Maciej Kluczka: nie targujmy się o większą przestrzeń w kościołach. Nie dziś

– Wiosna będzie nasza, ale zima będzie jeszcze koronawirusa – powiedział wczoraj prof. Andrzej Horban, krajowy konsultant ds. chorób zakaźnych, główny doradca premiera ds. Covid-19. Wczoraj wraz z ministrem zdrowia Adamem Niedzielskim ogłaszali wydłużenie istniejących obostrzeń sanitarnych. Dołożyli też nowe.

Prof. Horban nie lubi słowa „obostrzenia”, woli raczej „zasady”, „zalecenia”, by – jak mówi – jak najwięcej osób w zdrowiu mogło przeżyć czas pandemii. Do istniejących obostrzeń dochodzą nowe, jeszcze bardziej uciążliwe. Po świętach wszystkie galerie handlowe znowu będą zamknięte (poza sklepami pierwszej potrzeby), w sylwestra mamy zostać w domach między godz. 19:00 a 6:00 rano (by na ulicach miast nie zbierały się tłumy witające nowy rok), zimą (przynajmniej do 17 stycznia) nie pojeździmy na nartach, nie zatrzymamy się w żadnym hotelu (nawet w podróży służbowej). Generalnie, nowy rok zaczniemy w reżimie narodowej kwarantanny.

Główny doradca premiera ds. COVID-19 prof. Andrzej Horban i minister zdrowia Adam Niedzielski fot. PAP/Rafał Guz

Wciąż jest trudno

Wszystko po to, by – jak mówią eksperci ds. zdrowia – nie zaczynać bardzo prawdopodobnej trzecie fali epidemii na poziomie 10 tysięcy zakażeń dziennie. Wtedy nasza i tak już obciążona służba zdrowia może po prostu tego nie wytrzymać. Życia w tych obostrzeniach mogą niestety nie wytrzymać też przedsiębiorcy (szczególnie ci, którzy pracują w usługach i turystyce). Wczoraj wicepremier Jarosław Gowin ogłosił kolejną odsłonę tarczy antykryzysowej (jej zasoby mają być uruchomione jeszcze w tym miesiącu). Wiemy jednak, że i poprzednie „tarcze” nie chroniły przedsiębiorców przed wszystkimi groźnymi ekonomicznymi skutkami pandemii. Jak widać – sytuacja nie jest dobra, nasze codziennie trudy związane z obostrzeniami nie dość, że się wydłużają, to i się nasilają. Nadzieja w szczepionkach i lekarzach, którzy zapewniają, że ich skuteczność i bezpieczeństwo są sprawdzone. Do czasu wyszczepienia większej części polskiego społeczeństwa nie ma co liczyć na poluzowanie restrykcji. Także tych w kościołach.

>>> O. Lech Dorobczyński OFM: w Kościele chodzi o pojedynczego człowieka, a nie o masę [ROZMOWA]

Pierwsze szczepienia w USA, fot. EPA/DAVID ODISHO

W ostatnich dniach przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki wystosował apel do premiera z prośbą o zwiększenie limitu wiernych w kościołach. Obecnie obowiązujący to 1 osoba na 15 m2. Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski chciał, aby od świąt Bożego Narodzenia limit ten został zmniejszony do 1 osoby na 7 m2. „Podtrzymując surowe obostrzenia w kościołach, redukujemy cały okres świąteczny do kwestii dokonywania zakupów, dla robienia których rezygnuje się nawet z wolnej niedzieli” – napisał w liście do premiera Mateusza Morawieckiego abp Stanisław Gądecki. Trudno się z tą argumentacją nie zgodzić. Sam byłem – niejednokrotnie – świadkiem trudnych sytuacji, gdy na niedzielne msze czy poranne roraty obsługa kościoła nie mogła wpuścić wszystkich wiernych, którzy chcieli uczestniczyć w nabożeństwie. To trudne chwile. Dla wszystkich.

