Dwie lilie – dialog i tolerancja 

Tolerancja i dialog nie oznaczają pozostawania pod wpływem innych ludzi lub przyłączania się do nich. Szukajmy jednak sposobów, aby nawiązać z nimi dialog i ich zrozumieć. Wierzę, że tolerancyjni ludzie są w stanie zbudować lepszy świat – pisze Edyta Chadid z Ligi Muzułmańskiej RP.

Nasze zaangażowanie w wiarę świadczy o tym, jakimi jesteśmy wiernymi. Bóg mówi w Koranie: Oto Księga, co do której nie ma żadnych wątpliwości. Doskonałe przewodnictwo dla bogobojnych i pobożnych, którzy przestrzegają swych powinności względem Pana (rozdział 2, werset 2).

Dalej czytamy o pobożnych osobach: Dla tych, którzy wierzą w to, co skryte, którzy odprawiają modlitwę i rozdają z tego, w co ich zaopatrzyliśmy; i dla tych, którzy wierzą w to, co tobie zesłaliśmy, i w to, co zostało zesłane przed tobą; oni wierzą mocno w życie ostateczne” (rozdział 2, wersety 3-4).

Wierzcie w słowa proroków 

Koran mówi, aby wierzący wierzyli w słowa proroków oraz Księgi zesłane dla każdej religii monoteistycznej. Czytamy o tym już na samym początku Koranu, a to stwierdzenie jest bardzo istotne w kontekście nawiązywania dialogu z żydami i chrześcijanami. W innym wersecie Bóg mówi: Nie spierajcie się z tymi, którym została dana Księga, chyba że w piękny sposób (rozdział 29, werset 46).

Podejście do innych 

W tym fragmencie Koran pokazuje podejście do rozmowy z ludźmi wyznającymi różne religie oraz metody, jakie powinniśmy stosować w kontaktach z innymi. Jeden z uczonych muzułmańskich wypowiedział kilka bardzo istotnych słów Ci, którzy radują się z porażki, jaką ponoszą ich przeciwnicy w dyskusji, nie mają miłosierdzia. Należy rozumieć, że gdy będziemy pokonani, a wróg osiągnie zwycięstwo, wtedy zyskujemy możliwość naprawiania własnych błędów.

Dyskusja 

Kiedy podejmujemy dyskusję, naszą intencją nie powinno być zaspokojenia własnego ego, lecz raczej stworzenie warunków do pokojowego rozumienia siebie nawzajem. Dla przykładu w debatach politycznych, których jedynym celem jest zniszczenie przeciwnika, nie możemy spodziewać się pozytywnych rezultatów. Aby w dialogu mogła pojawić się nić porozumienia, nie można ignorować takich wartości jak wzajemne zrozumienie i szacunek. Według zasad Koranu prawdziwa dyskusja może odbywać się jedynie w środowisku otwartym na dialog. W przedstawionym wyżej wersecie Koranu znajduje się pewien warunek: O ile nie będą to ci, którzy oddają się niesprawiedliwości (rozdział 29,werset 46). Podobną treść znajdziemy w innym fragmencie: Ci, którzy uwierzyli i nie zaciemnili swojej wiedzy żadną niesprawiedliwością, są tymi, dla których przeznaczone jest prawdziwe bezpieczeństwo i znajdują się na prostej drodze (rozdział 6,werset 82).

Prześladowanie to grzech 

W islamie despotyzm jest wielkim grzechem, tak samo jak bycie niesprawiedliwym wobec innych, prześladowanie ich oraz narzucanie własnego sposobu myślenia. Ze względu na to, że tyrania wiąże się z politeizmem oraz niewiarą, jest ona poważnym grzechem. Warto jednak zaznaczyć, że nie każdy politeista lub niewierzący musi być złoczyńcą. Natomiast wszystkich tych, którzy prześladują innych, zbroją się w imię popełniania zła oraz łamią prawa innych ludzi, a przez to naruszają Bożą sprawiedliwość, na pewno spotka zasłużona kara. 

Kiedy mówimy o Ludziach Księgi, którzy nie są naszymi prześladowcami, nie mamy prawa zachowywać się w stosunku do nich agresywnie ani myśleć o ich zniszczeniu. Takie zachowanie stałoby w sprzeczności z zasadami islamu, a wręcz byłyby antyislamskie.

Uprzejmość wobec innych 

Czytamy w Koranie: Bóg nie zabrania wam postępować w sposób uprzejmy wobec tych, którzy nie prowadzą wojny przeciwko wam ze względu na waszą religię ani nie wypędzają was z waszych domów. Zaiste, Bóg miłuje ludzi prawdziwie sprawiedliwych (rozdział 60,werset 8). Werset ten został objawiony, gdy pewna kobieta o imieniu Asma zapytała proroka Muhammada, czy powinna spotykać się z matką-politeistką, która chciała przybyć z Mekki do Medyny, by zobaczyć swoją córkę. Werset sugeruje, że takie spotkanie jest jak najbardziej wskazane, Asma mogła być uprzejma wobec swej matki. A co, jeśli osobami tymi będą ludzie, którzy wierzą w Boga, Dzień Sądu Ostatecznego, proroków? Jak powinniśmy się zachować wobec nich?

