Noc Muzeów 2023 – setki wydarzeń w całym kraju

Muzea, galerie, teatry, instytucje publiczne, centra nauki a także miejsca na co dzień niedostępne otworzą się dla zwiedzających w tegoroczną Noc Muzeów, która w większości miast odbywa się w nocy z 13 na 14 maja.

W 19. Nocy Muzeów w Warszawie weźmie udział rekordowa liczba 270 placówek, z czego ponad 40 po raz pierwszy. Podobnie, jak w latach poprzednich nie są to tylko muzea czy miejsca kojarzone z kulturą, ale też przestrzenie na co dzień niedostępne, np. będzie można obejrzeć fragment stuletnich sieci kanalizacyjnych ukrytych pod ziemią, zwiedzić nowo otwartą Ambasadę Islandii w Polsce, zobaczyć wnętrza Willi Żabińskich w warszawskim Zoo i wziąć udział w warsztatach w innowacyjnym centrum edukacyjnym specjalizującym się w programowaniu i robotyce.

Muzeum Narodowe w Warszawie zaprasza do zwiedzania galerii stałych, prezentujących dzieła sztuki polskiej i światowej, od antyku do współczesności oraz dwóch wystaw czasowych. Pierwsza z nich „Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku” to prace słynnej francuskiej artystki wraz z dziełami jej polskich rówieśniczek. Druga z wystaw to prezentacja prac z kolekcji MNW zakupionych w latach 2017–2022, w ramach której pokazane zostaną m.in. dzieła Chagalla, Goyi, Weissa, Wyspiańskiego.

W Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN Noc Muzeów odbędzie się pod hasłem „Co słychać w Polin?”. „Jedynie tej nocy będziecie mieli okazję poznać nieznane historie dotyczące naszej wystawy stałej – przewodnicy oprowadzą was po najciekawszych zakątkach ekspozycji i podzielą się z wami wyjątkowymi historiami, zarówno tymi związanymi z kulturą żydowską, jak i tymi, które dotyczą pracy przewodnika. Ale to nie wszystko! +Co słychać w POLIN?+ będzie szansą na zwiedzenie zakamarków budynku niedostępnych na co dzień dla publiczności, a na najmłodszych czekać będą warsztaty kreatywne w miejscu edukacji rodzinnej +U króla Maciusia+” – czytamy na stronie POLIN.

Artyści związani z festiwalem WarszeMuzik zaprezentują wkomponowane w przestrzeń wystawy stałej współczesne interpretacje żydowskich utworów i aranżacje inspirowane niezwykłymi postaciami i utworami literackimi. Muzeum zaprasza także do zwiedzania otwartej w kwietniu wystawy czasowej „Wokół nas morze ognia” i Galerii „Dziedzictwo”, którą niedawno poszerzono o historię polskich imigrantów, braci Warner, założycieli wytwórni filmowej Warner Bros.

Jak co roku dla zwiedzających dostępna będzie także ekspozycja stała Muzeum Powstania Warszawskiego. „To wyjątkowa okazja, by, poruszając się w scenerii sprzed 79 lat, poczuć atmosferę powstańczej Warszawy. Za pomocą nowoczesnych środków prezentacji muzeum przybliża widza do źródła historycznego i eksponatu – multimedialna ekspozycja w niepowtarzalny sposób oddziałuje obrazem, światłem i dźwiękiem. Jeśli warunki atmosferyczne pozwolą, będzie można zwiedzić również wieżę widokową, z której rozpościera się panorama miasta” – zachęcają przedstawiciele muzeum.

Dla gości otworzy się także Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. To jedyna okazja w roku, żeby obejrzeć apartamenty królewskie i dzieła sztuki europejskiej w wieczornej scenerii. Na dziedzińcu muzeum odbędzie się pokaz „Polonezem przez dzieje”, który rozpoczną uczestniczki programu „Debiutantki” tańcząc poloneza w strojach historycznych. Następnie poloneza zaprezentują zespoły: ZTL „Pruszkowiacy”, Zespół Pieśni i Tańca UJ „Słowianki”, ZPiT UW „Warszawianka”. Na koniec wszyscy goście zostaną zaproszeni do wspólnego tańca.

