Abp Tadeusz Wojda: nowe przestrzenie misyjne [MISYJNE DROGI]

Misje, jako ludzie Kościoła, prowadzimy nie tylko na terytoriach i wśród ludów nieznających Jezusa, ale także wśród grup społecznych. One są na wyciągniecie ręki.

Misje są rzeczywistością, która dotyka istoty tożsamości Kościoła, a to dlatego, że zrodził się on z misji Jezusa Chrystusa i Jego uczniów. Misję tę Jezus otrzymał od swojego Ojca, a następnie przekazał ją swoim uczniom w chwili wniebowstąpienia. Do tej misji Jezus przygotowywał uczniów w czasie publicznej działalności. Dawał im możliwość poznania tej misji, a nawet zakosztowania, kiedy ich posyłał po dwóch, aby szli do miast i wiosek i obwieszczali nadejście Królestwa Bożego. Dekret soborowy o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes divinitus tak definiuje działalność misyjną: „Ogólnie »misjami« nazywa się specjalne przedsięwzięcia, które wysłani przez Kościół głosiciele Ewangelii, idąc na cały świat, podejmują celem wykonania zadań głoszenia Ewangelii i zakładania Kościoła wśród narodów lub grup społecznych jeszcze nie wierzących w Chrystusa (DM, 6)”. Jesteśmy przyzwyczajeni do rozumienia misji ad gentes, jako tych, które dzieją się wśród narodów, na terytoriach, gdzie nie słyszano o Chrystusie. Zapominamy często o tym, że to też głoszenie Ewangelii grupom ludzi, społecznościom, które nie słyszały o Chrystusie.

>>> Tomasz Terlikowski: patrzeć oczami Chrystusa [MISYJNE DROGI]

Stąd misje mogą dziać się w nowych przestrzeniach, areopagach np. w europejskich dzielnicach miast, gdzie chrześcijan jest zaledwie kilka procent, wśród uchodźców i imigrantów, wśród nowych ruchów społecznych, w internecie, który Benedykt XVI nazwał „cyfrowym kontynentem, który powinien być ewangelizowany, ale też ewangelizuje (24 stycznia 2009 r.)”. Warto przypatrywać się nowym, XXI-wiecznym, misyjnym, najważniejszym, przestrzeniom, czy – jak także nazywają je ostatni trzej papieże (Jan Paweł II, Benedykt XVI i Franciszek) – areopagom misyjnym. Po to, aby i tam głosić Chrystusa. Pogłębieniem tematu współczesnych wyzwań i areopagów zajęła się również Kongregacja ds. Ewangelizacji Narodów w Instrumentum laboris (IL), dokumencie roboczym przygotowanym na swoje zebrania plenarne w 2009 r.

Czym są areopagi?

Pojęcie areopagu wywodzi się ze środowiska ateńskiego. Areopag stanowił centrum kultury dla antycznych mieszkańców Aten. To właśnie ateński areopag stał się właściwym miejscem dla apostoła Pawła, aby Ateńczykom głosić Jezusa, którego nie znali. W ten sposób areopag staje się symbolicznym miejscem, w których należy głosić Ewangelię, stwierdził Jan Paweł II (RM 37).

Areopagi są więc nie tylko wyzwaniami, ale także nowymi możliwościami ewangelizacji. Spoglądając na szeroką i rozwijającą się rzeczywistość dzisiejszego świata, papież stara się w encyklice Redemptoris missio najpierw potwierdzić aktualność i pilną konieczność „specyficznej działalności misyjnej lub misji ad gentes” (RM 34). Jednocześnie zachęca do analizy i zajęcia się różnymi obszarami misji: zjawiskami terytorialnymi, społecznymi i kulturowymi, które nazywa „nowoczesnymi areopagami”. Wśród tych ostatnich wskazuje na „świat komunikacji” lub „środki komunikacji społecznej”; „ewangelizację kultury współczesnej” lub „nowej kultury”; „pokój, rozwój i wyzwolenie narodów”; „prawa człowieka i narodów, zwłaszcza mniejszości”; „promocję kobiet i dzieci”; „ochronę stworzenia”; „stosunki międzynarodowe”. Ich różnorodność, a także ich rozproszenie, wpływają na tradycyjną koncepcję „obszaru geograficznego” misji, sprawiając, że nie pokrywa się on już z pojęciem „krajów misyjnych”, ale rozciąga się również na kraje o długiej tradycji chrześcijańskiej. W rzeczywistości wystarczy pomyśleć na przykład o „dużych miastach” (megalopolis), w których współistnieje wiele religii i wiele kultur, co jest konsekwencją
ruchów migracyjnych, które sprawiają, że ich obecna sytuacja jest naprawdę skomplikowana.

Komunikacja społeczna

Niezwykle ważny w dzisiejszym świecie jest areopag środków społecznego przekazu, szczególnie mediów społecznościowych. Stanowią one jeden z biegunów władzy, porozumiewania się oraz kreowania mentalności i sposobów myślenia. Jan Paweł II napisał: „Pierwszym »areopagiem« współczesnym
jest świat środków przekazu, który jednoczy ludzkość i czyni z niej, jak to się określa, »światową wioskę«.
Środki społecznego przekazu osiągnęły takie znaczenie, że dla wielu są głównym narzędziem informacyjnym i formacyjnym, przewodnikiem i natchnieniem w zachowaniach indywidualnych,
rodzinnych, społecznych. Przede wszystkim, nowe pokolenia wzrastają w świecie uwarunkowanym
przez mass-media” (RM 37). Z racji zatem na wielką wartość, jaką stanowią środki społecznego
przekazu („cyberprzestrzeń”, telefony komórkowe, internet i inne), są niepowtarzalnymi narzędziami do
wykorzystania w ewangelizacji.

