Zapiski z kanonizacji Eugeniusza de Mazenoda [MISYJNE DROGI]

Publikujemy archiwalne zapiski z kanonizacji Eugeniusza de Mazenoda, która miała miejsce 3 grudnia 1995 r. Tekst pochodzi z numeru 2/1996 „Misyjnych Dróg”.

Jest sobota, 2 grudnia. Autokar, którym podróżujemy, zbliża się do placu św. Piotra, „Patrzcie! Jest już portret Założyciela!” –  woła któryś z oblatów. Z zaciekawieniem wyglądamy zza szyb autobusu. Rzeczywiście, wśród kolumn frontonu bazyliki, z centralnego balkonu zwiesza się obraz nowego Świętego. Eugeniusz w biskupim stroju, uśmiechnięty. Jego szeroko otwarte oczy spotykają spojrzenia setek, tysięcy pielgrzymów i turystów ciągnących do bazyliki. Przystaję na chwilę. Spoglądając, a właściwie wpatrując  się w tę znaną mi od dawna twarz, przypominam sobie, że ten człowiek przebywał w Rzymie wiele razy. Stał na tym placu, może w tym samym miejscu wpatrywał się w monumentalną bryłę bazyliki. Wiadomo, że co najmniej kilkanaście razy wstępował do niej. Bazylika Św. Piotra była dla niego miejscem, w którym człowiek dotyka początków Kościoła.

„Postanowiłem udać się dzisiaj do grobu św. Piotra, ponieważ przypada 21. rocznica moich święceń kapłańskich. Kiedy całuje się grób wielkiego Apostoła jest się w pewien sposób utożsamionym z nim. Myśli o jego wspaniałym charakterze budzą w człowieku święte pragnienie udziału w jego wielkości” – pisał w dzienniku.

Zastanawia, jakiego rodzaju proces odbywa się w duszy człowieka, który jest najpierw jak jeden z nas, a w ciągu życia staje się kimś więcej niż zwykły śmiertelnik, staje się świętym. Zadziwiającą pracę wykonuje w człowieku, który z rozbrajającą szczerością wyznaje, że ma charakter żywy i porywczy i jest uparty, i że buntuje się, gdy pojawiają się przeciwności – Duch Święty od chwili chrztu!

>>> Kanonizacja św. Eugeniusza. Tak relacjonowały ją „Misyjne Drogi” 25 lat temu

Po 134 latach od śmierci Eugeniusza Jan Paweł II powiedział o nim w tej bazylice: ucieleśniał „święte pragnienie” świętości, które odezwało się przy grobie pierwszego papieża. Dlatego Kościół z dumą pokazuje wszystkim wiernym jego portret. Ukazuje świętego.

Jest grudniowe popołudnie w ciepłym jeszcze o tej porze roku Rzymie. Dziesiątki autokarów zmierzają w jedno miejsce, na plac św. Piotra. Wysiadający rozmawiają po włosku, hiszpańsku i angielsku. Nie brakuje Polaków. Wszyscy pozdrawiają się i życzliwie uśmiechają do siebie. Dołączamy do ciągnących nieprzerwanym strumieniem w kierunku wejścia do auli Pawła VI. Jedyną przepustką, swoistą kartą wstępu, będzie znaczek z podobizną św. Eugeniusza. Wchodząc do auli słyszymy znajomą melodię krakowiaka. Na olbrzymiej scenie tańczy zespół folklorystyczny „Kwiaty Polskie” z Malme ze Szwecji. Tysiące ludzi biją brawa i wiwatują, kiedy młodzi chłopcy i dziewczęta w krakowskich strojach opuszczają podium.

>>> Aix-en-Provence. Ojczyzna oblatów [MISYJNE DROGI]

Właśnie odbywa się Serata Giovani, Youth Fiesta, święto młodości. Młodzież z wszystkich kontynentów pokazuje, że możliwe jest pokonanie bariery językowej, rasowej i kulturowej, że można się zjednoczyć we wspólnym świętowaniu. Robią to fantastycznie za pomocą gestu, dźwięku, światła i pantomimy. „Wszyscy jesteśmy jedną rodziną, nie chcemy świata bezbarwnego; chcemy świata pełnego sensu…”. Nie można oprzeć się wrażeniu, że zarówno tych na scenie jak i tych na widowni, że wszystkich – łączy duch Świętego. Wszak to jest wigilijny wieczór zapoznawczy. Choć nikt tego głośno nie powiedział, wszyscy wyczuwają, że każdy z uczestniczących w tym wieczorze ma coś z jego ducha i serca i dlatego tak łatwo odnalazł się w tym międzynarodowym zgromadzeniu.

