„Bądź silny jak lew, gdy wstajesz rano, by służyć swemu Stwórcy”

Rabin Josef Karo, autor Szulchan Aruch (dzieło dotyczące przepisów i praw Halachy), rozpoczyna część zatytułowaną Orach Chaim następującymi słowami: „Bądź silny jak lew, gdy wstajesz rano, by służyć swemu Stwórcy”. Żyd służy swemu Stwórcy od chwili, gdy wstanie rano, gotowy wiernie przestrzegać wszystkich Jego micwot, które nakłada Boski porządek na nasze życie, wynoszą nas ponad materialistyczne nastawienie codzienności, do poziomu duchowych idei i duchowego znaczenia. 

Poprzez przestrzeganie micwot towarzyszących porannemu wstawaniu, człowiek ogłasza swoje wejście w służbę Boga w danym dniu. Myje dłonie dokładnie, jak czynił to kohen przed służbą w Świątyni. Ubiera się skromnie, ponieważ wie, iż chwała Boga wypełnia cały świat. Przykrywa swoją głowę przepełniony czcią dla Boskiej Obecności (Szechiny). Każdy powinien dołożyć wszelkich starań, by móc wstać wystarczająco wcześnie i odmówić modlitwę poranną, Szacharit, wraz z innymi ludźmi zgromadzonymi w synagodze. 

Kiedy śpimy, powierzamy naszą duszę Bogu. Bóg, w swej dobroci, przywraca nam nasze dusze każdego ranka, dzięki czemu czujemy się wypoczęci i odświeżeni. Dlatego też, kiedy Żyd budzi się rano, dziękuje Bogu słowami Mode ani: „Dziękuję Tobie, żyjący i wieczny Królu, że w Swoim współczuciu zwróciłeś mi moją duszę. Wielka jest Twoja wierność”. Powinniśmy obmyć dłonie wodą, o ile to możliwe zaraz po przebudzeniu. Również dzieci powinny przestrzegać netilat jadaim po wstaniu z łóżka. Dlatego też człowiek powinien zadbać o to, by mieć wodę w pobliżu miejsca, w którym śpi. Do netilat jadaim używany jest specjalny kubek z dwojgiem uszu, tak by móc swobodnie polać wodą każdą dłoń trzykrotnie. 

Każdy mężczyzna powinien nosić jarmułkę albo/oraz kapelusz (lub kaszkiet) przez cały dzień jako znak szacunku dla Szechiny. Talmud naucza (Szabat 156b), że przykrywając głowę, człowiek napełnia się pokorą oraz strachem przed Bogiem. Pomaga mu to także w doskonaleniu własnych midot (cech charakteru). Cnotą jest przykrywanie głowy również podczas snu. 

Prorok Micha powiedział do ludu Israela: „Chodźcie w pokorze przed waszym Bogiem” (Micha 6:8). Żyd nie powinien swoim zachowaniem zwracać na siebie uwagi, powinien być dyskretny. Cnijut – dyskretne zachowanie oraz skromny ubiór, a także busza – poczucie wstydu wobec niestosownego zachowania, są szlachetnymi cnotami, które zbliżają człowieka do Tory. Cnijut wymaga, by Żyd nie obnażał swego ciała niepotrzebnie, nawet kiedy zdejmuje ubranie. Wkładanie ubrania powinno rozpocząć się od prawej strony, ponieważ Tora przywiązuje znacznie większą wagę do strony prawej niż lewej.  

Zabrania się nam naśladowania ubioru tudzież zachowania innych ludzi. Zakaz ten wywodzi się z wersetu: „Nie będziecie naśladować zwyczajów narodów” (Waikra 20:23), oraz z „Nie kierujcie się ich zwyczajami” (Waikra 18:3). Bóg nałożył na Żydów wzniosły obowiązek. Nie tylko musimy przybliżać się do Wszechmocnego, zachowując Jego 613 micwot, musimy także nieść światło oraz duchowe natchnienie wszystkim innym Norodom. Z uwagi na naszą własną duchową zasługę oraz powołanie, nie możemy pozwolić by pociągały nas zwyczaje innych narodów. 

Doskonalenie, jakiego poszukujemy dla nas samych, jest wspierane poprzez skromny, niepozorny ubiór oraz godne pochwały zachowanie. Dlatego też, nasz sposób ubierania się powinien być pozbawiony podtekstu zarozumiałości oraz nieskromności. To samo odnosi się do sposobu, w jaki się czeszemy, do naszej mowy oraz ogólnego sposobu zachowania się. Żyd powinien zachowywać się oraz prowadzić wszelkie swoje sprawy w sposób, który świadczy o tym, iż należy od do narodu Boga oraz, że jako członek tej wspólnoty wiernie dąży do wypełnienia woli swojego Stwórcy. 

Wiara w Stwórcę oraz pragnienie połączenia się z Tym, który jest źródłem życia, zdrowia oraz szczęścia, jest wrodzona wszystkim ludziom. W niektórych ludziach uczucie to jest dominujące i prowadzi ich ono w całym ich życiu, u innych zaś jest ukryte, a ujawnia się tylko w przypadku kryzysu, kiedy wzywają Boga na pomoc. 

Choć słowa modlitwy przychodzą całkiem naturalnie każdemu człowiekowi, wymaga ona jednak pewnej struktury oraz określonego tekstu. Człowiek potrzebuje środków wyrazu, w których będzie mógł zawrzeć wszelkie pragnienia swego serca, zarówno te zupełnie oczywiste, jak i te ukryte. Człowiek potrzebuje struktury, według której będzie mógł modlić się za swoją rodzinę, swoich krewnych, jak również za cały świat, struktury, która pozwoli mu stanąć przed Królem wszechświata i wyrazić swoje najskrytsze myśli. 

 ***

Szymon Zadumiński jest podrabinem Gminy Żydowskiej w Poznaniu. 

 

Zobacz także