Planetoida „Janusz”? Troje Polaków, w tym jezuita upamiętnieni w nazwach asteroid

Międzynarodowa Unia Astronomiczna opublikowała biuletyn zawierający wykaz zatwierdzonych w ostatnim czasie nazw nadanych planetoidom. Znajduje się wśród nich asteroida „Janusz”, której nazwa jest uhonorowaniem polskiego naukowca o. Roberta Janusza SJ, współpracującego obecnie z Watykańskim Obserwatorium Astronomicznym.

Wśród nowoopublikowanych 59 nazw planetoid, aż cztery związane są z Watykanem. Jedna z tzw. „planetek” (ang. minor planet), o numerze 560974 otrzymała nazwę „Ugoboncompagni”, upamiętniając w ten sposób papieża Grzegorza XIII (czyli kard. Ugo Boncompagniego), któremu Kościół i świat zawdzięczają inicjatywę opracowania kalendarza gregoriańskiego oraz utworzenie instytucji naukowej, która dała początek dzisiejszemu Watykańskiemu Obserwatorium Astronomicznego. Nazwy pozostałych trzech „watykańskich” asteroid związane są z jezuitami, pracującymi w tejże placówce naukowej. Wśród nich, opatrzona numerem 565184, znajduje się asteroida „Janusz”, nazwana na cześć polskiego jezuity, o. Roberta Janusza, filozofa i fizyka, współpracującego z watykańskim obserwatorium. Nazwana jego imieniem asteroida została odkryta w 2012 r.

>>> USA: odkrycie polskiej badaczki pomoże w wykrywaniu chorób serca

Nazwisko polskiego jezuity nie jest jedynym polskim akcentem w wykazie planetoid, które w ostatnim czasie otrzymały swoje imiona. Asteroida nr 13267 otrzymała nazwę „Bolechowski”, jako upamiętnienie amerykańskiego naukowca polskiego pochodzenia Daniela Bolechowskiego, z kolei asteroida nr 440794 nosi nazwę Wytrzyszczak, nadaną na cześć polskiej astronom Iwony Wytrzyszczak z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Skąd się biorą nazwy?

Jak informuje Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne przypisanie konkretnej nazwy do asteroidy, czyli mniejszej planety, jest procesem, który w niektórych przypadkach może trwać nawet kilkadziesiąt lat. Kiedy nowa planeta mniejsza zostaje odkryta, otrzymuje tymczasowe oznaczenie, oparte na dacie odkrycia. Gdy orbita obiektu jest określona na tyle dobrze, że można wiarygodnie przewidzieć jego położenie daleko w przyszłości, zwykle po zaobserwowaniu czterech lub więcej zbliżeń do Ziemi, otrzymuje on stały numer oznaczenia, nadawany przez Centrum Planet Mniejszych IAU. W tym momencie jej odkrywca jest proszony o zaproponowanie dla niej nazwy.

>>> Dlaczego Jowisz nie ma pierścieni bardziej okazałych od Saturna? Najnowsze odkrycie

Nazwy zwierząt domowych lub nazwy o charakterze komercyjnym nie są dozwolone. Nazwy osób lub wydarzeń znanych głównie z działalności politycznej lub militarnej nie mogą być używane przed upływem 100 lat od śmierci osoby lub wystąpienia wydarzenia. Prawa do nazw nie mogą być kupowane. Proponowane nazwy są oceniane przez gremium składające się z piętnastu zawodowych astronomów z całego świata, których zainteresowania badawcze związane są z małymi planetami i kometami.

Zobacz także