Wieczór młodości trwa. Dziew­częta i chłopcy na scenie nie pozwalają na chwilę nudy. Pozdra­wiają się oblackie kontynenty de­dykując sobie albo jakiś oryginalny taniec, albo piosenkę. Wszystko to dzieje się w bajecznej wprost scenerii kolorowych świateł, któ­re dodatkowo „ożywiają” rzeźbę Zmartwychwstałego. Wreszcie oglądamy pantomimiczno – bale­towy obraz zatytu­łowany „Eugeniusz” w wykonaniu mło­dzieży z Florencji. Przedstawienie uka­zuje młode lata de Mazenoda, jego wy­gnanie i emigracyjną tułaczkę, a wreszcie powrót do Aix i prze­życie Wielkiego Piąt­ku. Młodzi tancerze z dużą ekspresją ukazują wewnętrzne przeżycia i wahania młodego arystokraty. Wspaniale od­dają poszukiwanie miejsca w życiu w porewolucyjnej Francji. Na sce­nie dominują dwa kolory, które w konwencji teatralnej mają jed­noznaczną i uniwersalną wymowę: czarny symbolizuje ciemność, zło, a biały dobro i niewinność. Ze zdumieniem spostrzegamy, że przy­bywa coraz więcej białych kostiumów i białego światła. Tancerz wcielający się w postać młode­go Eugeniusza przywdziewa białą pelerynę. Dramatyczne zmaganie o kształt życia zakończone. Euge­niusz zapomina o sobie, o własnym dumnym „ja”. „Dotknięty” łaską Chrystusa postanawia dłużej nie zajmować się sobą. Będzie odtąd służył ubogim, biednym. Wkracza na drogę świętości.

Wigilijny wieczór poprzedzający dzień kanonizacji dobiega końca. Pozostało jeszcze odczytać przesła­nie Ojca Świętego, skierowane do oblackiej młodzieży. Papież ukazał młodym Eugeniusza jako wielkiego mistrza, przewodnika i ojca, który kochał młodych. Papieskie słowa odczytane przez Ojca Generała na­grodzone zostają spontanicznymi i długimi brawami. Następuje mod­litwa „Ojcze nasz”, którą każdy odmawia we własnym języku. Kilka tysięcy czuwających w ten wieczór przy swoim Patronie, przy swoim Ojcu i przy świętym – powoli opu­szcza aulę. Do jutra!

W pierwszą niedzielę Adwentu bazylika Św. Piotra wypełniła się po brzegi. Z trudem udaje się nam wejść do środka, a jeszcze trudniej znaleźć siedzące miejsce. Zbliża się moment obrzędu kanonizacji. Roz­poczyna się śpiew litanii do Wszyst­kich Świętych. Klękamy. Tysiące wiernych przyzywają wstawien­nictwa świętych: ora pro nobis, orate pro nobis. Wreszcie Ojciec Święty wypowiada uroczystą formułę kanonizacji: „…BEATUM EUGENIUM de MAZENOD sanctum esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus…”. Wdzięcz­ność i radość Zgromadzenia wyraża się w oklaskach i owacji na cześć Ojca Świętego, na cześć nowego Świętego. Eugeniusz wpisany zo­stał do katalogu świętych! Tak Koś­ciół odpłaca swojemu synowi za bezgraniczną i bezwarunkową wier­ność i oddanie. Oto jak Kościół wy­różnia swoich pasterzy, którzy – jak ten – miłowali Kościół Chrystusa. „Kościół dziękuje dzisiaj Bogu za św. Eugeniusza de Mazenoda, który przyoblekłszy się w Pana Jezusa Chrystusa, całe swoje życie oddał na służbę Ewangelii, Bogu” – po­wiedział o tym pierwszym oblacie i misyjnym biskupie Marsylii w wy­głoszonej homilii Ojciec Święty.

