Zmiana klimatu grozi bezdechem sennym

Jeśli nie uda się spowolnić tempa globalnego ocieplenia, do roku 2100 bezdech senny (OSA) stanie się bardziej powszechny i bardziej nasilony, co zaszkodzi zarówno zdrowiu, jak i gospodarce na całym świecie – informuje „Nature Communications”.

Bezdech senny, znany również jako obturacyjny bezdech senny (OSA), to zaburzenie snu charakteryzujące się przerwami w oddychaniu podczas snu. Przerwy te mogą trwać kilka sekund lub nawet kilka minut i prowadzić do spadku poziomu tlenu we krwi. Typowym objawem – obok przerw w oddychaniu – jest chrapanie. Przerywany sen nie zapewnia odpowiedniej regeneracji organizmu, co objawia się nadmierną sennością w ciągu dnia, problemami z koncentracją i pamięcią, a często porannymi bólami głowy i suchością w ustach. Nieleczony bezdech senny sprzyja między innymi chorobom układu sercowo-naczyniowego, chorobie Parkinsona, wypadkom drogowym czy depresji. Wyższa jest także śmiertelność ze wszystkich przyczyn. Problem OSA dotyczy prawie 1 miliarda ludzi na świecie.

Naukowcy z Flinders University (Australia) przeprowadzili pierwsze badanie mające na celu przedstawienie przewidywanego wpływu globalnego ocieplenia na oddychanie podczas snu oraz wpływu tego zjawiska na zdrowie, samopoczucie i gospodarkę światową.

Przeanalizowano dane dotyczące snu ponad 116 000 osób na całym świecie, wykorzystując zatwierdzony przez FDA czujnik pod materacem, pozwalający oszacować ciężkość OSA. Dla każdego użytkownika czujnik zarejestrował dane z około 500 nocy. Następnie naukowcy dopasowali dane dotyczące snu do szczegółowych 24-godzinnych informacji o temperaturze.

Jak wynika z opartych o zgromadzone dane obserwacyjne symulacji, jeśli nie uda się spowolnić globalnego ocieplenia, w najbardziej prawdopodobnych scenariuszach zmiany klimatu, do roku 2100 obciążenie OSA może się podwoić w większości krajów z powodu wzrostu temperatur.

Związany z tym szacowany całkowity koszt wyniósłby dla 29 objętych badaniem krajów około 98 miliardów USD rocznie, w tym 68 miliardów USD z powodu pogorszenia stanu zdrowia i 30 miliardów USD z powodu utraty produktywności w miejscu pracy (nieobecność w pracy lub mniejsza wydajność).

„Ogólnie rzecz biorąc byliśmy zaskoczeni skalą związku między temperaturą otoczenia a ciężkością OSA” – podkreślił główny autor i ekspert ds. snu, dr Bastien Lechat. – „Wyższe temperatury wiązały się z 45 proc. wzrostem prawdopodobieństwa wystąpienia OSA u śpiącej osoby w daną noc. Co ważne, wyniki te różniły się w zależności od regionu, przy czym mieszkańcy krajów europejskich odnotowywali wyższe wskaźniki OSA przy wzroście temperatury niż mieszkańcy Australii i Stanów Zjednoczonych, prawdopodobnie z powodu różnic w korzystaniu z klimatyzacji”.

„Wzrost częstości występowania OSA w 2023 r. z powodu globalnego ocieplenia wiązał się z utratą około 800 000 zdrowych lat życia w 29 badanych krajach. Liczba ta jest podobna do innych schorzeń, takich jak choroba afektywna dwubiegunowa, choroba Parkinsona lub przewlekłe choroby nerek” – wskazał Lechat. – „Nasze ustalenia podkreślają, że bez większych działań politycznych mających na celu spowolnienie globalnego ocieplenia, obciążenie OSA może się podwoić do 2100 r. z powodu wzrostu temperatur”.

Jak zaznaczył profesor Danny Eckert z Flinders University, chociaż badanie jest jednym z największych tego typu, dotyczyło ono głównie krajów i osób o wysokim statusie społeczno-ekonomicznym, które prawdopodobnie mają dostęp do bardziej sprzyjających warunków do spania oraz klimatyzacji.

„To mogło zafałszować nasze szacunki i doprowadzić do niedoszacowania rzeczywistych kosztów zdrowotnych i ekonomicznych” – wskazał Eckert.

Autorzy podkreślają zarówno poważne zagrożenie, jakie zmiana klimatu stwarza dla zdrowia i dobrego samopoczucia ludzi, jak i znaczenie opracowania skutecznych interwencji w celu diagnozowania i leczenia OSA. W przyszłości chcą zaprojektować badania interwencyjne, które zbadałyby możliwości zmniejszenia wpływu temperatury otoczenia na ciężkość bezdechu sennego, a także ustaliły podstawowe mechanizmy fizjologiczne, które łączą wahania temperatury z ciężkością OSA.

Zobacz także