Nauka na KUL – stan obecny i perspektywy

W 2024 r. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II – zgodnie ze Strategią Rozwoju KUL „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” – skoncentruje się głównie na umiędzynarodowieniu badań naukowych i dalszej profesjonalizacji wsparcia administracyjnego działalności naukowej – podkreśla prorektor ds. nauki i kadr s. dr hab. Beata Zarzycka, prof. KUL. Przypomina też, że ewaluacja jakości działalności naukowej, którą w latach 2017-2021 przeprowadzili niezależni, także zagraniczni, eksperci, potwierdziła, że KUL znajduje się w gronie prestiżowych ośrodków naukowych w Polsce. 19 lutego po raz 5. obchodzony jest Dzień Nauki Polskiej.

– Rokrocznie przyznaję pracownikom badawczym oraz badawczo-dydaktycznym nagrody finansowe za najlepsze publikacje naukowe, a w tym roku także po raz pierwszy za uzyskanie grantu badawczego. Nagrody są przyznawane w trybie konkursowym na podstawie zgłoszeń z poszczególnych Wydziałów i dyscyplin naukowych – podkreśla s. prorektor Beata Zarzycka.

Do konkursu kwalifikują się artykuły opublikowane w czasopismach indeksowanych w bazie Scopus oraz publikacje monograficzne w prestiżowych wydawnictwach zagranicznych.

W tegorocznej edycji nagrody przyznano za 66 publikacji w czasopismach, 10 monografii oraz dwa granty. Nagrodzonych zostało 101 naukowców. To duża grupa. Zależało mi na tym, by docenić osiągnięcia publikacyjne naszych naukowców.

>>> Relikwie bł. kard. Stefana Wyszyńskiego zostały wprowadzone do Kościoła Akademickiego KUL

Rektor KUL Mirosław Kalinowski, fot. PAP/Bartłomiej Wójtowicz

Jaka jest kondycja nauki na KUL?

Popatrzmy na działalność naukową Uniwersytetu w perspektywie ewaluacji jakości prowadzonych w Uniwersytecie badań naukowych, dokonanej przez ekspertów Komisji Ewaluacji Nauki, a obejmującej lata 2017-2021 – zaznacza siostra profesor. Oceniono działalność naukową prowadzoną w 14 dyscyplinach. Trzy dyscypliny posiadają kategorię A+ (literaturoznawstwo, nauki teologiczne, prawo kanoniczne), sześć – kategorię A (filozofia, historia, językoznawstwo, nauki o sztuce, nauki prawne, pedagogika) i pięć – kategorię B+ (ekonomia i finanse, nauki biologiczne, nauki o polityce i administracji, nauki socjologiczne, psychologia).

Kategorie naukowe to ważny parametr dla instytucji szkolnictwa wyższego. Decydują o uprawnieniach podmiotu w aspekcie ustrojowym, naukowym i programowym. Dają możliwość posługiwania się tytułem uczelni akademickiej i badawczej, warunkują uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego, umożliwiają pełną autonomię podmiotu w zakresie tworzenia kierunków studiów, w szczególności o profilu ogólnoakademickim oraz warunkują wysokość środków finansowych otrzymywanych na prowadzenie badań naukowych.

W roku 2023 utworzone zostały trzy nowe dyscypliny naukowe: biologia medyczna, nauki biblijne i nauki o rodzinie. Dyscypliny te uzyskały uprawnienia do nadawania stopni naukowych. –Uniwersytet korzysta z 17 uprawnień do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w sześciu dziedzinach naukowych (dziedzina nauk humanistycznych, medycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych, teologicznych i nauk o rodzinie), z czego 14 dyscyplin posiada kategorie naukowe A+, A, lub B+ – wylicza s. Zarzycka.

Jakość badań naukowych na KUL jest wysoka. Uniwersytet spełnia wymagania określone w art. 388 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, by złożyć wniosek w ramach konkursu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza”. Tym samym KUL znalazł się w gronie sześciu uniwersytetów spełniających wymagania tego konkursu (poza KUL-em to Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski) oraz w gronie 27 podmiotów w Polsce (uwzględniając wszystkie typy uczelni).

Warto również wspomnieć, że według rankingu „Perspektywy 2023”, w kryterium „Ewaluacja działalności naukowej” KUL uzyskał wynik 76,35 i jest na drugim miejscu w Polsce spośród uniwersytetów (liderem jest Uniwersytet Warszawski z wynikiem 77,05). Kryterium „Ewaluacja działalności naukowej” to suma ocen (kategorii) nadanych poszczególnym dyscyplinom, które w danej uczelni podlegały ocenie KEN w ramach ewaluacji, ważona liczbą pracowników prowadzących działalność naukową w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy związanej z prowadzeniem działalności naukowej w ocenianych dyscyplinach (tzw. liczba N) i odniesiona do całkowitej liczby tych pracowników – stanowi 12 proc. wyniku końcowego w rankingu.

>>> KUL kończy 105 lat

Wyzwania dla uniwersytetu

Należy zauważyć, że KUL w 2023 roku został ponownie ujęty w rankingu „THE World University Rankings”, który stanowi najbardziej prestiżowy i rozpoznawalny ranking szkół wyższych na świecie, oceniający dydaktykę, badania naukowe, transfer wiedzy do otoczenia oraz umiędzynarodowienie uczelni. W tegorocznej edycji rankingu zostało zaklasyfikowanych 37 uczelni z Polski. KUL znalazł się w grupie miejsc 1201-1500.

W kontekście najbliższych zadań, w 2024 roku Uniwersytet w szczególności skupi się na umiędzynarodowieniu badań naukowych i dalszej profesjonalizacji wsparcia administracyjnego działalności naukowej. W zakresie umiędzynarodowienia priorytetowe będą opracowanie i wdrożenie systemu wizyt studyjnych w ośrodkach naukowych w celu podtrzymywania współpracy i poszukiwania nowych obszarów badawczych, opracowanie i wdrożenie systemu naboru zagranicznych ekspertów – liderów dobrych praktyk w badaniach naukowych i stworzenie programu wyjazdów stażowych nauczycieli akademickich i doktorantów do wiodących uczelni zagranicznych.