W Oranz˙erii Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie dostępna będzie wystawa Wielkiej Aukcji Charytatywnej – największej imprezy charytatywnej w Polsce, zorganizowanej przez Omenę Mensah i jej fundację OmenaArt Foundation. Odwiedzający będą mogli obejrzeć dzieła najlepszych polskich i s´wiatowych artysto´w, które budzą zainteresowanie kolekcjonerów. Po zmroku na fasadzie pałacu wyświetlane będą mappingi.

Bezpłatny wstęp do obiektów, oprowadzania edukatorskie, koncerty, spacery, a także pokazy teatralne i sztuki mincerskiej to atrakcje tegorocznej Nocy Muzeów w Łazienkach Królewskich. Wydarzenie odbywa się pod hasłem „Nocne życie królewskich ogrodów”. Obiekty Łazienek Królewskich za darmo zwiedzać można będzie w godz. 19.00-1.00 (ostatnie wejście o godz. 0.30). Udostępnione zostaną: Pałac na Wyspie (parter), Stara Oranżeria z Teatrem Królewskim, Pałac Myślewicki (parter), Biały Dom (parter), a także Koszary Kantonistów i Stajnie Kubickiego w Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa.

Wokół Pałacu na Wyspie fragmenty „Nocy Listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego wystawi Teatr Klasyki Polskiej, a artyści Polskiej Opery Królewskiej wypełnią Teatr Królewski w Starej Oranżerii dźwiękami utworów z XVII, XVIII i XIX w. W Stajniach i Koszarach odbędą się warsztaty dla dorosłych i dzieci, a w ogrodach – spacery przyrodnicze. W strefie relaksu Mennicy Polskiej przy Stajniach Kubickiego będzie można odpocząć na leżakach, popatrzeć jak mincerz wybija pamiątkowe numizmaty oraz zrobić sobie zdjęcie ze sztabką złota.

Zamek Królewski w Warszawie w Noc Muzeów udostępni zwiedzającym Apartament Wieki z Salą Tronową, Rycerską, Pokojem Marmurowym, Salą Wielką i Apartament Królewski z Salą Canaletta, Sypialnią Króla, Garderobą i Gabinetem.

Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana zaprasza na „Noc Rzemieślników”. Zwiedzający będą mogli zajrzeć do pracowni teatralnych i zobaczyć to, czego nie widać na co dzień. „Nasi rzemieślnicy uchylą rąbka tajemnicy i opowiedzą o specyfice swojej pracy. Dowiecie się między innymi po co tapicerom żabki, gdzie jest teatralna jaskółka i dlaczego nasi oświetleniowcy opiekują się szczeniakami” – napisano na stronie teatru.

Wydarzeniem otwierającym tegoroczną Noc Muzeów w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski będzie wernisaż wystawy „Życie ukryte. Dziecko w polskiej sztuce współczesnej”. Organizator zaprasza również rodziny z dziećmi na edukacyjne działania. Dla fanów książek artystycznych i publikacji o sztuce przygotowano specjalną promocję – księgarnia Tarabuk zaprezentuje wyjątkowy wybór katalogów wystaw. Miłośnicy kina klasycznego będą mieli szansę obejrzeć filmy Charliego Chaplina. W przestrzeniach zamkowych będzie można też odbyć podróż w czasie i zobaczyć materiały z Mediateki, czyli cyfrowego archiwum U–jazdowskiego.

Escape room „Sąsiedzka herbatka”, spotkanie z Żywą Biblioteką, koncerty muzyki chasydzkiej i chóralnej, wielkoformatowa instalacja wizualna oraz łamigłówki oparte na historycznych pamiątkach – to atrakcje przygotowane w tym roku na Noc Muzeów przez Centrum Myśli Jana Pawła II w kamienicy Artystycznej przy Foksal 11. Wydarzenie odbędzie się pod hasłem „[em]PATIO – Piękno wielogłosu”. Prezentując swoją działalność, Centrum zaprasza w podróż za fasadę, czasem trudnej, codzienności – tam, gdzie tętni wielogłos sztuki i międzyludzkich więzi, a drogowskazami w tej wyprawie stają się różnorodność, dialog i empatia.

