Bronisław Wilkowski OMI – prowincjał w czasie wojny 

Ojciec Bronisław Wilkowski OMI, trzeci prowincjał Polskiej Prowincji Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej był świadkiem dramatycznych wydarzeń II wojny światowej i podjął się zadania odbudowy prowincji w latach powojennych. 

Był synem Wojciecha i Joanny z domu Glaza. Urodził się 20 lutego 1901 r. w Lińsku k. Tucholi na terenie bardzo starej parafii Śliwice. Lokalna wspólnota pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej powstała bowiem ok. 1264 r. z inicjatywy księcia pomorskiego Mściwoja II. W ołtarzu głównym kościoła znajduje się łaskami słynący XV-wieczny obraz Matki Bożej Pocieszenia, który od dawna otaczano szczególnym kultem.¹ 

Przetartym szlakiem 

Mając dwanaście lat wstąpił do junioratu w Valkenburgu (1913–1919). Nowicjat rozpoczął w St. Gerlach (14 sierpnia 1919 r.), a pierwsze śluby złożył rok później w Engelport (15 sierpnia 1920 r.). Profesję wieczystą złożył w Hünfeld (15 sierpnia 1923 r.). Szedł więc szlakiem przetartym już wcześniej przez dwóch poprzednich superiorów polskiej prowincji: ojców Franciszka Kowalskiego i Jana Nawrata. 

Po nowicjacie wysłano go na studia do Rzymu, gdzie uczył się w latach 1920–1923. Był pierwszym polskim oblatem skierowanym do Wiecznego Miasta. Zdobył doktorat z filozofii (wówczas rzymski doktorat był jednak równoznaczny w przybliżeniu polskiemu licencjatowi w systemie bolońskim²). Nie zakończył więc studiów w Rzymie, lecz po powrocie do ojczyzny studiował teologię w Krobi w latach 1923–1927. Sakrament święceń przyjął w Gnieźnie 29 maja 1926 r. z rąk bp. Antoniego Laubitza. 

Po święceniach pracował jako profesor najpierw przez rok w scholastykacie w Krobi, następnie w Obrze, aż w końcu uczył w junioracie w Lublińcu w latach 1929–1932. W 1932 r. mianowano go przełożonym domu zakonnego w Obrze. 

Prowincjał w trudnych czasach 

W 1936 r. został wybrany trzecim prowincjałem Polskiej Prowincji Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Podczas pełnienia przez niego tej funkcji wybuchła II wojna światowa. Jego kadencja się zatem „nieco” wydłużyła. Nowe wybory przeprowadzono dopiero dwa lata po wojnie. 

W styczniu 1940 r. o. Wilkowski został internowany w pocysterskim klasztorze salezjanów w Lądzie.³ Niemcy urządzili tam przejściowy obóz dla duchownych wysyłanych do obozu w Dachau. Szczęśliwie ówczesny prowincjał oblatów uniknął tego losu. Jeszcze w lipcu tego samego roku wydalono go na teren Generalnego Gubernatorstwa (część ziem Rzeczypospolitej, których nie włączono bezpośrednio do III Rzeszy). Ostatecznie oblat znalazł schronienie na Świętym Krzyżu, gdzie pozostał do końca wojny. 

Prowincja organizowana na nowo 

Po powrocie z wygnania w kwietniu 1945 r. przypadło mu zadanie organizacji życia prowincji na nowo. To właśnie z jego polecenia oblaci objęli klasztor w Gorzowie Wielkopolskim (podobno na prośbę nowo mianowanego administratora apostolskiego tych terenów ks. Edmunda Nowickiego⁴) i zaczęli tworzyć tam nowe duszpasterstwo. Wysłał też pierwszych zakonników do Sopotu i Gdańska. 

Po zakończeniu urzędu prowincjała W 1947 r. ponownie został przełożonym w Obrze, gdzie pełnił tę funkcję aż do 1956 r. Później posługiwał jako kapelan elżbietanek w Grudziądzu, a w 1957 r. powrócił do Obry jako profesor. 

W latach 1960–1963 przebywał w domu oblackim w Lublinie. Ostatnią obediencję otrzymał do Gdańska, gdzie pracował przez ponad dekadę – aż do swojej śmierci. Był tam cenionym spowiednikiem w stałym konfesjonale kaplicy Najświętszego Sakramentu, a w latach 1966–1972 pełnił także funkcję superiora gdańskiej wspólnoty. 

Ojciec Bronisław zmarł w gdańskim klasztorze 28 grudnia 1977 r. na krótko przed swoimi 77. urodzinami. Był cenionym wychowawcą, rektorem i przełożonym. Jako prowincjał „czasów przełomu” położył fundamenty pod rozwój polskiej prowincji po wojnie.  

W Polsce oblaci są obecni od 1920 r. Zgromadzenie zostało założone przez św. Eugeniusza de Mazenoda, późniejszego biskupa Marsylii, 25 stycznia 1816 r. w Aix-en-Provence we Francji. Obecnie liczy ok. 3400 zakonników, a do polskiej prowincji należy ponad 400 oblatów, prawie 250 pracuje w kraju, a inni w należących do niej jurysdykcjach: na Madagaskarze i Reunion, w Ukrainie wraz z Rosją, we Francji-Beneluksie, Skandynawii, Białorusi i Turkmenistanie. Poza polską prowincją zakonną posługuje kolejnych około 100 oblatów pochodzących z Polski. Wśród nich jest czterech biskupów. Misjonarze oblaci są zgromadzeniem misyjnym. Ich naczelną służbą w Kościele jest ukazywanie Chrystusa i Jego królestwa ludziom najbardziej opuszczonym i ubogim, jak i niesienie Dobrej Nowiny ludom, które jeszcze nie poznały Chrystusa oraz pomoc w odkrywaniu ich własnej wartości w świetle Ewangelii. Natomiast tam, gdzie Kościół już istnieje, oblaci kierują się do osób, które mają z nim najmniej kontaktu.  

Zobacz także