>>> 989 – całodobowa infolinia ws. szczepień na COVID-19

fot. cathopic

Na razie bez zmian

Na poluzowanie zasad dotyczących kościołów jednak nie ma szans, przynajmniej do 17 stycznia. Pytany wczoraj o tę kwestię minister Niedzielski wyjaśnił, że limity nałożone na kościoły pozostają bez zmian. Zatem obowiązujący obecnie limit wiernych w kościołach to jedna osoba na 15 m2. W związku z pandemią biskupi w diecezjach przedłużyli do 27 grudnia dyspensę od obowiązku uczestnictwa w mszy w niedzielę i święta. Zapewne będą one teraz przedłużone (w niektórych diecezjach obowiązują dekrety do odwołania). Dodatkowo – dzięki zgodzie watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów – 25 grudnia, 1 i 6 stycznia kapłani (za zgodą ordynariusza) będą mogli sprawować większą liczbę mszy dziennie (cztery). To może pozwolić – w tych szczególnie świątecznych dniach – zwiększyć możliwość przyjęcia wiernych w murach kościołów. Są kraje – np. Belgia – w których zakaz publicznych ceremonii religijnych w miejscach kultu został przedłużony do połowy stycznia.

fot. Flickr

W związku wydłużonymi obostrzeniami na niektórych portalach (na szczęście nie jest ich wiele) oraz w niektórych komentarzach internautów pojawił się zawód przechodzący w zarzut. Sprowadzał się on do stanowiska: „Jak tak długo można?”, „To zabijanie ducha narodu!”, „To dyskryminacja katolików”. Przy okazji wiosennego zmniejszenia restrykcji (także w kościołach) część publicystów pisała: „Presja ma sens”, „Rząd w trzecim etapie odmrażania złagodził obostrzenia. To wprawdzie mały krok ku normalności, ale potwierdza on, że wierni powinni upominać się o swoje prawa. Walka trwa. Dołącz do protestu!”.

>>> „W oczekiwaniu na powrót”. Interesujący projekt fotograficzny episkopatu Anglii [GALERIA]

Potrzeba solidarności

Możliwe, że i podobne protesty pojawią się teraz. Mam jedną prośbę i propozycję: dołączmy – my, wierni – nie do protestu, ale do solidarności. Po pierwsze – trudno temu rządowi zarzucać antyklerykalizm czy wchodzenie na ścieżkę wojenną z Kościołem. Rząd wprowadza te zasady, bo w obliczu pandemii nie ma innego wyjścia. Po drugie – Kościół nie jest tu wyjątkiem. Galerie faktycznie się zamykają, hotelarze nie mogą przyjmować gości, branża turystyczna i usługowa walczy o życie. Są argumenty, że nie można porównywać życia duchowego do pójścia na siłownię czy do restauracji. Pełna zgoda. Jednocześnie – my, wierni, żyjemy w świecie, żyjemy w społeczeństwie i trudno sobie teraz wyobrazić zapełnianie kościołów, gdy inni nie mogą nawet otworzyć prowadzonej przez siebie od lat kawiarni czy klubu fitness. Nie targujmy się o kolejne metry kwadratowe, które mogą przypaść nam w udziale. Nasza wiara realizuje się najpełniej w sakramentach, ale nie jest to jedyny sposób na bycie w bliskiej łączności z Bogiem i innymi wiernymi. Pokazały to poprzednie miesiące pandemii, ale pokazały też czasy wojny, okupacji, pokazują to cały czas ludzie mieszkający w regionach, w których kapłan nie jest dostępny na wyciągnięcie ręki (to np. trudne pod tym względem tereny misyjne).

fot. EPA/FABIO FRUSTACI

Boże wyzwanie

Potraktujmy ten czas jako kolejny etap potrzebnej społecznej solidarności i wytężonej modlitwy (bardziej w wymiarze indywidualnym). Kościoły na szczęście nie są zamknięte, odbywają się w nich nabożeństwa. Miejmy nadzieję, że w przyszłym roku świątynie będą mogły znowu wypełnić się wiernymi. Jestem w trakcie lektury książki ks. Tomáša Halíka „Czas pustych kościołów”. To zapis jego kazań i rozważań z ostatniego Wielkiego Postu. One wpisują się też w czas obecny. Na koniec – jako drogowskaz na ten niezwykle trudny i często bolesny czas – przytoczę myśl tego czeskiego duchownego: „Podczas gdy pierwszych chrześcijan, jak czytamy w Piśmie, ludzie rozpoznawali po ich wzajemnej miłości, nas ludzie często odróżniali po »chodzeniu do kościoła«. (…) Przyjmijmy nowość tej sytuacji jako Boże wyzwanie”.