Hiszpania – ziemia kalifatu?

Po zamachach w Hiszpanii w sieci opublikowano nagranie, na którym dwóch młodych mężczyzn mówiących po hiszpańsku z arabskim akcentem grozi kolejnymi krwawymi zamachami. 

Al-Andalus to arabskie określenie Półwyspu Iberyjskiego. Mimo tego że religijnie Półwysep Iberyjski kojarzy się raczej z katolicyzmem, Izabelą Kastylijską i Ferdynandem Aragońskim oraz wypędzeniem Żydów z Hiszpanii czy działającą na tych terenach Świętą Inkwizycją, to ma on również dużo wspólnego z islamem. Półwysep Iberyjski razem z północną Afryką w latach 929-1031 wchodził w skład Kalifatu Kordoby. Muzułmanie rozpoczęli podbijanie obszarów późniejszego kalifatu w połowie VIII w. Początkowo w latach 756-929 istniał tutaj niepodległy emirat islamski, którego stolica znajdowała się w Kordobie. Rekonkwista, czyli walka chrześcijan o wyparcie muzułmanów z Półwyspu Iberyjskiego, zakończyła się w 1492 r. 

Emirat Kordoby 

Półwysep Iberyjski stanowił część Imperium Rzymskiego. Na początku V w. został najechany i zajęty przez lud Wizygotów. Blisko dwieście lat później nastąpił powolny rozpad Królestwa Wizygotów. W 711 r. na Półwysep dotarły wojska muzułmańskie. Od tego momentu rozpoczęło się osiedlanie muzułmanów (początkowo głównie Berberów) na tym obszarze. Do władzy doszła warstwa uważająca samych siebie za Arabów. W 755 r. na Półwysep Iberyjski przybył Abd ar-Rahmana z dynastii Umajjadów. Liczono na to, że jako potomek kalifa przywróci spokój. W następnym roku doszło do bitwy z przeciwnikami ar-Rahmana, z której to wyszedł zwycięsko i przejął władzę nad Al-Andalusem. Nie kontrolował całego obszaru, mimo to ogłosił się emirem. Na początku X w. narastała rywalizacja między Umajjadami oraz Fatymidami (którzy opanowali tereny Tunezji, części Maroka oraz Egiptu). Mogło to wpłynąć na decyzję Abd ar-Rahmana III, który w 929 r. postanowił ogłosić się kalifem. 

Kalifat Kordoby  

Ogłoszenie kalifatu podniosło prestiżowe znaczenie posiadłości Umajjadów. Przez następne stulecie Kalifat Kordoby obejmował Półwysep Iberyjski oraz Afrykę Północną. Historycy spierają się o to, czy były to okresy pokoju między muzułmanami, żydami i chrześcijanami, czy wyznawcy różnych religii cieszyli się tolerancją tylko w niektórych okresach i na niektórych terenach. Po rozpadzie kalifatu w 1031 r. kraj podzielił się na wiele małych muzułmańskich państewek, które stopniowo były zajmowane przez żołnierzy rekonkwisty. W XIII w. muzułmanie zostali wyparci ze środkowej Hiszpanii. W 1492 r. został zajęty ostatni bastion muzułmański na Półwyspie Iberyjskim, czyli emirat Grenady. Był to koniec zwierzchnictwa muzułmańskiego na tych terenach.  

Półwysep Iberyjski był pod zwierzchnictwem muzułmańskim od połowy VII w. aż do XV w. Istniał tu najpierw emirat ze stolicą w Kordobie, który później został zamieniony na kalifat. Ziemie współczesnej Hiszpanii i Portugalii równie długo było pod władaniem chrześcijańskim, jak i muzułmańskim. Państwo Islamskie upomina się obecnie o ziemie należące do Al-Andalus. Jego przedstawiciele chcą, aby tak jak kilka wieków wcześniej, należały one do muzułmanów. Roszczenia ISIS są zagrożeniem nie tylko dla Hiszpanii, ale również dla całej Europy. 

Zobacz także