50 lat temu wyemitowano pierwszy polski serial „Czarne chmury”

50 lat temu, w przeddzień wigilii Świąt Bożego Narodzenia, telewizja rozpoczęła emisję „Czarnych chmur” – pierwszego polskiego serialu „płaszcza i szpady”, odnoszącego się do historii z XVII wieku i kryjącego – ponoć – tajemnicę z XX wieku.

„Czarne chmury” to pierwszy w historii polskiej telewizji widowiskowy serial awanturniczo-przygodowy wypełniony wartką akcją, scenami walk, pojedynków, pościgów, ucieczek i wątkami miłosnymi. Osadzony w realiach XVII wieku – gdy Polska zabiegała o utrzymanie Prus Książęcych – nie bazował wiernie na historycznych faktach. Wytykali to twórcom krytycy, co wcale nie studziło sympatii telewizyjnej widowni, która podziwiała śmietankę polskiego aktorstwa w rolach głównych – Elżbietę Starostecką, Annę Seniuk, Jerzego Matałowskiego, Ryszarda Pietruskiego, Macieja Rayzachera, Stanisława Niwińskiego, Leonarda Pietraszaka, Edmunda Fettinga i Janusza Zakrzeńskiego.

Barwnymi epizodami błysnęli m.in. Jerzy Nowak, Józef Nalberczak, Karol Strasburger, Mariusz Dmochowski, Tadeusz Pluciński, Jerzy Turek, Emil Karewicz i Cezary Julski. Nic zatem dziwnego, że w tej plejadzie ówczesnych gwiazd zupełnie niezauważeni zostali debiutujący na ekranie Krystyna Janda i Bogusław Linda.

>>> Święta przed ekranem? To nie musi być zły pomysł! 

Dla dwóch aktorów serial okazał się filmem „płaszcza, szpady i halabardy” – Linda pokazał się przez chwilę jako „halabardnik w Barbakanie, nie występujący w napisach”. Natomiast Rayzacher, odtwórca jednej z głównych ról – antagonisty pułkownika Dowgirda, kapitana Knothe – zaangażowany w działalność opozycji demokratycznej lat 70. dostał wkrótce zawodowy „wilczy bilet”. „Zablokowano mi drogę do filmów i telewizji, a w warszawskim Teatrze Powszechnym, gdzie pracowałem, bez ogródek powiedziano dyrektorowi Zygmuntowi Huebnerowi, że na scenie mogę się pojawiać jako… halabardnik!” – powiedział PAP Maciej Rayzacher.

„Kiedy Huebner i Wajda chcieli przenieść do telewizji +Sprawę Dantona+ to pierwszym warunkiem było, żeby Maciek w tym spektaklu nie grał” – wspominał Wojciech Pszoniak w zrealizowanym przez Włodzimierza Gołaszewskiego w 2020 r. filmie dokumentalnym o Rayzacherze zatytułowanym „Czarne chmury nad aktorem”.

O rozrywkowym charakterze serialu przypominał jego reżyser Andrzej Konic, wyjaśniając, że tło historyczne stanowi pretekst do ukazania esencji gatunku, czyli awanturniczej akcji.

Zobacz także