ziemię, a jego wstawiennictwo u Boga może zapewnić błogosławieństwo” – napisano w informacji prasowej o albumie. Podkreślono, że fotografie Traczewskiej, która została dopuszczona do świata zwykle niedostępnego obcym, mają walor historyczny, ale przede wszystkim są intymnym portretem ludzi przeżywających tajemnicę wiary.

Agnieszka Traczewska jest producentką filmową i fotografką. Od 2006 r. tworzy serie zdjęć poświęconych chasydom przybywającym do Polski na groby cadyków oraz portretuje świat ortodoksyjnych społeczności żydowskich, zamieszkałych w Izraelu oraz Stanach Zjednoczonych. Za zdjęcie „First time” otrzymała w 2014 r. National Geographic Traveler Photo Award.

Zdjęcie: Agnieszka Tarczewska, fot: Onet.pl

Obchody także w innych regionach
O tym, dlaczego chrześcijanie potrzebują Żydów mówił prof. Jan Grosfeld w poniedziałek w Kielcach. Spotkanie zorganizowane w Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego cieszyło dużym zainteresowaniem kielczan.

Prof. Grosfeld, autor książki „Dlaczego chrześcijanie potrzebują Żydów?”, zajmujący się żydowskimi wpływami na kształt cywilizacji europejskiej, wskazywał na ścisły związek chrześcijaństwa z tradycją judaistyczną oraz potrzebę dialogu. Zdaniem profesora, dialog wyrasta z przekonania, że każda religia i kultura jest inspiracją do zastanowienia się nad tajemnicą świata, w szczególności nad różnorodnością dróg i doświadczeń człowieka. W swym wykładzie adresowanym do kielczan w przededniu ogólnopolskich obchodów XXI Dnia Judaizmu w Kościele katolickim zwrócił szczególną uwagę na to, co w tradycji żydowskiej jest najważniejszego dla chrześcijan?

Dlaczego chrześcijanie potrzebują Żydów?
Profesor wskazywał, że oprócz tak ważnych spraw jak m.in. modlitwa, rodzaj nabożeństw, święta, Biblia, to najważniejsza jest relacja człowieka z Bogiem, to jak człowiek postrzega Boga. – Mam tu na myśli relacje człowieka do Boga, do życia własnego. A także, w jaki sposób traktuje własne życie, najbliższej wspólnoty, czyli rodziny, społeczeństwa, całego świata, gdzie problem jest w złu i cierpieniu – mówił prelegent. W tym przypadku, problem, zdaniem wykładowcy, jest w tym co dotyka człowieka, który zadaje sobie pytanie, jak Żydzi na pustyni, gdzie nie ma życia, czy Bóg jest pośrodku ludzi. – Czy to jest możliwe, by Bóg postawił nas w takiej sytuacji? Bo myślenie człowieka jest takie, że Bóg jest dobry, kiedy jest dobrze. A kiedy jest źle, to powstaje znak zapytania, czy to w taki właśnie sposób Bóg nas prowadzi? – mówił prof. Jan Grosfeld.

We wtorek (16-go stycznia) w Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu wystawiony zostanie monodram Jerzego Łazewskiego pt. „Siedem nieb patriarchy Henocha”, który pokazuje wspólne judeochrześcijańskie korzenie Europy. Aktor zaprezentuje także własnoręcznie wykonane ikony ceramiczne, które stanowią główny element scenograficzny tego przedstawienia.

Wiadomości

Papież jest już w Chile! [GALERIA]

Galeria

Poniedziałek, 15 stycznia w obiektywie

Europa

Anglia: rekordowa liczba powołań

Polska

WOŚP podsumowuje: do tej pory zebrano 81,4 mln zł

Europa

Czechy: ulotki pro-life w testach ciążowych

Naszym zdaniem

Dolores O’Riordan i Jan Paweł II