Poznań: zakończyły się obchody XXVII Dnia Judaizmu

Nabożeństwo biblijne „Szalom / Pokój – dar Boga” pod przewodnictwem abp. Stanisława Gądeckiego, metropolity poznańskiego, Nagroda „Menora Dialogu” dla kard. Grzegorza Rysia za „zbliżanie ludzi, kultur, religii i narodów” oraz wystawa École de Paris prezentująca artystów polsko-żydowskich, tworzących w latach międzywojennych, w paryskiej dzielnicy Montparnasse – to niektóre wydarzenia zrealizowane w Poznaniu w ramach obchodów XXVII Dnia Judaizmu. Tegorocznemu wydarzeniu towarzyszyło hasło: „Szalom / Pokój – Dar Boga”.

Poznańskie obchody zainaugurowała 11 stycznia wspólna modlitwa chrześcijan i żydów przy grobie rabina Akivy Egera, w latach 1815-1837 rabina Poznania i Wielkiego Księstwa Poznańskiego, jednego z najwybitniejszych uczonych żydowskich pierwszej połowy XIX wieku, na cmentarzu żydowskim przy ul. Głogowskiej.

– W samą ludzką naturę wszczepione jest dążenie do pokoju. Wyraża się ono w pragnieniu ładu i spokoju, w postawie gotowości służenia bliźniemu, we współpracy i współdziałaniu opartym na wzajemnym szacunku. Jest to ścisła powinność wszystkich, która jednak w szczególny sposób odnosi się do ludzi wierzących, gdyż dawanie świadectwa i działanie na rzecz pokoju oraz modlitwa o pokój to elementy konsekwentnej postawy religijnej – mówił abp Stanisław Gądecki 17 stycznia w kościele pw. św. Wojciecha w Poznaniu. Metropolita poznański przewodniczył nabożeństwu słowa, które było centralnym punktem obchodów tegorocznego Dnia Judaizmu.

>>> Dziś rozpoczyna się Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan 2024

Przewodniczący Episkopatu podkreślił także, że dla chrześcijan pokojem jest sam Jezus Chrystus, nie jest to pokój tego świata oparty na politycznych porozumieniach, ale na głębokiej przemianie serca. – Jest to najpierw pokój wewnętrzny; pokój serca. Gdy Chrystus – przez swego Ducha – zamieszka w naszej duszy, wtedy przynosi jej pokój, jakiego świat dać nie może. Gdy człowiek poddaje się Jego kierownictwu, wówczas pojawiają się w nim owoce Jego obecności, do których należą: radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie – zaznaczył abp Gądecki.

Zwrócił uwagę, że wszyscy powinniśmy „otworzyć się na innych, aby w jedności z nimi, odważnie i wytrwale podejmować dzieło budowy pokoju, którego świat pragnie, ale go nie potrafi do końca osiągnąć”.

– W obliczu wielkich wyzwań współczesnego świata, powinniśmy zjednoczyć siły z tymi, z którymi łączą nas pewne podstawowe wartości, przede wszystkim wartości religijne i moralne. Do tych wyzwań należy wciąż sprawa pokoju – podkreślił metropolita poznański.

Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski zauważył, że pokoju pragną ludzkie serca, rodziny i kraje, takie jak Ukraina, Palestyna i Izrael zmagające się z wojną, a na obszarach dotkniętych konfliktami zbrojnymi żyje ok. 2 miliardów ludzi, czyli jedna czwarta całej światowej populacji.

Podczas wspólnej modlitwy chrześcijan i żydów przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Poznaniu zapalili Menorę Dialogu.

W czwartek 18 stycznia w Akademii Lubrańskiego odbyła się uroczystość przyznania Nagrody „Menora Dialogu”, przyznawanej przez Stowarzyszenie Coexist i Fundację Signum.

Statuetkę otrzymał kard. Grzegorz Ryś w uznaniu zasług „za zbliżanie ludzi, kultur, religii i narodów”.

W uroczystości wręczenia nagrody wzięli udział abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański, naczelny rabin Polski Michael Schudrich oraz rabin Dawid Szychowski z Łodzi.

W laudacji s. Anna Bodzińska NDS podkreśliła, że laureat jest historykiem Kościoła, który poprzez swoją pracę wypełnia „białe plamy w Kościele”, „prowadzi bogate życie i aktywne duszpasterstwo, pełniąc rozmaite funkcje”, jest więc „cenną osobą dla Kościoła w Polsce i świecie”.