Placówką, która także otworzy swoje wnętrza dla zwiedzających jest Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Przedstawiciele muzeum zapraszają na bezpłatne zwiedzanie wystawy stałej i dworku Milusin oraz ekskluzywne zwiedzanie magazynu zbiorów. Zwiedzaniu towarzyszyć będą wydarzenia kulturalne w muzealnym saloniku, w tym koncert fortepianowy.

Łódź

W Noc Muzeów włączy się także dwadzieścia pięć łódzkich instytucji i pracowni artystycznych. W Muzeum Miasta Łodzi w Pałacu rodziny Poznańskich będzie można zobaczyć reprezentacyjne i mieszkalne pomieszczenia pałacowe, w tym sale: Lustrzaną i Jadalną, której atrakcją będzie komplet odrestaurowanych krzeseł z czasów rodziny Poznańskich. Dodatkowo, każdy zwiedzający będzie mógł podzielić się swoim pomysłem na to, co zostanie umieszczone w Kapsule Czasu, przygotowywanej przez Muzeum z okazji 600-lecia Łodzi (28–30 lipca 2023).

Odwiedzający Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi będą mogli usłyszeć stukot krosien w „Sali maszyn w ruchu” i poznać pana Krzysztofa, mistrza obsługi maszyn włókienniczych. Na trzech piętrach Fabryki Geyera zwiedzający odkryją historię Łodzi przedstawioną na wystawie „MIASTO-MODA-MASZYNA”. „Zobaczycie jak zmieniały się przez lata maszyny, na których pracowano w fabrykach. Będziecie mogli bardzo dokładnie – bo pod mikroskopem naszego Laboratorium – przyjrzeć się próbnikom tkanin. Piętro wyżej zabierzemy was w podróż po rozrastającym się i zmieniającym mieście. Kolejna kondygnacja wystawy wypełniona jest modą – od projektów absolwentów Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych przez szyte i przerabiane w domu stroje, takie jak koszula z tkaniny spadochronu, po bazarowe dresy” – napisali przedstawiciele muzeum.

Goście muzeum będą mogli poznać także „Łódzkie mikrohistorie. Ludzkie mikrohistorie”, m.in. losy państwa Olszyckich pracujących w fabryce Poznańskiego, zobaczyć, jak wyglądało codzienne życie wielodzietnej żydowskiej rodziny Chaji i Abrama Pierników, zajrzeć do pracowni krawieckiej pana Liberskiego i PRL’owskiego mieszkania milicjanta Kondraciuka.

Trójmiaso

Trójmiejska Noc Muzeów także odbędzie się w nocy z 13 na 14 maja. Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku przygotowało wydarzenia w dwóch lokalizacjach, tj. w siedzibie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz na terenie Półwyspu Westerplatte, gdzie powstaje Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 roku – Oddział Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Za symboliczną złotówkę w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku będzie można udać się na spacer z przewodnikami, którzy tego dnia, w związku z rocznicą urodzin rtm. Witolda Pileckiego, poprzez poszczególne sekcje wystawy przybliżą sylwetkę oraz dokonania bohatera WP.

Tej nocy w murach muzeum prezentowane będą także etiudy teatralne w wykonaniu działającej przy MIIWŚ trupy, wyobrażające życie codzienne w okresie II wojny światowej. Tło dla opowiadanych historii stanowić będą poszczególne sekcje wystawy głównej. Ponadto na wystawie głównej odbywać się będzie gra terenowa dla rodzin z dziećmi, w ramach której dla uczestników przewidziana została pula nagród. Przed gmachem muzeum będzie można zrobić pamiątkowe zdjęcie z rekonstruktorami z Grupy Rekonstrukcji Historycznej Bellum wyposażonych w umundurowanie i sprzęt Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie lub wykonać pamiątkową fotografię na tle drugowojennych zabytków – muzealnego Dodga WC 52, czy Jeepa Willysa.

