Kard. Grzegorz Ryś: mam nadzieję, że nikt nie chce regulować spraw Kościoła bez pytania go o zdanie

Spodziewam się rozmowy ze stroną kościelną. Mam nadzieję, że nikt nie chce regulować spraw Kościoła w Polsce bez pytania go o jakiekolwiek zdanie w tym zakresie – powiedział w środę metropolita łódzki kard. Grzegorz Ryś w Radiu TOK FM, zapytany o Fundusz Kościelny, którym w środę zajmie się rząd.

Kard. Ryś został m.in. zapytany o to, czego spodziewa się po posiedzeniu rządu, podczas którego zostanie poruszony temat Funduszu Kościelnego. „Tak naprawdę spodziewam się rozmowy ze stroną kościelną” – podkreślił. Wyraził również nadzieję, że „nikt nie chce regulować spraw kościoła w Polsce bez pytania go o jakiekolwiek zdanie w tym zakresie”. Metropolita łódzki przypomniał także, że „podstawą funkcjonowania Kościoła w Polsce i tak w tej chwili jest ciągle ofiarność wiernych, z tego żyją parafie, diecezje”.

Premier Donald Tusk poinformował w piątek o najbliższych planach Rady Ministrów. „Zainteresowanych pragnę uspokoić: sprawą Funduszu Kościelnego oraz przeniesienia środków z TVP na onkologię dziecięcą zajmiemy się w najbliższą środę na Radzie Ministrów” – napisał w mediach społecznościowych.

We wrześniu Tusk na konwencji Koalicji Obywatelskiej zapowiedział zajęcie się sprawą pieniędzy na Kościół. „W naszych 100 konkretach zakładamy, że część środków, które do tej pory trafiały na Fundusz Kościelny, trafią na wsparcie projektów, status artysty i sfinansowanie tych potrzeb” – zapowiadał wówczas. Likwidacji Funduszu chce też Lewica i Polska 2050. Poparcia dla tego pomysłu nie wyklucza też PSL.

Likwidacja Funduszu nie będzie jednak prostą operacją. Pieniądze Funduszu pokrywają składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne osób duchownych, a także wspomagają kościelną działalność charytatywną, oświatowo-wychowawczą i opiekuńczo-wychowawczą, finansuje on również remonty obiektów sakralnych. Dlatego Fundusz trzeba będzie zastąpić innym systemem. Lider Polski 2050 Szymon Hołownia proponuje dobrowolny odpis podatkowy wiernych.

Według pierwotnego projektu budżetu, tego stworzonego jeszcze przez rząd PiS, Fundusz Kościelny miał otrzymać 257 mln zł. To rekord. I dokładnie taka kwota widnieje w nowym dokumencie. Oznacza to, że wydatki państwa na rzecz różnego rodzaju kościołów wciąż będą rekordowe. Za rządów PiS fundusze przeznaczane na ten cel znacznie wzrosły. W 2015 r. wynosiły 128 mln zł, w 2022 r. – 200 mln zł, a w 2023 r. – 216 mln zł.

W Unii Europejskiej nie ma jednolitych standardów dotyczących finansowania kościoła. W Niemczech kościoły są finansowane poprzez specjalny podatek kościelny, który wynosi około 8-9 proc. rocznego podatku dochodowego. Jest pobierany przez urzędy skarbowe od członków kościołów. Zwolnienie z podatku wymaga wystąpienia z kościoła.

W Austrii podatek wynosi 1,1 proc. – obywatele mogą sami wskazać, na jaki kościół chcą przeznaczyć środki. W Danii podatek sięga 1,5 proc., oprowadzają go jednak jedynie należący do kościoła. W krajach postkomunistycznych istnieją narzędzia podobne do polskich – np. fundusz rekompensacyjny istniał też w Czechach. Południowi sąsiedzi Polski podobnie jak Polacy pracują nad nowym modelem finansowania kościoła. Do roku 2030 będą jednak obowiązywać dotychczasowe zasady.

Fundusz Kościelny, instytucja finansowa powstała w Polsce w 1950 roku, jest wynikiem dekretu wydanego przez ówczesne władze komunistyczne. Dekret ten umożliwił państwu przejęcie nieruchomości i innych elementów majątku Kościoła Katolickiego. Po zmianach ustrojowych, które miały miejsce w 1989 roku, Fundusz przeszedł transformację i zaczął pełnić nową rolę.

Obecnie finansowane są z niego między innymi składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne duchownych różnych wyznań zarejestrowanych w Polsce.

Głównym zadaniem Funduszu Kościelnego jest pokrywanie składek duchownych wszystkich wyznań w Polsce. Większość pieniędzy trafia do księży Kościoła Katolickiego. Składki są w dużej mierze zależne od wysokości płacy minimalnej, co oznacza, że rosną z każdym rokiem. To z kolei prowadzi do wzrostu wydatków budżetowych na ten cel. Zatem Fundusz Kościelny odgrywa kluczową rolę w finansowaniu działalności kościelnej w Polsce.

Po osiągnięciu wieku emerytalnego ksiądz może wystąpić o świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. O ile są zatrudnieni w szkołach, kuriach czy jako kapelani wojskowi, mogą odprowadzać składki jak zwykli pracownicy.

Zobacz także