Książka o. prof. Jarosława Różańskiego OMI nagrodzona w czasie VII Kongresu Afrykanistów Polskich

W Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim właśnie rozpoczął się VII Kongres Afrykanistów Polskich, a jednym z pierwszych punktów programu było ogłoszenie i wręczenie Nagrody Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego za najlepszą pracę naukową wydaną w 2023 r. Otrzymał ją o. prof. Jarosław Różański OMI za publikację pt. „Republika Federalna Ambazonii: poszukiwanie tożsamości kulturowej i politycznej angielskojęzycznych mieszkańców Kamerunu”.

Przedmiotem rozprawy jest zadawniony tzw. problem anglofoński w dzisiejszym Kamerunie Zachodnim. Masowe protesty i strajki w 2016 r. przerodziły się w konflikt zbrojny, który pogrążył Kamerun w najgorszym kryzysie humanitarnym od czasu uzyskania niepodległości. Zginęło w nim ok. 6 tys. osób, a ponad pół miliona zostało przymusowo przesiedlonych. Książka opisuje powstawanie nowego państwa, narodu politycznego w tej części Afryki w oparciu o kolonialne dziedzictwo kulturowe. Powszechnie bowiem uważa się, że korzenie problemu anglofońskiego sięgają podziału dawnego niemieckiego protektoratu Kamerunu na brytyjskie i francuskie terytoria mandatowe i powiernicze. Odrębne kolonialne formacje państwowe oraz rozwój różnic językowych i spuścizny kulturowej położyły przestrzenne i historyczne podwaliny pod budowę tożsamości anglofońskiej i frankofońskiej.

Nagroda została wręczona 23 maja 2024 r. w Auli Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, podczas uroczystego otwarcia VII Kongresu Afrykanistów Polskich. Kapituła Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego nagrodziła dwie pozycje wydawnicze.

>>> Czego można się dowiedzieć na studiach misjologicznych?

VII Kongres Afrykanistów Polskich

Kongres jest najważniejszym wydarzeniem naukowym polskich afrykanistów. W czasie jego trwania przedstawiane są wyniki interdyscyplinarnych badań poświęconych problematyce studiów afrykańskich.

Organizatorzy podali, że Kongresowi towarzyszą także wystawy zorganizowane w ramach obchodów dziesiątej rocznicy powstania Jagiellońskiego Centrum Badań Afrykanistycznych. W pierwszym dniu Kongresu odbył się wernisaż wystawy zdjęć poruszających problem osób dotkniętych bielactwem wrodzonym w Afryce „Born Different”, która była prezentowana w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius. W drugim dniu Kongresu będzie mieć miejsce finisaż wystawy „San i Aka. Rdzenne kultury Afryki Subsaharyjskiej” prezentowanej w Bibliotece Jagiellońskiej. Wystawa przedstawia unikatowe obiekty i archiwalia związane z kulturą Sanów z kolekcji profesora Romana Stopy, znajdujące się obecnie w zbiorach Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie oraz oryginalne przedmioty codziennego użytku Aka z prywatnych zbiorów Izabeli Cywy. Wystawa jest także okazją do przypomnienia sylwetki i dorobku naukowego profesora Romana Stopy (1895-1995), związanego karierą naukową z Uniwersytetem Jagiellońskim. Ten uznany w świecie badacz języków i kultury Kojsan w latach 1935-36 prowadził badania terenowe na obszarze dzisiejszej Namibii i Botswany. W trakcie Kongresu będzie możliwość zobaczenia prezentacji „Portrety z afrykańskiej perspektywy. Wizerunki europejskich przybyszów w rzeźbie afrykańskiej”, eksponowanej w Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie.

Natomiast w drugim dniu Kongresu zostanie zorganizowany specjalny panel plenarny poświęcony upamiętnieniu 30. rocznicy ludobójstwa w Rwandzie, w którym udział weźmie ambasador Republiki Rwandy w Polsce. Organizatorami Kongresu są Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne i Jagiellońskie Centrum Badań Afrykanistycznych, przy współpracy Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych oraz Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Partnerami Kongresu są również Biblioteka Jagiellońska, Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie oraz Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kongres został objęty honorowym patronatem Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. dr. hab. Jacka Popiela oraz patronatem naukowym Komisji Studiów Afrykańskich Komitetu Nauk Etnologicznych Polskiej Akademii Nauk. W wydarzeniu tym bierze udział ponad 200 osób z Polski i zagranicy. Podczas Kongresu wygłoszonych zostanie 170 referatów.

Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne

Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne powstało w 1990 roku z inicjatywy grupy afrykanistów reprezentujących sześć ośrodków badawczych: Zakład Języków i Kultur Afryki UW, Instytut Krajów Rozwijających się UW, Instytut Historii UW, Instytut Orientalistyki UJ, Zakład Etnologii UW i Zakład Krajów Pozaeuropejskich PAN. Członkami założycielami towarzystwa było 19 osób. Obecnie członkowie PTAfr reprezentują środowiska naukowe związane ze wspomnianymi wyżej instytucjami, jak również innymi ośrodkami, w których prowadzone są badania afrykanistyczne. Wśród członków Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego są także osoby związane z działalnością misyjną, duszpasterską, pedagogiczną i naukową Kościoła katolickiego w Polsce (w tym przedstawiciele uczelni katolickich: UKSW oraz KUL-u); jak również muzealnicy, etnografowie, studenci oraz sympatycy Towarzystwa spoza uczelni. Nagrodzony o. prof. Jarosław Różański OMI przez długie lata był członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego.