Budować wspólnie lepszy świat [MISYJNE DROGI]

Na szczęście możemy dostrzec osoby będące promykami nadziei, które doskonale reprezentują przesłanie pokoju i szerzą zgodę oraz miłość, zamiast nienawiści. Poprzez dialog promują szacunek i współpracę między ludźmi. Chrześcijaństwo i islam starają się rozwijać dialog i szerzyć pokój ze względu na znaczną liczbę wyznawców tych dwóch religii na świecie.

Chrześcijańsko-muzułmański dialog międzyreligijny nie jest czymś nowym, choć czasami ulegał pogorszeniu za przyczyną konfliktów i starć. Prorok islamu Muhammad czternaście wieków temu, będąc świadkiem nasilającej się przemocy wobec muzułmanów w Mekce, poradził pewnej grupie, aby jej członkowie wyemigrowali do Abisynii i w niej zamieszkali na jakiś czas. Rządził tam król Negus będący chrześcijaninem, którego Prorok nazwał sprawiedliwym. Gdy później do Proroka dotarła informacja o śmierci Negusa, pomodlił się w jego intencji i nakazał muzułmanom, aby też modlili się za niego.

Ważne spotkania historii

Podobnie, czytając biografię proroka Muhammada, znajdziemy opis historii, w której grupa chrześcijańskich kapłanów przyszła do Proroka z daleka, aby zapytać go o islam. Rozmawiali oni z szacunkiem i poważaniem siebie nawzajem. Prorok gościł chrześcijańskich przybyszów przez trzy dni, a oni spali i modlili się w meczecie. Przykładów jest wiele, ale przytoczę jeden z ważniejszych, jaki miał miejsce osiem wieków temu. Należy bacznie przyjrzeć się historycznemu spotkaniu, stanowiącemu bramę do międzyludzkiego dialogu. Wydarzenie to miało miejsce w Egipcie w trudnym historycznie okresie nieporozumień między Wschodem a Zachodem, między islamem a chrześcijaństwem. Mowa o spotkaniu św. Franciszka z Asyżu z sułtanem Malikiem. Franciszek zrozumiał, że należy zbliżać się do Boga nie przez wojny i wrogość, ale przez Jego miłość i miłość do Jego stworzeń. Muzułmański sułtan też okazał się człowiekiem dialogu, praktykującym wolność wyznania i kierującym się brakiem przymusu religijnego, zgodnie z wersetem z Koranu: „Kto chce wierzyć, niech wierzy, a kto nie chce, niech nie wierzy” (KORAN, 18:29). Franciszek, będąc honorowym gościem na dworze sułtana przez kilka dni, toczył z nim długie filozoficzne i duchowe rozmowy – razem też modlili się w meczecie, w którym św. Franciszek mówił m.in.: „Wołam Pana mojego, Boga wszędzie”. Zasługą tego spotkania było pokazanie, że muzułmanin i chrześcijanin są braćmi w wierze i modlitwie do Jedynego Boga.

Foto: Vatican Media Handout

Franciszek jak św. Franciszek

Obecny papież, argentyński jezuita Jorge Mario Bergoglio, wybrał imię Franciszek, gdyż podobnie jak jego patron – święty Franciszek – też jest propagatorem dialogu. Papież Franciszek, podczas swojego pontyfikatu, kilkakrotnie odwiedzał kraje muzułmańskie – był w Turcji, Bośni i Hercegowinie, Jordanii, na terytoriach palestyńskich, w Azerbejdżanie i Egipcie. Kieruje się treściami z dialogu międzywyznaniowego, do którego zachęcał Sobór Watykański II (1962-1965) w „Deklaracji o religiach niechrześcijańskich”: „Aby ludzie solidaryzowali się wzajemnie jak siostry i bracia”. W maju 2016 r. wielki imam szejch Ahmed Al-Tayeb z Uniwersytetu Al-Azhar w Egipcie spotkał się w Watykanie z papieżem Franciszkiem, który przyznał mu medal „Anioła Pokoju”. Na spotkaniu obaj mówili o potrzebie dialogu międzyreligijnego i o zorganizowaniu globalnej konferencji pokojowej, która miała miejsce w kolejnym roku, tj. w kwietniu 2017 r. w Egipcie. Na zaproszenie władz i Kościoła katolickiego w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (żyje tam około miliona katolików i jest tam osiem kościołów katolickich), papież udał się tam w lutym 2019 r. Jeszcze przed wizytą nazwał ją „wstępem do nowej strony o historii stosunków międzywyznaniowych”. Podkreślał, że „jesteśmy braćmi, nawet mimo pewnych różnic”. Dodał też: „Wiara jednoczy, a nie rozdziela, zbliża nas do siebie i trzyma z dala od wrogości”. W Abu Zabi papież Franciszek nawiązywał do słów wygłoszonych 800 lat wcześniej przez świętego Franciszka oraz wziął udział w spotkaniu międzyreligijnym, którego tematem było „Braterstwo ludzkie”. Uczestniczył w nim również wielki imam szejch Ahmed Al-Tayeb, pro mujący dialog i wolność wyznania. Imam skierował się do muzułmanów na Bliskim Wschodzie, aby „przyjmowali” chrześcijan w swoich krajach. Następnie mówił do chrześcijan: „Jesteście częścią tych krajów, jesteście ich obywatelami z pełnymi prawami i obowiązkami”. Spotkanie to zapewne przyczyni się do rozwijania dialogu pomiędzy chrześcijanami i muzułmanami. Stało się ono swoistym apelem, skierowanym do przywódców i rządzących, o zaangażowanie się na rzecz promowania pokoju, tolerancji i współistnienia w oparciu o szacunek do każdej istoty ludzkiej. Była to pierwsza wizyta papieża w kraju muzułmańskim na Półwyspie Arabskim – w kolebce islamu.

W Rabacie i Casablance

W marcu 2019 r., na zaproszenie króla Muhammada VI, miała miejsce wizyta papieża Franciszka w Maroku. Przypadła na 800-lecie obecności franciszkanów na tym terenie. Podczas dwudniowej wizyty w stolicy tego kraju – Rabacie – mówiono o potrzebie zjednoczenia wysiłków chrześcijan i muzułmanów na rzecz budowy lepszego świata, w oparciu o dialog, w duchu poszanowania treści wypływających z każdej religii. Papież Franciszek mówił o dialogu z wyznawcami islamu, o wolności sumienia i wolności religijnej oraz o szanowaniu wyznawców innych religii. Król Muhammad VI w swoim przemówieniu powiedział, że Maroko wita papieża po 34 latach, kiedy to jego kraj odwiedził papież Jan Paweł II. Wspomniał, że tamta wizyta była historyczna. Król Muhammad VI, goszcząc papieża Franciszka, mówił: „Jako król Maroka i przywódca wiernych, zapewniam wolność praktykowania obrzędów religijnych, niezależnie od wyznania”. Dodał też: „Nie mogę mówić o kraju, w którym przeważają wyznawcy islamu stanowiący 99%, że nie ma w nim niemuzułmanów, których prawa należy szanować, mam na myśli mniejszości chrześcijańską i żydowską”. Droga otwarcia Królestwa Maroka na szerszy dialog religijny rozpoczęła się w 1980 r., kiedy to król Hassan II (zm. 1999 r.), ojciec obecnego króla, odwiedził w Watykanie papieża Jana Pawła II. Król zaprosił głowę Kościoła do odwiedzenia jego kraju. Wizyta ta pozytywnie wpłynęła na relacje między Stolicą Piotrową a Królestwem Maroka i na relacje między chrześcijanami i muzułmanami na świecie. Wizyta papieża Jana Pawła II miała miejsce w 1985 r. W Casablance ówczesny papież przemawiał do osiemdziesięciu tysięcy słuchaczy, w większości młodych muzułmanów. Widział w ich oczach otwartość i chęć do okazywania wzajemnego szacunku. Papież Jan Paweł II cytował fragmenty Koranu i chwalił zalety dialogu między chrześcijanami a muzułmanami. Mówił, że jest on „bardziej potrzebny niż wcześniej” – to przemówienie jest jednym z najbardziej znanych wystąpień propagujących ideę dialogu międzyreligijnego.

>>>Covid-19 wyniszcza Indie, ludzie ufają już tylko Opatrzności

By kochać

Wracając do papieża Franciszka, można wymieniać jeszcze inne wizyty i inne spotkania, w jakich brał udział podczas swojego pontyfikatu. Zawsze powtarzał, że każda religia w swoim przesłaniu zawiera miłość Boga do ludzi i nakaz miłości drugiego człowieka. Podobną treść znajdziemy w słowach proroka Muhammada: „Nikt z was nie ma pełnej wiary, dopóki nie pokocha dla bliźniego tego, co kocha dla samego siebie”. W Koranie Bóg mówił: „My obdarzyliśmy szlachetnością potomstwo Adama” (KORAN, 17:70), dając tym samym świadectwo, że każdy człowiek ma godność, bez względu na różnice społeczno-polityczne, materialno-duchowe, kulturowo-rasowe. Bóg obdarzył człowieka pozycją wyższą niż inne żywe istoty. Obecnie istnieje ogromna potrzeba propagowania dialogu międzyreligijnego i dialogu między ludźmi, wszak jesteśmy stworzeni przez Boga i do Niego wrócimy. Niech nasz powrót i możliwość dostąpienia zaszczytu stanięcia przed Jego obliczem będą bodźcami do naszych wspólnych działań, aby nasze jestestwo w obecnym świecie było godne dla każdego człowieka.

Youssef Chadid

>>> Tekst pochodzi z „Misyjnych Dróg”. Wykup prenumeratę <<<