Tolerancja i dialog 

Wiele koranicznych wersetów porusza tematykę dotyczącą dialogu i tolerancji. Twierdzenie, że humanizm jest bardziej miłosierny niż Boże miłosierdzie, jest wyrazem braku szacunku dla miłosierdzia Bożego i łamaniem praw innych. W rzeczywistości Koran oraz Sunna (wypowiedzi i czyny proroka Muhammada) zawsze stają po stronie tolerancji i dialogu między religiami. Nawet rozpostarte skrzydła dialogu i tolerancji powinny obejmować nie tylko Ludzi Księgi, lecz tak naprawdę całą ludzkość.

Podstawowa definicja dialogu brzmi: dialog to spotkanie kilku lub więcej osób, podczas którego dyskutuje się pewne sprawy, kształtujące w ten sposób związek między tymi ludźmi. Dialog to też działanie – droga, na której pojawiają się osoby. Wiadomo, że każdy człowiek jest i będzie wynagradzany adekwatnie do swoich intencji i czynów. Jeżeli ludzie kierują się w swoich działaniach dobrymi intencjami, to osiągną sukces moralny. Prorok Muhammad powiedział: Czyny ocenianie są na podstawie intencji, a sama intencja osoby wierzącej jest ważniejsza od czynu. Jeśli planowane przez nas czyny opierać się będą na dobrych intencjach, to ich następstwa też będą dobre. Należy pamiętać, że przede wszystkim musimy być szczerymi w zamiarach i szukać zawsze boskiego poparcia. Dlatego nie powinniśmy źle interpretować więzi pomiędzy różnymi grupami – więzi, których podstawą jest miłość, dialog i tolerancja.

Kiedy spróbujemy prowadzić dialog i kierujemy się tym, że pokój jest lepszy (Koran, rozdział 4,werset 128), wtedy niezależnie od tego, czy jesteśmy w Polsce, czy poza jej granicami, pokażmy innym, że najważniejszym przesłaniem w kontaktach z innymi ludźmi jest kierowanie się pokojem. Znaczenie pokoju przewija się przez wiele wersetów w Koranie, zawsze starcia bitewne miały charakter defensywny, obronny. Muzułmanie kierowali się słowami Boga i wypowiedziami proroka Muhammada. Można zapytać: skoro wszyscy ludzi żyli bezpiecznie w VI wieku n.e. i przez kolejne 14 wieków, to dlaczego nie może być pokoju obecnie aby dobrze żyło się wszystkim ludziom?

Teraźniejszość nie jest przychylna muzułmanom: pokazywani są jako istoty prymitywne, którym obca jest tolerancja i dialog, a przecież te dwie wartości są promowane przez islam. Niestety to właśnie one są nadużywane przez ludzi chcących przeinaczyć wartości pozytywne wypływające z islamu.

Następujące wersety Koranu idealnie odzwierciedlają te wartości: Jeśli będziecie tolerancyjni, poniechacie i wybaczycie, to (powinniście wiedzieć, że) Bóg jest przebaczający i współczujący (rozdział 64,werset 14). Inny werset mówi: Powiedz wiernym, aby wybaczyli tym, którzy nie żywią nadziei na nadejście Dni Boga. On odpłaci im za to, czego dokonali (rozdział 45,werset 14).

Na koniec chciałabym powiedzieć, że tolerancja i dialog nie oznaczają pozostawania pod wpływem innych ludzi lub przyłączania się do nich. Te „dwie lilie” akceptują innych takimi, jakimi są, tylko poszukują sposobów, aby nawiązać z nimi dialog i ich zrozumieć, szukają sposobów na wspólne, pokojowe życie. Wierzę, że tolerancyjni ludzie są w stanie zbudować lepszy świat.

Dzień islamu 

Dzień islamu w Kościele katolickim w Polsce jest jednym z elementów dialogu międzyreligijnego. Punktem wyjścia jest deklaracja II Soboru Watykańskiego „Nostra aetate” z 1965 r., w której punkcie 3 czytamy: Kościół spogląda z szacunkiem również na muzułmanów, oddających cześć jedynemu Bogu, żywemu i samoistnemu, miłosiernemu i wszechmocnemu, Stwórcy nieba i ziemi. Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce w 2001 r. został na prośbę Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów wpisany do oficjalnego kalendarza liturgicznego przez Konferencję Episkopatu Polski i obchodzony jest 26 stycznia. Pomaga katolikom lepiej poznać religię, która obecnie wzbudza tyle kontrowersji, a która w Polsce nie jest dobrze znana. 

 

________________
Pani Edyta Chadid z Ligi Muzułmańskiej RP jest żoną poznańskiego imama.

Zobacz także