Płock: w remontowanej kopule katedry odkryto kapsułę czasu

Pergaminowe karty po polsku i łacinie, dokumentujące remont z początku XX wieku, odnaleziono podczas prac remontowych na dachu bazyliki katedralnej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku. Historyczne dokumenty umieszczono w tzw. kapsule czasu. Dziś są cennym świadectwem o osobach, które ponad sto lat temu zajmowały się pracami restauracyjnymi w najważniejszej świątyni w Płocku i diecezji.

W czasie prowadzonych prac remontowych katedry, w tym jej dachu, w kopule odnaleziona została tzw. kapsuła czasu. Umieszczona ponad sto lat temu w kuli pod krzyżem wieńczącym kopułę, jest miedzianą tubą ze szklanym naczyniem w środku. Została włożona w połowie prowadzonego wówczas remontu. Kapsuła jest przestrzelona, stało się to prawdopodobnie w czasie II wojny światowej.

Dzisiejsza piękna kopuła w kształcie ośmioboku z latarnią jest XX-wieczną rekonstrukcją tego pierwotnie renesansowego elementu katedry. Przedłużono wtedy prezbiterium, do którego ścian bocznych dobudowano z obu stron dwa piętrowe pomieszczenia na zakrystię, skarbiec i kapitularz.

Co dokładnie znaleziono współcześnie w znajdującej się w kopule tzw. kapsule czasu? Umieszczono w niej sześć różnej wielkości pergaminowych kart z XIX w., najnowsza pochodzi z XX w. Karty były dodatkowo owinięte w papier. W dokumentach napisanych po polsku i po łacinie zawarto informacje z imieniem ówczesnego papieża, cara, biskupa i księży należących do Kapituły Katedralnej.

>>> W Egipcie odkryto najstarszy klasztor chrześcijański na świecie

Wśród nich jest dokument z podpisem ks. Antoniego J. Nowowiejskiego, który był wówczas prepozytem Kapituły Katedralnej Płockiej, odpowiedzialnym za prace w katedrze (rozpoczęły się w roku 1901). Ks. Nowowiejski to późniejszy arcybiskup i biskup płocki w latach 1908-1941, męczennik II wojny światowej, beatyfikowany w 1999 r. przez papieża Jana Pawła II.

Pismo datowane na 18 lipca 1903 r. informuje m.in. o zakresie wykonanych prac i ogromnej na owe czasy sumie 150 tysięcy rubli, wyłożonych na remont świątyni. Zostały one „zebrane lub wyjednane przez obecnie rządzącego diecezją płocką biskupa Jerzego hr. Szembeka i kapitułę katedralną, z funduszu katedralnego, znajdującego się w banku państwa, z ofiar niektórych osób, a przede wszystkim zmarłego przed kilku laty biskupa płockiego, wielkiej pamięci Michała Nowodworskiego, z ofiar duchowieństwa i wiernych diecezji”.

W dokumentach wymienione są też osoby zaangażowane w prace m.in. architekt Stefan Szyller z Warszawy i główny budowniczy Adam Kryński czy Jan Koperski, blacharz z Warszawy. Jedna z notatek zawiera informację o pokryciu blachami miedzianymi wszystkich dachów katedry.

Ponadto przyszły abp. Nowowiejski prosi o modlitwę: „Pracujący wszyscy przy odnowie Kościoła Katedralnego w latach 1901, 1902 i 1903, proszą przyszłych znalazców tego pisania o gorącą modlitwę za swoje dusze przed Bogiem, w Trójcy Świętej Jedynym…”.

Zawartość znalezionej kapsuły została sfotografowana. Na razie nie wiadomo czy dokumenty powrócą do kapsuły na kopule, czy też zostaną zdeponowane w celach muzealnych.

>>> Rzym: co odkryto w trakcie badań nad archiwum Piusa XII?

To już druga kapsuła, znaleziona na dachu katedry płockiej. Pierwszą znaleziono w 2015 r., podczas remontu wież katedralnych, a dokładnie w wieży północnej (jednak obecnie znaleziona jest od tamtej kapsuły starsza). W metalowej tulei ze szklaną tubą były umieszczone dokumenty z pergaminu. Była tam m.in. informacja o remoncie z 1891 r. i egzemplarz gazety „Kurier Poranny”, datowanej na 8 kwietnia 1903 r.

Obecny remont kopuły odbywa się w ramach remontu dachu nad nawą główną zabytkowej bazyliki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Parafia katedralna pw. św. Zygmunta w Płocku otrzymała na ten cel od Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu 1 mln 750 tys. zł. Za przyznane środki zostaną wykonane najtrudniejsze prace na najwyższych elementach dachu. Remont całego dachu, to koszt około 8 mln. Płocka katedra znajduje się na terenie uznanym za Pomnik Historii.

>>> W rzymskich katakumbach odkryto najstarszy obraz wniebowstąpienia

Katedra w Płocku, wzniesiona na Wzgórzu Tumskim, jest jedną z pięciu najstarszych katedr w kraju. Zbudował ją biskup płocki Aleksander z Malonne (dzisiejsza Belgia), była konsekrowana w 1144 r. Ulegała najazdom i pożarom. W XVI wieku romańska świątynia została przebudowana na renesansową. Później wielokrotnie była naprawiana. W 2003 r. przebudowano jej prezbiterium, ołtarz posoborowy przesunięto w jego głąb, a marmurową balustradę przeniesiono do kaplicy św. Zygmunta. Zmiany zaprojektował prof. Jan Tajchman z Torunia.

Od kilku lat aktywnie prace remontowe, modernizacje i konserwacje poszczególnych części katedry prowadzi ks. kan. Stefan Cegłowski, proboszcz parafii katedralnej pw. św. Zygmunta.

Zobacz także