Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce: kobiety to 33% naukowców na świecie

W niedzielę obchodzimy 9. Międzynarodowy Dzień Kobiet w Nauce. „Równość płci w nauce ma kluczowe znaczenie dla budowania lepszej przyszłości dla wszystkich” – przekazał w czwartkowym oświadczeniu Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres. Według danych Organizacji 33 proc. naukowców na świecie to kobiety.

„Kobiety nadal napotykają bariery systemowe i uprzedzenia, które uniemożliwiają im karierę naukową. Obecnie (…) stanowią zaledwie jedną trzecią globalnej społeczności naukowej, otrzymując mniej funduszy, mniej możliwości publikowania i mniej stanowisk kierowniczych na najlepszych uniwersytetach niż mężczyźni” – powiedział Guterres.

Liczba kobiet jest jeszcze mniejsza w najnowocześniejszych dziedzinach, takich jak sztuczna inteligencja (AI), gdzie tylko jedna osoba na pięć badaczy jest kobietą, wynika z danych agencji ONZ do spraw oświaty, nauki i kultury (UNESCO).

W Polsce liczby są nieco bardziej wyrównane. Z danych systemu POL-on wynika, że liczba kobiet i mężczyzn będących wykładowcami na polskich uczelniach jest zbliżona – w 2022 roku kobiety stanowiły w tej grupie 48,5 proc. Jednak wśród osób z tytułem profesora i doktora habilitowanego nadal jest zdecydowanie więcej mężczyzn.

>>> Legnica: pierwsze kobiety wśród lektorów stałych

Sekretarz Generalny wyraził ubolewanie, że w niektórych miejscach kobiety i dziewczęta mają ograniczony dostęp do edukacji lub nie mają go wcale. Określił to jako „akt samookaleczenia dla danych społeczeństw i straszliwe naruszenie praw człowieka”.

Mimo że obecnie w szkołach uczy się więcej dziewcząt niż kiedykolwiek wcześniej, według UNESCO kobiety i dziewczęta są niedostatecznie reprezentowane w STEM (nauki ścisłe, technologia, inżynieria i matematyka).

„Od zmian klimatu, przez zdrowie, po sztuczną inteligencję równy udział kobiet i dziewcząt w odkryciach naukowych i innowacjach jest jedynym sposobem na zapewnienie, że nauka będzie działać dla wszystkich” – zaakcentował Gutteres.

Według Sekretarza ONZ zniwelowanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn wymaga zlikwidowania stereotypów związanych z płcią i promowania wzorów do naśladowania, które zachęcają dziewczęta do wyboru nauki. Przykłady takich działań proponowane przez sekretarza to opracowanie programów wspierających kobiety w nauce oraz kultywowanie środowiska pracy, które pielęgnuje talenty wszystkich.

„Kobiety i dziewczęta są częścią nauki. Nadszedł czas, aby uznać, że integracja sprzyja innowacjom, i pozwolić każdej kobiecie i dziewczynce wykorzystać swój prawdziwy potencjał” – zaapelował sekretarz.

Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce, który przypada 11 lutego każdego roku, został ustanowiony Rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w grudniu 2015 r. Obchodzony na całym świecie, dzień ten promuje równy dostęp i udział kobiet i dziewcząt w STEM. Tematem przewodnim Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce 2024 jest „Kobiety i dziewczęta w przywództwie naukowym: Nowa era dla zrównoważonego rozwoju”. Temat ten podkreśla kluczową rolę kobiecego przywództwa w nauce w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju na całym świecie.

>>> „Uderzyła mnie opowieść kobiety, która jako dziewczynka udawała martwą, by przeżyć” [ROZMOWA]

Obchody służą przypomnieniu istotnej roli, jaką odgrywa równość płci w osiąganiu postępu naukowego i technologicznego. Pomimo wyzwań kobiety na całym świecie nadal przełamują bariery, inspirują przyszłe pokolenia i wnoszą znaczący wkład w rozwój nauki. To także okazja do przypomnienia o kobietach, które wpłynęły na rozwój nauki, m.in. o Marii Skłodowskiej-Curie, Rosalind Franklin, Shirley Ann Jackson, Adzie Lovelace czy Margaret Hamilton, a także przedstawienia ostatnich osiągnięć kobiet w nauce.

Zobacz także