Dodatkowo przed siedzibą muzeum znajdować się będzie stanowisko, gdzie pracownicy i zarazem twórcy prezentować będą anglojęzyczną publikację „The Arithmetic of War” wydawnictwa MIIWŚ w Gdańsku, która poprzez infografiki opowiada o 15 bitwach II wojny światowej. Ponadto przed muzeum prezentowana będzie wystawa „Polska – jedna z ofiar II wojny światowej w Europie”. Przed muzeum znajdować się będzie także stoisko gastronomiczne, gdzie będzie można skosztować dań kuchni polowej.

Szereg wydarzeń zaplanowano także na terenie Półwyspu Westerplatte, dokąd spod MIIWŚ kursować będzie zabytkowy autobus marki Krupp rocznik 1938. Podczas wydarzenia na terenie dawnej Składnicy działać będą dwie grupy rekonstrukcyjne: Stowarzyszenie Historyczne Gloria Victis prezentująca formację Straży Granicznej II RP oraz Grupa Rekonstrukcji Historycznej Twierdza Chełmno prezentująca umundurowanie i wyposażenie Wojska Polskiego z 1939 roku.

W pobliżu Nowych Koszar na Westerplatte pracownicy Działu Archeologicznego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku opowiedzą o kulisach swoich badań prowadzonych na półwyspie. Na Westerplatte uruchomione zostanie także kino plenerowe z filmem „Westerplatte” w reżyserii Stanisława Różewicza (1967). Na Westerplatte przy udziale Młodzieżowej Rady Muzeum zaplanowano także grę na orientację.

Katowice

W nocy z 13 na 14 maja Noc Muzeów odbędzie się również w Katowicach. W Muzeum Śląskim większość wydarzeń dostępna będzie również dla osób niewidomych i słabowidzących oraz tłumaczona na Polski Język Migowy. Podczas nocnej wizyty w muzeum zwiedzający będą mogli: wziąć udział w warsztatach plastycznych i fotograficznych (i nie tylko), zwiedzić miejsca niedostępne na co dzień, zobaczyć diabły z kolekcji Działu Etnografii, a także potańczyć podczas warsztatów flamenco. Ponadto w programie m.in. oprowadzanie po wystawie dotykowej z niewidomymi przewodnikami, wykład archeologiczny, spektakl przygotowany przez wykonawców Głuchych, a na finał koncert – zapowiadają organizatorzy.

Kraków

Noc Muzeów w Krakowie zaplanowano na piątek 19 maja pod hasłem „Rytmy czcionki”. Hasło nawiązuje do przypadającej w tym roku 550. rocznicy pierwszego druku na ziemiach polskich. Dokładnie 550 lat temu w krakowskim warsztacie bawarskiego drukarza Kaspra Straubego został wydrukowany astronomiczno-astrologiczny kalendarz ścienny – Almanach Cracoviense ad annum 1474.

W mieście swoje podwoje otworzy 60 różnych muzeów, między innymi: Zamek Królewski na Wawelu, Muzeum Narodowe, Muzeum Krakowa i wszystkie jego oddziały, Muzeum Książąt Czartoryskich, Żydowskie Muzeum Galicja, Międzynarodowe Centrum Kultury. Specjalne atrakcje zostały także przygotowane przez Narodowy Bank Polski – Oddział w Krakowie oraz Komendę Wojewódzką Policji w Krakowie. Muzeum Książąt Czartoryskich zaprasza na wystawę czasową „550. Rocznica urodzin Mikołaja Kopernika”, a także pokaz „Pięćdziesiąt lat po wynalezieniu druku. Dzieło drukarza królów Francji Antoine’a Verarda (1487–1512)”. Z kolei na dziedzińcu muzeum odbędzie się pokaz tańców wczesnorenesansowych i tańców włoskich z końca XV wieku w wykonaniu Teatru Tańca Terpsychora.

