Róża z Gostynia

Matkę Bożą z filipińskiego sanktuarium na Świętej Górze pod Gostyniem nazwano Różą Duchowną. Sprawuje Ona macierzyńską pieczę nie tylko nad mieszkańcami Wielkopolski we wzorowanej na weneckiej Santa Maria della Salute bazylice Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Filipa Neri.  

Mimo że kult maryjny na Świętej Górze sięga XV w., to kościół w tym miejscu dopiero w 1675 r. zaczął wznosić Adam Konarzewski. Budowę dokończyła jego żona Zofia z Opalińskich, zmieniając, dzięki projektowi wybitnego, weneckiego artysty Baltazara Longheny, kształt kościoła. Świątynię ukończono w 1698 r.

W ołtarzu głównym bazyliki znajduje się słynący cudami wizerunek Róży Duchownej. To pochodzący z 1540 r. obraz tablicowy, namalowany temperą na czterech połączonych ze sobą deskach. Ukazuje on Matkę Bożą niejako w typie Hodegetria, z Dziecięciem na lewej ręce. Przedstawiona w pozycji siedzącej, Maryja wskazuje prawą ręką na Syna. Trzyma w niej białą różę, której kolec wbija się w Jej palec, zapowiadając cierpienie Matki Bożej na Golgocie. Biel róży symbolizuje i tutaj czystość oraz wierność. Suknia wraz z płaszczem Matki Bożej oraz szata Dziecięcia jest mocno udrapowana, a na wstędze spowijającej biodra Maryi widnieje łaciński napis „AVE G”, odczytywany jako „Witaj, Boża Rodzicielko”. Nad głową Matki Bożej unoszą się dwaj aniołowie z koroną w rękach. Dziecię Jezus dzierży księgę Ewangelii w lewej ręce, a prawą opiera na kuli z krzyżem, symbolizującej Jego panowanie nad światem.

Matka Boża z Dziecięciem wyobrażona jest na balkonie przykrytym wzorzystym dywanem, na którego ściance znajdują się łacińskie napisy: „QUE EST ISTA QUE ASCENDIT PER DESERTUM CANTICORUM” z biblijnej Pieśni nad pieśniami (3, 6: „Kim jest ta, co wyłania się z pustyni”) oraz „EIA PARES NIVEI SALVE VIRGUNCULA FLORIS SALVE DULCE DECUS GLORIA PRIMA MEI” („Przeto witaj Rodzicielko białego jak kwiat śniegu, witaj Panienko, słodka ozdobo, chwało pierwsza moja”). Ze wspomnianego balkonu roztacza się widok na kościół na Świętej Górze oraz na miasteczko Gostyń z wieżą kościoła farnego. Nie znamy autora tego obrazu. Wiemy tylko tyle, że był wielkopolskim artystą, a splecione, widoczne na obrazie litery SB, SC bądź SG są jego sygnaturą.

W czasie potopu szwedzkiego obraz był przechowywany na Śląsku. Dalsza historia wizerunku mówi, że został on oficjalnie uznany za cudowny w 1726 r. przez Jana Tarło, biskupa poznańskiego. Biskupi dekret z 2 sierpnia tegoż roku zawiera następującą treść: „Sam zaś Obraz pomieniony, tej Matki Boga uznaje za cudowny i słynący łaskami; dozwala takim go mianować, ogłaszać w kazaniach, wystawiać go ku publicznemu poszanowaniu, odprawiać przed nim modły i Msze Święte, składać pobożne ofiary i hołdy czci należącej się Matce Boga”. Po ponad dwustu latach, w dniu 24 czerwca 1928 roku, prymas Polski, kardynał August Hlond ukoronował obraz. Natomiast w Roku Jubileuszowym 500-lecia potwierdzenia cudowności miejsca sanktuarium na Świętej Górze otrzymało w darze od Benedykta XVI Złotą Różę. Tym samym dzięki owemu papieskiemu wotum gostyńska Święta Góra stała się trzecim polskim sanktuarium obdarowanym Różą, po Jasnej Górze w Częstochowie i Kalwarii Zebrzydowskiej.

Zobacz także