„Królowo Polski” w tolkienowskim języku quenya? Taka Litania Loretańska istnieje!

„Tári Pellenórëo” – Królowo Polski. Takim wezwaniem w języku quenya kończy się Litania Loretańska. Pasjonaci świata wykreowanego przez Johna Ronalda Reuela Tolkiena dziś modlą się również w języku, który stworzył wybitny pisarz, autor m.in. „Władcy Pierścieni”.

Ryszard Derdziński, redaktor tolkienowskiego Elendilionu, wyjaśnił w rozmowie z KAI, że profesor J. R. R. Tolkien, wybitny autor i naukowiec, a jednocześnie pobożny wierny Kościoła katolickiego w Anglii, przełożył na jeden ze swoich języków – quenya – modlitwy katolickie, w tym Ojcze Nasz, Zdrowaś Maryjo, Pod Twoją obronę, a nawet część Litanii Loretańskiej.

>>> Eukatastrofa, czyli o najlepszym happy endzie 

Ks. Michał Kossowski jeszcze jako młody chłopak pod pseudonimem Beren dokończył ten przekład w ramach ćwiczenia języka quenya. – Dziś jest to nie tylko ciekawostka lingwistyczna, ale też sposób modlitwy polskich tolkienistów, którzy przygotowali cały zbiór katolickich modlitw w języku Tolkiena, w tym cały układ Różańca – mówi red. Derdziński. Język quenya zwany jest również „elfią łaciną” czy Wysoką Mową.

– Rękopis Tolkiena z quenejskim tłumaczeniem fragmentu Litanii Loretańskiej został opublikowany w 44. numerze czasopisma Vinyar Tengwar (z czerwca 2002 r.). Jest to spersonalizowana karta pocztowa z nadrukowanym napisem „From Professor J.R.R. Tolkien, Merton College, Oxford” i z zapisanymi ręcznie w quenya modlitwami: Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo, Pod Twoją obronę, Litanią Loretańską.

>>> Film o J.R.R. Tolkienie, autorze „Władcy Pierścieni” i „Hobbita” 

Analiza tekstu i kontekstu wskazuje, że przekład powstał w latach 50. XX wieku. Sama Litania została przetłumaczona przez Tolkiena tylko w małym fragmencie – czytamy na stronie www.elendilion.pl.Więcej informacji o świecie J.R.R. Tolkiena znaleźć można również na Facebooku.

Poniżej zamieszczamy Litanię Loretańską, której tłumaczenie na język quenya rozpoczął Tolkien, a dokończył ks. Kossowski:

„Arcandë Loreto” (‚Błaganie/Litania z Loreto’)

Heru, órava omessë.

A Hrísto, órava omessë.

Héru, órava omessë.

A Hrísto, ámë hlarë.

A Hrísto, ámë etehlarë.

Atar meneldëa, Eru,

órava omessë.

A Eruion, Mardorunando, Eru,

órava omessë.

A Airefëa Eru,

órava omessë.

A Airë Neldië, Eru Er,

órava omessë.

A Airë María, – arca atarmë –

Airë Eruontarië,

Airë Wendë mi Wenderon,

Amillë Hrísto,

Amillë Eruva Hostalë, (‘Bożego Zgromadzenia’)

Amillë Eruva lissëo,

Amillë ampoica,

Amillë vénëa,

Amillë alappina, (‘nietknięta’)

Amillë arta, (‘szlachetna’)

Amillë *ilúcarëa, (adj. ‘ il-úcarë-a’ – ‘*niewinna’)

Amillë ammanë, (‘najlepsza’)

Amillë Mára Quetto, (‘dobrego słowa’)

Amillë Ontaro,

Amillë Etelehtaro,

Wendë Assaila,

Wendë Alcarin, (‘chwalebna’)

Wendë Istaina, (‘znana – sławna’)

Wendë Vala, (‘można – potężna’)

Wendë Apsenena,

Wendë Voronda,

Ceniehyellë Failiëo, (‘cen-ië-hyellë’)

Mahalma Ingolëo, (‘ingolë’ – archaizm)

Tyarië Alasselmo,

Mirroanwë fairëa,

Mirroanwë hantalëo,

Mirroanwë Erëa *erunduriëo, (‘eru-ndur-ië’)

Losillë Muina,

Mindon Navindova,

Mindon Axollo Andamundava,

Coa Laurëa,

Marcirya Eruva Nilmëo,

Ando Erumano,

Él arinya, (‘él’ – archaizm)

Envinyatië laiwo,

Ortírië úcarindoron,

Alassë harninaron, (‘szczęście zranionych’)

Sámë Hrístova liëo, (‘ludu Chrystusa’)

Tári Valaron, ( w sensie ‘aniołów’)

Tári *Valataron, (lub: Minyataron, Nosseheruron – patriarcha – ‘praojciec’> ‘wódz klanów’)

Tári Tercánoron, (‘tercáno’ – ‘herold’, może: Apacánoron?)

Tári *Mentamoron, [pl. gen. ‘Apostoł’, gr ‘apóstolos’ – ‘wysłaniec’ (‘menta’ +’mo’)]

Tári Nwalyainaron, (‘nwalya-ina’ – ‘umęczony’)

Tári Voronwion, (‘wiernych’)

Tári Wendion,

Tári Ilyo Aimoron,

Tári ú Minya Úcarëo nostaina,

Tári Erumanenna tultaina, (tulta-)

Tári Anairë *Olosilliëo, [‚losille’ – ‚róża’, jak w: lassë>olassië (*Losilleono?)]

Tári nossëo,

Tári sérëo,

Tári Pellenórëo. (tylko w polskiej litanii)

Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,

ámen apsenë, Heru.

Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,

ámë etehlarë, Heru.

Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,

órava omessë.

Arca atarmë, Airë Eruontarië,

Polien nalmë valdë vandaron Hrísto.

Ámen arcë

Anta men núrorelyan, Heru Eru, ná alya as vorima alwë fëo ar hravo: ar terë alcarinqua arcandë Anairëo Marío, voro Wendëo, ámë etelehtë nyérerello ar anta vorima alassë.

Terë Hrísto Herulmo.

Násië.

Zobacz także