NASA: powstanie nowa misja kosmiczna do wykonywania map całego nieba

Amerykańska agencja kosmiczna NASA poinformowała, że dopracowuje plany nowej misji kosmicznej do wykonywania map całego nieba. Obserwatorium nosi nazwę SPHEREx i ma polecieć w kosmos do 2025 roku.

Projekt o nazwie Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization, and Ices Explorer, w skrócie SPHEREx to misja, której celem będą obserwacje całego nieba w zakresie optycznym i bliskiej podczerwieni. Obserwatorium ma działać przez dwa lata i wykonywać mapę całego nieba w ciągu sześciu miesięcy.

>>> Rakieta Blue Origin wyniosła w kosmos aktora Williama Shatnera

Pierwsze plany misji zostały zgłoszone do NASA w 2014 roku. Projekt został wybrany do realizacji w lutym 2019 roku, pokonując dwie inne propozycje (obserwatorium rentgenowskie Arcus oraz obserwatorium podczerwone FINESSE). Ale droga od pierwszych projektów, do zbudowania i wystrzelenia kosmicznego obserwatorium nie jest krótka. Najnowsze informacje z NASA wskazują, że start nastąpi do kwietnia 2025 roku.

SPHEREx będzie zupełnie innym obserwatorium niż Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST), pomimo iż oba teleskopy mogą obserwować w podczerwieni. JWST ze swoim 6,5-metrowym zwierciadłem jest największy spośród teleskopów kosmicznych. SPHEREx będzie mieć teleskop o średnicy zaledwie 20 cm, chroniony osłoną przeciwsłoneczną o rozmiarach 3,2 metra. Przeznaczeniem JWST są przede wszystkim dokładne obserwacje poszczególnych obiektów i niewielkich obszarów nieba, z kolei SPHEREx ma w pierwszej kolejności robić mapy dużych obszarów nieba.

Dla porównania, Kosmiczny Teleskop Hubble’a w ciągu 30 lat działania zaobserwował zaledwie około 0,1 proc. nieba. Tempo, w jakim SPHEREx będzie skanować niebo jest więc w tym porównaniu ekspresowe – pół roku na przeskanowanie całego nieba.

Mapa całego nieba uzyskana przez SPHEREx będzie utworzona w 96 różnych pasmach (kolorach), co jest znacznym ulepszeniem w stosunku do dotychczasowych map nieba. Obiekty zidentyfikowane przez ten teleskop mogą być potem badane dokładniej innymi instrumentami, m.in. właśnie Kosmicznym Teleskopem Jamesa Webba.

>>> Niemiecki astronauta leci w kosmos z wizerunkiem św. Krzysztofa

Obserwacje prowadzone przy pomocy SPHEREx pozwolą na zbadanie 300 milionów bliskich i dalekich galaktyk oraz 100 milionów gwiazd w Drodze Mlecznej.

SPHEREx to projekt realizowany przez NASA we współpracy z Koreą Południową. Obserwatorium ma zostać wyniesione przez rakietę Falcon 9 firmy SpaceX. Będzie krążyć na niskiej orbicie okołoziemskiej na wysokości 700 km.

Zobacz także