Włochy: wyraźny spadek liczby kapłanów

Na koniec 2020 roku Kościół katolicki we Włoszech miał 31793 kapłanów, podczas gdy w 1990 było ich 38209, a więc było ich o 6416, czyli ok. 16,5 proc. mniej. Tylko w ostatnim dziesięcioleciu spadek liczby duchowieństwa wyniósł 11 proc. Niedobory te w pewnej części wyrównuje coraz większy napływ do Włoch księży zagranicznych, którzy stanowią obecnie prawie 10 proc. duchowieństwa w tym kraju. Jednocześnie w ciągu minionych 20 lat wzrosła o 4,1 proc. średnia wieku kapłanów, która wynosi obecnie prawie 62 lata (61,8); wśród księży obcokrajowców wskaźnik ten wynosi 46,7 lat.

Te i szereg innych danych zawiera najnowsze opracowanie Krajowego Biura Duszpasterstwa Powołań Włoskiej Konferencji Biskupiej (CEI). Braki duchowieństwa rodzimego w jakimś stopniu wyrównują kapłani zagraniczni, których liczba we Włoszech wzrosła w ciągu ostatnich 30 lat ponad 10-krotnie: w 1990 było ich 204, a w 2020 liczba ta zwiększyła się do 2631; jeśli w 2000 stanowili oni 3,4 proc. ogółu duchowieństwa posługującego we Włoszech, to w 10 lat później wskaźnik ten prawie się podwoił (do 6,4), a pod koniec ub.r. było to już 8,3 proc. Od 2000 liczba księży wyłącznie włoskich spadła o prawie 20 proc.: z 36350 do 29162 w 2020.

>>> Jak rozeznać swoje powołanie? [WIDEO]

„Krwotok powołań”

Komentujące te dane dyrektor wspomnianego Krajowego Biura i podsekretarz episkopatu ks. Michele Gianola powiedział włoskiej agencji wiadomości religijnych SIR, że liczby te „nie powinny alarmować, należy je jednak wziąć poważnie pod uwagę, gdyż stawiają pytania o skuteczność działań powołaniowych w naszych Kościołach lokalnych, o horyzonty duszpasterstwa młodzieżowego i szkolnego, oddziałują na życie i posługę prezbiterów i wspólnot życia konsekrowanego”. Kapłan zaznaczył, że biskupi podzielają „zaniepokojenie zawarte w przemówieniu Franciszka na otwarcie 71. zgromadzenia ogólnego CEI 21 maja 2018, gdy powiedział on o «krwotoku powołań»”. Pod tym względem „środki zaradcze, podjęte przez nich, wykazały ich słabość z punktu widzenia znalezienia właściwej odpowiedzi, gdyż działania obliczone na średni lub wręcz krótki czas mogą wyjałowić zdolność wspólnoty do odradzania się. Trzeba pamiętać, że powołania rodzi Kościół macierzysty i czasami zapomina się lub pomija te możliwości odradzające”.

Żniwo koronawirusa

Średnia wieku księży włoskich wzrosła w ostatnich 20 latach o 4,1 proc. i wynosi obecnie 61,8 lat, podczas gdy wśród duchownych zagranicznych jest to 46,7 lat. Szczególnie widoczny jest spadek liczby duchownych poniżej 30. roku życia, których w 2000 było jeszcze 1708, a obecnie (2020) jest już tylko 599, czyli o 60 proc. mniej, gdy tymczasem ogólny spadek demograficzny we Włoszech wyniósł w tym czasie 20 proc. W 2020 było 25 595 parafii, w których pracowało 15 133 proboszczów, czyli każdy z nich obsługiwał średnio 1,7 parafii a na jednego proboszcza przypadało przeciętnie 4160 mieszkańców. Regionami z najniższymi odsetkami proboszczów są Lombardia, Lacjum i Apulia, a najwyższe wskaźniki mają Abruzy-Molise, Umbria i Kalabria. Warto jeszcze zauważyć, że jeśli we Włoszech posługuje obecnie, jak wspomniano, 2631 kapłanów cudzoziemskich, to włoskich księży „fidei donum”, czyli diecezjalnych, działających za granicą, jest zaledwie 348, a więc 1,1 proc. ogółu duchowieństwa, a jeszcze w 2000 było ich 630.

>>> 20% mniej kandydatów do kapłaństwa niż rok temu

I wreszcie sprawozdanie podaje, że w ub.r. zmarło 958 kapłanów, czyli o prawie 1/3 więcej niż rok wcześniej (742). Duża część tych zgonów była spowodowana koronawirusem, gdyż tylko na przełomie marca i kwietnia 2020 odeszło do wieczności 248 księży, co oznaczało niemal dwukrotny wzrost w porównaniu z takim samym okresem 2019 (129). Równie źle było w czasie drugiej fali zarazy: w listopadzie i grudniu ub.r. odnotowano 240 zgonów, to znaczy ponad dwukrotnie więcej niż rok wcześniej, gdy było ich 119.

Zobacz także