Imigranci i uchodźcy

W dzisiejszym świecie jesteśmy świadkami wielkich migracji, które obejmują setki milionów osób, także
w obrębie naszego kraju. Jedne są efektem wojen, klęsk naturalnych, czy napięć społecznych, inne zaś są
podyktowane pracą, nauką, biznesem, turystyką itd. „Pośród wielkich przemian współczesnego świata – podkreśla Jan Paweł II – migracje wytworzyły nowe zjawisko: niechrześcijanie bardzo licznie przybywają do krajów o chrześcijaństwie dawnej daty, stwarzając nowe okazje do kontaktów i wymiany kulturalnej, pobudzając Kościół do przyjęcia ich, do dialogu, pomocy i, jednym słowem, do braterstwa” (RM 37).
Masowe przemieszczanie się ludności otwiera możliwość pluralistycznego i wielowymiarowego, a także
trwałego i szerokiego kontaktu kultur i religii, który prowadzi do budowania pluralistycznego człowieczeństwa w każdym aspekcie (rasowym, etnicznym, kulturowym i religijnym). Kontakt ten w efekcie prowadzi również do tworzenia społeczeństwa pluralistycznego, to znaczy wielorasowego,
wielokulturowego i wieloreligijnego. W efekcie staje się ono nowym „areopagiem”, który stawia
chrześcijaństwu poważne wyzwanie i zaprasza wierzących do ukazywania specyfiki orędzia chrześcijańskiego, a konkretniej jego doświadczenia Boga. Migracja zarówno katolików do krajów niechrześcijańskich, jak i niechrześcijan do krajów chrześcijańskich jest więc niemałym potencjałem
ewangelicznym.

Dialog międzykulturowy i z nowymi ruchami społecznymi

W relacji do poprzedniego jest areopag dialogu międzykulturowego. Dokonuje się przez kontakt miedzy
grupami ludzi, które niosą ze sobą określoną kulturę i jej wartości. Jednym z elementów zbliżających do siebie wszystkie kultury jest to, że „w głębi ludzkiego serca zostało zaszczepione pragnienie Boga i tęsknota za Nim”.

>>> Tekst pochodzi z „Misyjnych Dróg”. Wykup prenumeratę <<<

Stąd „człowiek szuka absolutu, który byłby w stanie dostarczyć odpowiedzi na całe jego poszukiwanie i nadać mu sens: szuka czegoś najgłębszego, co stanowiłoby fundament wszystkich rzeczy” (FR 24-27). Niezbędne jest więc poszukiwanie prawdziwych elementów kultury, aby móc ewangelizować kulturę laicką „do samych korzeni” (EN 20). Proces ten można nazwać inkulturacją. Wyzwaniem ewangelizacyjnym są nowe ruchy społeczne, np. skrajnie feministyczne, lewicowe czy kultura ruchu LGBTQ+.

Młodzi

Dzisiejszy świat cechuje się dynamicznym rozwojem, szybkimi przemianami, którym człowiek nie zawsze jest w stanie dotrzymać kroku. To wywołuje frustrację, niepewność, dyskomfort i brak nadziei. W sposób szczególny doświadczają tego młodzi ludzie. Odnosząc się do tej sytuacji, Benedykt XVI stwierdza: „Kryzys nadziei łatwiej uderza w nowe pokolenia, które w kontekstach społeczno-kulturowych pozbawionych pewności, wartości i stałych punktów odniesienia, muszą mierzyć się z trudnościami, które wydają się przerastać ich siły”. Doskonałym przykładem niesienia nadziei młodym był papież Jan Paweł II poprzez swoje spotkania z nimi, przez Światowe Dni Młodzieży i kierowane do młodych przemówienia. To szczególnie ważne, ponieważ wielu ich rówieśników, media, a czasem i ich najbliżsi pokazują im, że nie warto żyć wartościami chrześcijańskimi, że nie warto żyć Bogiem i Ewangelią. Widać to w tym, że brakuje ich w czasie niedzielnych mszy św. czy na katechezie.

Świat dynamicznie się zmienia i można zidentyfikować jeszcze inne przestrzenie, które z powodzeniem
można by nazwać nowymi areopagami – przestrzeniami do ewangelizacji, jak choćby rodzina, płaszczyzna dialogu międzyreligijnego ekumenicznego, sekty, globalizacja, świat chorych i ubogich, troska o ekosystem i atmosferę, wojny, czy wewnętrzne areopagi Kościoła – jak chociażby nawrócenie
misyjne, pastoralne. Wszystkie te obszary stanowią nowe i ważne areopagi, które należy ewangelizować lub otworzyć na misję ewangelizacyjną w celu ożywienia w nich wiary. Niektóre z nich stały się przedmiotem szczególnej troski obecnego papieża Franciszka, który w ten sposób stara się ukazać nowe oblicze Kościoła otwartego na wszystkie potrzeby współczesnego człowieka i świata, w którym żyje.

Syria po 13 latach wojny: katastrofa humanitarna i rosnąca emigracja

S. Alicja Kaszczuk: stajemy się wszystkim dla wszystkich, aby w ogóle ocalić przynajmniej niektórych [ROZMOWA]

W afrykańskim klasztorze zamordowano trzech koptyjskich mnichów

Warszawa: spotkanie Komisji EP ds. Misji

Papieża Franciszka podróże na peryferia świata

Hongkong: chrześcijanie i taoiści pogłębiają współpracę