Na placu przed gmachem Muzeum Narodowego w Krakowie odbędzie się akcja „zaDRUKuj ciucha! – upcykling ubrań”. Fundacja Crush On Trash oraz Hand Made My Day zorganizują tu warsztaty, podczas których ubrania i inne tekstylia, którym brakuje charakteru lub są lekko poplamione zyskają drugie życie. Fabryka Emalia Oskara Schindlera zaprasza na spacer śladami „Listy Schindlera”. Miejsce zbiórki: plac Bohaterów Getta. Prowadzenie: Michał Sasadeusz.

Wrocław

W Poznaniu i Wrocławiu Noc Muzeów jest organizowana w sobotę 20 maja. We wrocławskiej odsłonie wydarzenia weźmie udział 101 instytucji, w tym m.in. Pałac Królewski, Muzeum Narodowe, Muzeum Pana Tadeusza. Uczestnicy będą mogli także skorzystać z oferty centrów kultury, galerii, kin. Pełnoletni zwiedzający będą mogli po raz pierwszy odwiedzić Muzeum Medycyny Sądowej, gdzie prezentowane będą m.in. dokumentacje obrażeń ciała, zatruć, narzędzia zbrodni.

W kryptach kościoła św. Wojciecha zaplanowane zostały czytania sensoryczne, podczas których uczestnicy będą mogli doświadczyć widoków, dźwięków, zapachów i wrażeń dotykowych oraz wysłuchać fragmentu trylogii husyckiej Andrzeja Sapkowskiego z tomu drugiego pt. „Boży Bojownicy”.

Wrocławskie Muzeum Pana Tadeusza zaprasza do zwiedzania trzech części wystawy stałej, na które składają się ekspozycje: „Rękopis Pana Tadeusza”, „Misja: Polska”, „Pan Tadeusz Różewicz”, oraz wystawy czasowej „Dziady. Przejście”. Przedstawiciele Muzeum zachęcają również do udziału w otwartych warsztatach kaligrafii, dostępnych na dziedzińcu Kamienicy pod Złotym Słońcem. Dla dzieci przygotowano warsztaty „Wianek lekiem na całe zło. Ludowy handmade i dawne tradycje”, na które obowiązują wcześniejsze zapisy. Z kolei Muzeum Narodowe we Wrocławiu w szczególności zaprasza na oprowadzania kuratorskie po ekspozycji „Moda stanu wojennego”, na której można zobaczyć wystawę mody stanu wojennego, ale też całej dekady lat 80.

Poznań

W stolicy Wielkopolski udział w wydarzeniu deklaruje rekordowa liczba 70 placówek, które proponują prawie 200 wydarzeń. W Muzeum Narodowym w Poznaniu będzie można obejrzeć trzy wystawy czasowe. Wśród nich obrazy Jacka Malczewskiego przywiezione z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki, zorganizowana przez studentów „Zwierzę przede mną” i dzieła japońskiego grafika i projektanta Kenya Hary.

Z kolei odwiedzający Teatr Wielki w Poznaniu im. Stanisława Moniuszki będą mogli poznać tych, którzy przygotowują solistów do występu – zespół pracowni charakteryzatorsko-perukarskiej. „Specjalnie z okazji Nocy Muzeów przygotują dla was popisowe wersje makijażu scenicznego i zdradzą jego tajniki. W ramach przygotowanej wystawy będzie można zobaczyć również niezliczoną ilość peruk i dowiedzieć się, w jaki sposób powstają. A kto wie – może nawet uda się którąś z nich przymierzyć?” – zachęcają przedstawiciele teatru.

Na dziedzińcu Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz będzie zaprezentowany nocny mapping, czyli widowiskowe wizualizacje i koncert multimedialny jazzowego zespołu Siema Ziemia. Zaplanowano także nocne oprowadzanie po Uniwersytecie oraz wernisaż wystawy Pracowni Sztuki w Perspektywie Międzykulturowej. Wszyscy zainteresowani modą i kostiumem teatralnym są zaproszeni na pokaz form ubioru i kostiumu pt. „Osobliwości”. Na prezentację złożą się prace semestralne i dyplomowe autorstwa osób studiujących w Katedrze Ubioru.