Jemen: Caritas Polska rozwija pomoc medyczną dla kobiet

W Jemenie rozgrywa się jeden z najpoważniejszych konfliktów humanitarnych na świecie. Jego źródłem jest m.in. tocząca się od blisko 8 lat wojna, która pochłonęła już ponad 230 tys. ofiar. Byłoby ich o ponad połowę mniej, gdyby nie ubóstwo i brak opieki medycznej, dlatego Caritas Polska w swoich działaniach w tym kraju priorytetowo traktuje wsparcie ośrodków zdrowia i pomoc medyczną dla kobiet.

Statystyki są alarmujące. Blisko 80% społeczeństwa w Jemenie potrzebuje pomocy humanitarnej. Szacuje się, że ponad 19 mln ludzi nie ma zapewnionego bezpieczeństwa żywnościowego, a ponad 6 mln pozostaje na granicy głodu. Wśród zagrożonych są dzieci – poważnie niedożywionych jest ok. 2,3 mln maluchów poniżej 5. roku życia. Niestety wiele z nich to sieroty. Według danych UNICEF-u w Jemenie codziennie umiera 12 kobiet w połogu. Obliczono także, że co godzina jedna jemeńska kobieta umiera podczas porodu. I to z przyczyn, którym można było zapobiec.

Kondycja służby zdrowia

Kłopoty zdrowotne mieszkańców Jemenu wymagają sprawnie działającej służby zdrowia. Ta jednak pozostaje w zapaści od wielu lat. Szacuje się, że obecnie pomocy medycznej potrzebuje około 70% populacji, tymczasem z ponad 3,5 tys. ośrodków zdrowia, działa jedynie połowa, i to nie w pełni swoich możliwości. Działa też jedynie połowa jemeńskich szpitali, a tylko co piąty z nich zapewnia opiekę matce i dziecku.

>>> Jemen: kończą się zapasy żywności. 7.5 mln ludzi jest zagrożonych głodem

Na problemy służby zdrowia nakłada się zła sytuacja materialna społeczeństwa. Ludzi nie stać na dojazdy do placówek medycznych, dlatego często rezygnują z leczenia. Ci, którzy szukają pomocy, zadłużają się, bo usługi medyczne w ośrodkach nie wspieranych przez organizacje pomocowe są płatne.

Bezcenna pomoc z Polski

Jedynym ratunkiem w tak dramatycznej sytuacji jest pomoc międzynarodowa. Niebagatelny udział w niej ma Caritas Polska, która od połowy 2019 r., wraz z Polską Akcją Humanitarną, wspiera placówki medyczne w Jemenie. W chwili obecnej z tego wsparcia korzysta 5 ośrodków zdrowia – Al-Memdara, Al-Qualua’a w mieście Aden oraz Al-Fath, Fokam i Imran znajdujące się w okolicy Adenu.

— Łącznie wsparcia udzielamy ponad 41 tys. osób. W mniejszych miejscowościach, takie poradnie jak nasze, naprawdę ratują ludzkie zdrowie i życie. Dzięki nim dostęp do lekarza ma kilka lub kilkanaście tysięcy osób. W samym tylko Fokam z pomocy korzysta ponad 8 tys. pacjentów. Fokam to rybacka wioska na skraju gubernatorstwa Aden, która z racji swojego położenia stanowi bezpieczne schronienie dla uchodźców z innych regionów Jemenu, podążających na relatywnie bezpieczne południe — mówi szef misji Caritas Polska w Jemenie Radosław Sterna.

Wsparcie, jakiego Caritas Polska udziela ośrodkom zdrowia jest bardzo wszechstronne. — Dofinansowujemy pensje personelu medycznego, doposażamy funkcjonujące w ośrodkach apteki w farmaceutyki i środki higieniczne, remontujemy infrastrukturę poradni, jeśli jest taka potrzeba: malujemy, kupujemy meble, zabezpieczamy dostęp do prądu przez zakup paliwa do generatorów, podłączamy klimatyzację, która w przychodni jest niezwykle potrzebna. Szkolimy także personel medyczny, np. położne, by mogły udzielać pomocy kobietom w ciąży i matkom z dziećmi — wylicza Radosław Sterna.

