Święty Mikołaj pierwszy po Bogu i po Matce Bożej?

W tradycji Kościoła wschodniego święty Mikołaj jest pierwszy po Bogu i po Matce Bożej. Bez przesady można powiedzieć, że Mikołaj pełni w prawosławiu rolę świętego Piotra, tego najbliższego Najwyższemu. To do niego wyznawcy tego odłamu chrześcijaństwa zwracają się w każdej potrzebie, tak jak my zwykliśmy to robić w stosunku do świętego Antoniego czy świętego Judy Tadeusza. Dlaczego Mikołaj zdobył aż taką pozycję w religijnym świecie Wschodu?  

W niemal każdym religijnym domu można znaleźć ikony. Obok Chrystusa i Maryi najbardziej popularna jest ikona świętego Mikołaja. Bardzo popularne – wśród kierowców – jest umieszczanie małej ikony świętego w samochodzie (tak jak u nas świętego Krzysztofa). To też bardzo popularne imię, choćby u naszych sąsiadów – na Ukrainie. Mówi się, że nie ma prawosławnego miasta bez poświęconego mu kościoła.  

>>>Czy będziemy odwiedzać św. Mikołaja podczas wakacji w Turcji? 

Ten sam święty, ale nie taki sam  

Na Zachodzie – legenda, historia świętego Mikołaja – bierze się z tego, że pamiętamy o tym, że pomógł przez swój drogocenny podarunek: uratował trzy młode dziewczęta przez losem prostytutek. Kultura zachodnia wykorzystała ten wątek, by w świętym Mikołaju widzieć przede wszystkim zwyczaj obdarowania podarunkami. Chrześcijaństwo wschodnie zwróciło natomiast większą uwagę na cudowny ratunek, na samą odwagę i gotowość niesienia pomocy (podkreślając moralny aspekt tej historii). A podobnych legend i historii jest o wiele więcej. Oczywiście na wschodzie też są prezenty, choć to tradycja bardziej związana z Bożym Narodzeniem i Nowym Rokiem. I bardziej z Dziadkiem Mrozem niż świętym Mikołajem. W kulturze wschodniej Mikołaj to raczej specjalista od akcji ratunkowych niż miły staruszek z brzuszkiem i siwą brodą oraz z workiem prezentów, który wita dzieci swoim „ho, ho, ho”.

Wschodnia dusza Mikołaja 

Dlaczego Mikołaj jest tak bliski wschodnim chrześcijanom? Może przyczyniła się do tego jego „wschodnia dusza”? Znanych jest wiele legend z jego udziałem, przekazywanych od wielu pokoleń. Z kolei zapamiętany i udokumentowany fakt z jego życia jest jeden. To wydarzenia z obrad Soboru Nicejskiego (325 r.), podczas którego formułowano kościelne Credo. Mikołaj miał wówczas – w starciu na pięści – znokautować głoszącego herezje Ariusza. Został za to pozbawiony na pewien czas godności biskupiej, trafił nawet do aresztu. Oczywiście łączenie tego (bardzo) historycznego wydarzenia z rosyjskim, niekiedy gorącym usposobieniem, powinniśmy przyjąć z przymrużeniem oka, ale jednak coś w tym musi być. Wśród tych, którzy przebywają w rosyjskich więzieniach, popularne są tatuaże z wizerunkiem… no właśnie: świętego Mikołaja. Popularne są też legendy o jego wstawianiu się za skazanymi. Mikołaj miał własną ręką powstrzymać miecz kata, który chciał ściąć skazanego. Inna opowieść mówi o tym, że Mikołaj ukazał się we śnie cesarzowi Konstantemu i kazał wypuścić na wolność więźnia czekającego na wyrok śmierci.  

>>>Cała prawda o świętym Mikołaju [QUIZ]

Ratownik. Specjalista. Ugodnik  

Przydomek Mikołaja – niespotykany przy innych świętych – to „ugodnik”. To słowo nie ma odpowiednika w świecie zachodnim, jednym z jego znaczeń w obrządku wschodnim to „bycie miłym Bogu”. Wierni zwracają się do św. Mikołaja szczególnie w tych sytuacjach, w których problemem nagli, a każda chwila jest na wagę złota. Jest patronem podróżnych, kierowców, żeglarzy, lotników, więźniów, każdego w potrzebie. Prawosławni widzą w świętym Mikołaju szybkiego i skutecznego orędownika. Zobaczmy i my!

 

Zobacz także