Bp Szymon Stułkowski: niech w katedrze nie ustaje modlitwa

W Płocku obchodzono 879. rocznicę poświęcenia katedry: – Niech w tej świątyni nie ustaje modlitwa ludu Bożego – powiedział bp Szymon Stułkowski w najważniejszym kościele diecezji płockiej. Pierwszej konsekracji katedry dokonał w 1144 roku bp Aleksander z Malonne. W 1903 roku, czyli 120 lat temu, rekonsekrował ją bp Jerzy Szembek.

Bp Szymon Stułkowski, biskup płocki przewodniczył Mszy św. w płockiej katedrze w 879 rocznicę jej konsekracji. Stwierdził, że można ten dzień porównać do rocznicy urodzin albo uroczystości chrztu. Zwrócił się do wiernych i duchowieństwa z prośbą o modlitwę, aby katedra i wszystkie świątynie „były zawsze wypełnione wiernymi i by nie ustawała w nich modlitwa ludu Bożego”.

– Prośmy też Pana, abyśmy z naszych świątyń wychodzili zawsze duchowo umocnieni i zapaleni do nowego stylu życia w duchu Ewangelii – dodał duchowny. Ponadto przypomniał wymowę znaków liturgicznych towarzyszących poświęceniu kościoła: jest to woda i światło, olej święty i dym kadzidła.

>>> Bp Szymon Stułkowski: Boża wszechmoc najbardziej objawia się w łasce przebaczenia

– Po to jest ten dom Boży i te obrzędy, abyśmy nabrali Bożego smaku i ponieśli w świat zapach Pana Boga. Chodzi tak naprawdę o to, abyśmy z naszych świątyń wychodzili zawsze duchowo umocnieni i zapaleni do nowego stylu życia w duchu Ewangelii – mówił biskup płocki. 

W tym roku przypada 879. rocznica poświęcenia romańskiej katedry na Wzgórzu Tumskim w Płocku przez bp. Aleksandra z Malonne. W 1903 roku, czyli 120 lat temu rekonsekracji katedry dokonał bp Jerzy Szembek. Rocznica poświęcenia świątyni traktowana jest jako dzień jej „urodzin”. Dzień ten nawiązuje do wspomnienia dnia przyjęcia sakramentu chrztu św.

***

Pierwsze biskupstwo zostało utworzono w Płocku w 1075 r., za panowania Bolesława Śmiałego, było ono podporządkowane arcybiskupstwu w Gnieźnie. Z pierwszej płockiej katedry zachowało się niewiele śladów archeologicznych, poza odkrytym wiele wieków później pochówkiem jej pierwszego biskupa Stefana. Nie wiadomo nawet, czy była to budowla murowana, czy też drewniana. Przed 1085 rokiem musiała ona być wybudowana przynajmniej częściowo – pochowano w niej księżną Judytę Wratysławównę, a w 1102 roku jej męża, księcia Władysława Hermana.

Pierwsza katedra została spalona w 1126 roku, za panowania Bolesława Krzywoustego (syna Władysława Hermana), podczas najazdu Pomorzan, którzy zbezcześcili groby książęcych rodziców, rozrzucając ich szczątki po okolicy. Odbudową zniszczonej katedry zajął się od około 1130 roku jeden z najwybitniejszych biskupów płockich, a czwarty następca Stefana – Aleksander z Malonne.

>>> Bp Stułkowski do młodzieży: pielęgnujcie marzenia i módlcie się o ich spełnienie

Wzniesiona w stylu romańskim płocka katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny od chwili konsekracji w 1144 r. przez bp. Aleksandra z Malonne (zm. 1156) była przez wieki wielokrotnie przebudowywana. Między innymi na przełomie XIII i XIV wieku dobudowano gotyckie wieże, a w XVI w. – renesansową kopułę na skrzyżowaniu naw. Ostatnia przebudowa świątyni, dokonana według projektu znanego architekta Stefana Szyllera, miała miejsce w latach 1903-1915. Z granitowych kamieni odbudowano wtedy m.in. dolne partie murów, górne części zrekonstruowano z nowej cegły, a w miejscu drewnianego chóru wzniesiono nowy, murowany. W 1903 r. bp Jerzy Szembek ponownie konsekrował katedrę.

W 1910 r. papież Pius X wyróżnił płocką katedrę tytułem bazyliki mniejszej – jest to godność nadawana kościołom, które w szczególny sposób wyróżniają się wartością zabytkową, liturgiczną i duszpasterską oraz są celem licznych pielgrzymek.

Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 r., w wyniku niemieckiego nalotu, zniszczeniu uległa część katedry, w tym Kaplica św. Zygmunta (472-523), króla Burgundii, zarazem patrona Płocka, którego relikwie przechowywane są w skarbcu bazyliki. Naprawy wojennych zniszczeń dokonano w 1946 r. Ostatnia zmiana architektoniczna świątyni miała miejsce w 2003 r., gdy przebudowano prezbiterium.

W 1991 r. płocką katedrę Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny odwiedził papież św. Jan Paweł II w czasie swej czwartej pielgrzymki do Polski. Przewodniczył tam nabożeństwu na zakończenie odbywającego się wówczas 42. Synodu Diecezjalnego. Dla upamiętnienia tego wydarzenia w 1994 r. w sąsiedztwie bazyliki wzniesiono pomnik papieża Polaka.

W pobliżu płockiej katedry na Wzgórzu Tumskim znajdują się także dawne Opactwo Benedyktyńskie – obecnie siedziba Muzeum Diecezjalnego i Kurii Diecezjalnej, a także część średniowiecznego zamku z Wieżą Szlachecką (Basztą Zamkową) i wieżą zegarową oraz dawna kanonia – współcześnie siedziba założonego w 1820 r. Towarzystwa Naukowego Płockiego.

Zobacz także