Leon XIV do Kościoła w Rzymie o potrzebie duszpasterstwa empatycznego

Pilnie należy ustanowić duszpasterstwo solidarne, empatyczne, dyskretne, nieoceniające – wskazał Papież Leon XIV w przemówieniu podczas Zgromadzenia Diecezji Rzymskiej, które odbyło się w piątek wieczorem w Bazylice Świętego Jana na Lateranie. Wezwał do poszukiwania w duchu synodalnym skutecznych form ewangelizacji.

Wychodząc od ewangelicznego obrazu rozmowy Jezusa z Samarytanką przy studni Ojciec Święty wskazał, że „darem Bożym” (J 4,10), żródłem wody żywej, które nigdy się nie wyczerpuje jest Duch Święty, zdolny do odnowienia wszystkiego. Papież wskazał, że poprzez proces synodalny „Duch wzbudził nadzieję na odnowienie kościelne”. I dodał, że Kościół „jest wezwany do bycia uprzywilejowanym kanałem, przez który woda żywa Ducha Świętego może dotrzeć do wszystkich.”

Leon XIV przypomniał, że papież Franciszek w notatce towarzyszącej dokumentowi końcowemu XVI Zgromadzenia Synodalnego wskazał 24 listopada 2024 roku, że dokument zawiera „wskazówki, które, w świetle jego podstawowych orientacji, mogą już teraz zostać przyjęte w Kościołach lokalnych i w grupach Kościołów, uwzględniając różne konteksty, to, co już zostało zrobione, i to, co jeszcze trzeba zrobić, aby coraz lepiej nauczyć się i rozwijać styl Kościoła synodalnego i misyjnego”.

Organizmy uczestnictwa

„Teraz nadszedł czas, byśmy zabrali się do pracy, aby Kościół żyjący w Rzymie stał się laboratorium synodalności, zdolnym – z Bożą łaską – do realizacji ‘czynów Ewangelii’, w kontekście kościelnym, w którym nie brakuje trudności, szczególnie jeśli chodzi o przekazywanie wiary, oraz w mieście, które potrzebuje proroczego głosu, dotknięte licznymi i rosnącymi biedami ekonomicznymi i egzystencjalnymi, gdzie młodzież często jest zagubiona, a rodziny przytłoczone” – podkreślił Leon XIV.

Dodał, że w praktyce oznacza to wzmocnienie mechanizmów uczestnictwa, które wzmacniają więź między kapłanami a wspólnotą. „Chodzi przede wszystkim o to, by pracować na rzecz aktywnego uczestnictwa wszystkich w życiu Kościoła. W tym kontekście jednym z narzędzi do wzmocnienia wizji Kościoła synodalnego i misyjnego są organizmy uczestnictwa” – wzkazał Leon XIV.

„Dlatego zachęcam was do wzmocnienia formacji organów uczestnictwa i na poziomie parafii do weryfikowania postępów poczynionych dotychczas lub – gdzie te organizmy nie istnieją – zrozumienia, jakie są opory, aby móc je przezwyciężyć” – mówił Biskup Rzymu.

Wzmocnienie komunii w diecezji i parafiach

Zachęcał do budowy więzi i dialogu pomiędzy parafiami a centrum diecezji, aby stały się one narzędziami komunii i poszukiwania właściwych inicjatyw ewangelizacyjnych.

„Dziś, jak wiemy, w świecie, który stał się bardziej złożony, w mieście, które pędzi z ogromną szybkością, a ludzie żyją w stałej mobilności, musimy myśleć i projektować wspólnie, wychodząc poza ustalone granice i eksperymentując z inicjatywami duszpasterskimi. Dlatego zachęcam was, abyście uczynili te organizmy prawdziwymi przestrzeniami życia wspólnotowego, w których ćwiczy się komunię, miejscami wymiany, w których realizuje się rozeznanie wspólnotowe i odpowiedzialność za chrzest i duszpasterstwo” – apelował Papież.

Eksperymentować z nowymi narzędziami

Zachęcił po pierwsze do troski o relacje między inicjacją chrześcijańską a ewangelizacją, „mając na uwadze, że prośba o Sakramenty staje się coraz mniej praktykowaną opcją.”

Wskazując, że rozpoczynanie życia chrześcijańskiego to proces, który musi integrować życie we wszystkich jego aspektach, stopniowo umożliwiać relację z Panem Jezusem, Leon XIV wskazał: „Należy eksperymentować z nowymi narzędziami i językami, angażując w tę drogę rodziny i starając się wyjść dalej poza szkolną formację katechetyczną. W tym kontekście trzeba szczególnie troszczyć się o tych, którzy wyrażają pragnienie Chrztu w wieku młodzieńczym i dorosłym. Biura Wikariatu, które się tym zajmują, muszą współpracować z parafiami, szczególnie dbając o formację stałą katechetów.”

Duszpasterstwo empatyczne, nieoceniające

Jako drugi cel wymienił zaangażowanie młodzieży i rodzin, z którymi dzisiaj napotykamy różne trudności. “Uważam, że pilnie należy ustanowić duszpasterstwo solidarne, empatyczne, dyskretne, nieoceniające, które potrafi przyjąć wszystkich i zaproponować jak najbardziej spersonalizowane ścieżki, dostosowane do różnych sytuacji życiowych odbiorców” – mówił Leon XIV.

Zachęcał do wspierania rodzin w zadaniu duszpasterskim, ale nie zastępowaniu ich, a towarzyszeniu w drodze i oferowaniu narzędzi do poszukiwania Boga. Chodzi o duszpasterstwo, które „nie powtarza tego, co było, ale oferuje nową naukę; duszpasterstwo, które staje się jak szkoła zdolna wprowadzać do życia chrześcijańskiego, towarzyszyć etapom życia, tworzyć mocne relacje międzyludzkie i w ten sposób wpływać na tkankę społeczną, szczególnie służąc ubogim i najsłabszym.”

Nie wystarczą tradycyjne działania

Po trzecie, Papież zalecił formację na wszystkich poziomach. „Żyjemy w sytuacji kryzysu formacyjnego i nie powinniśmy łudzić się, że wystarczy kontynuować jakieś tradycyjne działania, by utrzymać nasze wspólnoty chrześcijańskie w życiu” – mówił Leon XIV. „W parafiach potrzebna jest formacja, a tam, gdzie jej brak, warto wprowadzić ścieżki biblijne i liturgiczne, nie zapominając o kwestiach, które obejmują pasje nowych pokoleń, ale dotyczą wszystkich nas: sprawiedliwość społeczną, pokój, złożoność fenomenu migracyjnego, troskę o stworzenie, dobre wykonywanie obywatelskich obowiązków, szacunek w życiu małżeńskim, cierpienie psychiczne i uzależnienia, i wiele innych wyzwań” – wskazał Leon XIV.

Zachęcił, by to wszystko było przemyślane i wykonane razem, „w sposób synodalny, jako lud Boży, który nie przestaje, pod przewodnictwem pasterzy, oczekiwać i mieć nadzieję, że przy stole przygotowanym przez Pana, zgodnie z wizją proroka Izajasza (por. 25,6-10), będą mogli usiąść naprawdę wszyscy.”