Koło ratunkowe

Wegdan Saleh Abdullah Salem uciekła z gubernatorstwa Al-Hudaydah zajętego przez rebeliantów i obecnie mieszka w rejonie Fokam. Ma czworo dzieci – syna i trzy córki w wieku od 2 do 7 lat. — Po ucieczce nasza sytuacja pogorszyła się — mówi Wegdan. — Polegamy jedynie na dniówkach, jakie za swoją pracę otrzymuje mój mąż. Mieszkamy w tej okolicy tylko ze względu na tę poradnię. Poza tym nie stać nas na przejazd w inne miejsce.

Wegdan nie wyobraża sobie zrezygnowania z pomocy ośrodka zdrowia, bo od trzech lat jest jego częstą pacjentką z racji przewlekłych chorób. Ona i inni pacjenci wierzą, że Caritas nadal będzie udzielała placówce wsparcia, które jest szczególnie ważne dla znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji uchodźców. — To wsparcie jest naszym kołem ratunkowym i musi być utrzymane. Jesteśmy za nie naprawdę wdzięczni — przekonuje Wegdan.

Dzięki wsparciu Caritas Polska poradnia w Fokam zapewnia pacjentom m.in. leki, badania laboratoryjne oraz badania z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu, takiego jak np. ultrasonograf. Otacza także opieką matki karmiące i dzieci.

>>> Caritas i PAH wspierają ośrodki medyczne w Jemenie

Wiesz, że robisz coś ważnego

Szacuje się, że w Jemenie 8,1 mln kobiet potrzebuje pomocy ginekologa, w tym opieki położniczej. Wśród nich jest ok. 200 tys. kobiet rodzących wymagających pomocy ratującej życie. Z tego względu Caritas Polska zapewnia opiekę ginekologa we wspieranych przez siebie przychodniach.

— Mój ojciec chciał, żebym została ginekologiem-położną, żebym służyła społeczności. Kobiety są w Jemenie najbardziej wrażliwą grupą społeczną — mówi Ghadah Muhammad Abu Bakr Bazarah, która od 2009 r. pracuje w ośrodku zdrowia w Fokam.

— Stawiamy czoła wielu wyzwaniom i trudnościom. Staramy się zapobiegać wielu martwym urodzeniom, pomagając kobietom w naturalnym porodzie. Jest to o tyle łatwiejsze, że Caritas Polska przeszkoliła grupę położnych, które pomagają kobietom bezpiecznie rodzić w domu. Ponadto organizacja przydzieliła ciężarnym i matkom karmiącym produkty żywnościowe oraz przeprowadziła kampanie uświadamiające na temat potrzeb żywieniowych oraz właściwej opieki nad noworodkami i dziećmi — wylicza lekarka.

Poradnia oferuje wiele usług medycznych, z których większość przeznaczona jest dla kobiet. Zapewnia m.in. monitorowanie ciąży przy użyciu ultrasonografu zakupionego przez Caritas Polska. Obecnie bada 25-30 kobiet dziennie. Wcześniej przyjmowała o połowę mniej pacjentek.

— Gdy pomagasz matce w bezpiecznym porodzie, wiesz, że noworodek będzie zdrowy. Dzięki temu masz poczucie, że zrobiłaś coś ważnego — dodaje Ghadah.

Ghadah widzi, że w Jemenie potrzebna jest także kampania dotycząca planowania rodziny, bo kobiety rodzą co najmniej 5 dzieci, jedno po drugim, co prowadzi do wycieńczenia organizmu. Marzy też, by ośrodek zdrowia, w którym pracuje, został rozbudowany, bo mógłby wówczas przyjąć więcej pacjentów. Jest jednak bardzo wdzięczna za to, co już zostało zrobione.

Trudno się spodziewać, by sytuacja humanitarna mieszkańców Jemenu poprawiła się w najbliższym czasie. Społeczeństwo ubożeje z powodu inflacji, bezrobocia i wzrostu cen. Najbardziej niepokojący jest wzrost cen żywności. Przyczyniła się do tego wojna na Ukrainie, bowiem Jemen importuje pszenicę głównie z Rosji i Ukrainy. Wszystkie te czynniki w znaczący sposób będą wpływać na kondycję społeczeństwa, dlatego tak ważna jest dalsza obecność w Jemenie misji Caritas Polska i niesiona przez organizację pomoc.