>>> Patrząc na człowieka oczyma Boga, czyli odwaga i czułość św. Eugeniusza

Wychodzimy z bazyliki, aby od­mówić Anioł Pański wraz z Papie­żem, który znów nawiązał do dzi­siejszej kanonizacji. Powiedział o Eugeniuszu, że jest jednym z tych apostołów, którzy przygotowali współczesne czasy w Kościele. Wie­czorem, kiedy Ojciec Święty przyjął polskie grupy na audiencji w sali klementyńskiej, pytał nas o liczbę powołań, o nasze seminarium i no­wicjat. Interesował się naszą pracą w Kijowie, na Ukrainie. Jakby chciał się upewnić, że ta kanonizacja bę­dzie dla nas czymś niezmiernie waż­nym. Eugeniusz za sprawą łaski od­nalazł swoje miejsce w trudnym czasie porewolucyjnej Francji. Ten Francuz  swoim  wstawiennictwem u Boga może sprawić, że jako pol­scy oblaci odnaj­dziemy swoje miej­sce w Kościele w  trudnej posierpniowej Polsce.

W bazylice Św. Pawła za murami Eugeniusz, który tak ubolewał nad znisz­czeniami dokonany­mi przez pożar w ro­ku 1823, brał udział w jej ponownej kon­sekracji w 1854 r. Jego nazwisko umie­szczono na tablicy pośród wybitnych osobistości kościel­nych biorących udział w tej uroczy­stości. To, co miało się wydarzyć w tej świątyni dzisiaj sprawi, że Eu­geniusz będzie tu znów obecny. Nieprzerwanym strumieniem napływają do środka witani przez posąg św. Pawła oblaci wraz z pielgrzyma­mi. Wchodzą Filipińczycy o śnia­dych twarzach. Jest znaczna liczba czarnych oblatów z Afryki, są Azjaci i Amerykanie. Apostole  narodów! Spójrz! To zasługa Twojego dzielnego i świętego naśladowcy, który dziś do Twojej bazyliki sprowadził ten  powszechny misyjny  Kościół. Podziwiana przez Eugeniusza bazy­lika powoli się wypełnia. W kierun­ku konfesji ruszyła procesja oblatów i 38 biskupów oblackich. Ta sama świątynia oglądana parę dni wcześ­niej, pusta, choć pełna bogactwa i różnokolorowych marmurów, dziś mieni się gamą rozmaitych języków i koloru skóry uczestników tej uro­czystości. Dziś jest żywym Kościo­łem, o jakim marzył biskup Marsylii i jaki jego duchowi synowie oblaci założyli w Kanadzie, na Cejlonie…

Liturgia dziękczynna sprawowa­na przez to niezwykłe zgromadzenie 8000 wiernych i 800 oblatów pod przewodem Ojca Generała zespala się w tym momencie z nieustannie trwającą liturgią niebios. Wyśpie­wując radosne „Te Deum” Bogu, który jest święty i może tak wielkie rzeczy uczynić ludziom, dopuszcza­jąc ich do uczestnictwa w swojej świętości i w swoim Boskim życiu.

Słowo Boże odczytywano w roz­maitych językach. Nie zabrakło języ­ka polskiego, w którym wezwanie w modlitwie wiernych z takim na­maszczeniem odczytała pani Nehring z Iławy. To niezwykłe zgromadzenie liturgiczne modli się za każ­dego z uczestników, „aby mogli stać się posłańcami Twojego Słowa w służbie Kościoła i dla uświęcenia wszystkich ludzi”. Homilia głoszona przez sześciu biskupów oblackich, w sześciu językach, brzmi jak swois­ta polifonia o życiu i dziele Świętego. Po polsku przemówił biskup Yokadouma w Kamerunie, Eugeniusz Jureczko.

Jak bardzo odczuwało się w tym momencie, że Zgromadzenie obla­tów jest zgromadzeniem misyjnym. Może to właśnie wyrażało spojrze­nie Ojca Generała, który odwracając się do ołtarza powiódł wzrokiem po morzu głów koncelebrujących oblatów, jakby chciał nam przypom­nieć słowa św. Założyciela: „Oblaci winni się odznaczać wolą i odwagą kroczenia śladami apostołów”.

Liturgię kończy odśpiewanie po łacinie „Salve Regina”. Kilka tysięcy ludzi prosi, aby Maryja, Patronka Zgromadzenia, okazała nam po śmierci Jezusa błogosławiony owoc swojego łona.

Trzeba wrócić z tego oblackiego wieczernika, jakim stała się dla nas czcigodna bazylika Pawłowa. Wy­chodząc z pamiątkowymi stułami z wyhaftowanym krzyżem oblackim ponownie musimy przejść koło apo­stoła Pawła. To tutaj dokonało się pokanonizacyjne rozesłanie obla­tów i pielgrzymów. Wracamy do na­szych domów i Kościołów na wszy­stkich kontynentach.

>>> Więcej materiałów dostępnych w numerze 2/1996 <<<

Zobacz także