– Jego publikacje, homilie, wielorakie wypowiedzi, ale przede wszystkim jego obecność wśród ludzi rozgrzewają ducha i dodają odwagi w poszukiwaniu prawdy i kontynuowaniu wielowymiarowego dialogu ze współczesnym, tak bardzo potrzebującym dobra światem – zauważyła członkini Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Podkreśliła, że kard. Ryś „jak nikt inny potrafi on z odwagą, nadzieją i światłem nawiedzać miejsca wspólnoty kościelnej i narodowej, które przez niektórych pesymistycznie nastawionych realistów uznawane są za nieodwracalnie stracone”.

W drugiej laudacji rabin Dawid Szychowski z Łodzi przekonywał, że kard. Ryś nie zasługuje na Menorę Dialogu, ale na „Nagrodę światła spotkania”. Podkreślił, że z „perspektywy żydowskiej formuła dialogu to nie rozmowa, a spotkanie z zachowaniem podmiotowości obu stron”.

>>> Kard. Ryś odebrał „Menorę Dialogu” – nagrodę za zbliżanie ludzi, kultur, religii i narodów

– Nasze relacje mają taki charakter. Kard. Ryś to człowiek spotkania. To słowo ma głębsze znaczenie, bo obejmuje całego człowieka z jego emocjami, doświadczeniem i wrażliwością – podkreślił rabin Szychowski.

Kard. Grzegorz Ryś, dziękując za nagrodę, stwierdził, że „nagroda zasadniczo mu się nie należy”. – Mam pewność, że nie robię niczego nadzwyczajnego. Staram się być księdzem, który jest posłuszny Kościołowi katolickiemu i jego pasterzom, czytam dokumenty Pawła VI, Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka. Staram się iść za Piotrem, bo to jest obowiązek każdego katolickiego księdza – zaznaczył laureat.

Przyznał, że przed dzisiejszą uroczystością zadał sobie pytanie, czy jest jakieś przykazanie dialogu i dodał, że jest to pierwsze przykazanie: „Słuchaj Izraelu. Pan jest naszym Bogiem, Bogiem jedynym. Będziesz miłował Pana Boga twego, z całego serca swego, z całej duszy swojej i ze wszystkich sił swoich”.

– Jezus mówi, że jest to najważniejsze przykazanie. Słowo „słuchaj” jest zaproszeniem do rozmowy, która ostatecznie staje się relacją miłości – podkreślił laureat.

Zauważył, że we współczesnym świecie panuje deficyt słuchania, a bez słuchania nie ma dialogu. – Słuchamy wtedy, kiedy słowo z naszych uszu zejdzie do serca. Mamy pozwolić zejść słowom do naszego serca – przekonywał kard. Ryś.

Podczas tegorocznych obchodów Dnia Judaizmu nie zabrakło też wydarzeń kulturalnych. W Bibliotece Raczyńskich 12 stycznia można było wziąć udział w rozmowie wokół książki „Golem” Gustava Meyrinka, żyjącego w latach 1868-1932 austriackiego pisarza, znawcy kabały i jednego z najwybitniejszych twórców fantastyki grozy.

W Teatrze Nowym 15 stycznia odbyły się czytanie sceniczne cyklu wierszy „Poematy biblijne” Piotra Matywieckiego oraz dyskusja z udziałem prof. Katarzyny Kuczyńskiej-Koschany (UAM) i prof. Wiesława Ratajczaka (UAM). Dzień wcześniej w Teatrze Muzycznym można było obejrzeć jeden z najsłynniejszych brodwayowskich musicali „Skrzypek na dachu” w reżyserii Artura Hofmana.

Do 31 stycznia potrwa na placu przed Akademią Lubrańskiego wystawa plenerowa

„École de Paris – artyści polsko-żydowscy”, prezentująca artystów tworzących w latach międzywojennych, w paryskiej dzielnicy Montparnasse. Na ekspozycji zaprezentowano dzieła m.in. Leopolda Gottlieba, Mojżesza Kislinga, Eugeniusza Zaaka.

Organizatorem Dnia Judaizmu w Poznaniu jest Referat ds. Dialogu Międzyreligijnego Archidiecezji Poznańskiej oraz Stowarzyszenie Coexist.

Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce został ustanowiony przez Episkopat Polski w 1997 r. Jesteśmy drugim po Włoszech europejskim krajem, w którym zaczęto organizować jego obchody. Później włączyły się w tę inicjatywę m.in. Austria, Holandia i Szwajcaria. Celem tego dnia ma być modlitwa i refleksja nad duchowymi więziami obu religii.

Jego obchody przypadają 17 stycznia, w wigilię Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan.