Turcja: bogate dziedzictwo Kościoła syriackiego – „trzecie płuco” chrześcijaństwa

Bogate duchowe i kulturalne dziedzictwo tradycji syriackiej, zwanej „trzecimi płucami” chrześcijaństwa przypomniał wikariusz apostolski Anatolii w południowo-wschodniej Turcji bp Paolo Bizzeti SI.

W rozmowie z włoskim portalem Terrasanta.net zauważył, że „Turcja jest krajem bardzo ciekawym, które ma niezwykłe bogactwa także z chrześcijańskiego punktu widzenia”. Podkreślił, iż na tych ziemiach można zrozumieć, „jak chrześcijaństwo wyrażało się w ciągu wieków w bardzo zróżnicowany sposób przez Gruzinów, Ormian, Chaldejczyków, Syryjczyków, Biznatyjczyków, Łacinników, w kościołach Reformacji i innych”.

>>> Chrześcijaństwo i islam w Turcji – na drodze dialogu [ROZMOWA]

„Wielka miłość” biskupa

Urodzony we Florencji 75-letni obecnie jezuita pełni swój urząd od 7 lat, wcześniej opiekował się nielicznymi katolikami łacińskimi w Anatolii Środkowej i Wschodniej, ale od wielu lat interesuje się Turcją, którą określa mianem swej „wielkiej miłości”. Zaczęło się to jeszcze pod koniec lat siedemdziesiątych XX w. od poszukiwania miejsc biblijnych na tych ziemiach, począwszy od podróży św. Pawła i od pierwszych wspólnot chrześcijańskich, które nazywa dziś pionierskimi.

Pod koniec października br. w Mediolanie przedstawiono książkę o kościołach i klasztorach tradycji syriackiej, którą biskup napisał wspólnie z o. Sabino Chialà – przeorem Wspólnoty z Bose we Włoszech. Tradycja ta bywa nazywana „trzecimi płucami” chrześcijaństwa, „ziemią środka”, położoną w południowo-wschodniej Turcji. Mimo prześladowań w ciągu wieków i spowodowanej nimi przymusowej ucieczki miejscowych mieszkańców, miejsca te do dzisiaj zachowują ślady dziedzictwa wielkiej wartości i to nie tylko w postaci „kamieni”, a więc pereł architektury: kościołów i klasztorów, ale również małych wspólnot chrześcijańskich, które tu ciągle jeszcze trwają.

Wymiar ekumeniczny

Biskup wikariusz zaznaczył, że od lat dziewięćdziesiątych XX w. trwa na tym obszarze proces odnowy świątyń z okresu IV-VII stulecia; wiele z nich odzyskało już dawny blask, który nadaje im szczególne piękno w warunkach naturalnych. Niektóre odnowione klasztory zyskały nowe oblicze także dzięki napływowi młodych mnichów i kwitnie w nich bardzo intensywne życie duchowe – powiedział rozmówca portalu.

Wiedza o Turcji wśród turystów i ludzi na Zachodzie ogranicza się najczęściej do poznania Stambułu, Efezu, może jeszcze kilku miejsc proponowanych przez biura turystyczne, tymczasem jest to kraj z różnych powodów bardzo fascynujący – mówił dalej wikariusz apostolski. Przyznał z ubolewaniem, że Zachód i Wschód chrześcijański, przynajmniej w wymiarze masowym, mało się znają, a jeśli już, to na zasadzie pewnych sloganów.

Hierarcha pragnie, aby poznawanie i opis syriackiej tradycji tych ziem miało wymiar ekumeniczny, aby rodziło poczcie sympatii, szacunku i dowartościowania jej. Sytuacja mieszkających tu małych wspólnot chrześcijańskich jest nadal bardzo trudna, zwłaszcza jeśli nie ma mocnej woli zapewnienia równych możliwości wyrazu różnych przejawów religijności.

„Tego tu brakuje a powrót niektórych osób jest bardziej znakiem proroczym niż sygnałem wielkiej nowości” – stwierdził bp Bizzeti.

Przypomniał, że klasztor (monaster) w Kościele wschodnim pełni rolę ośrodka duchowego, ludzie widzą w nim miejsce rozmowy, uczestniczą w liturgii, szukają sensu życia, rozumieją pewne sprawy z tajemnicy Boga. Istnieje tam współdziałanie między osobami konsekrowanymi a rodzinami – podkreślił biskup.

O. Paolo Bizzeti SI

O. Paolo Bizzeti SI urodził się 22 września 1947 we Florencji. Po studiach filozoficznych i teologicznych na uczelniach papieskich we Włoszech (Gallarate i Bolonia), w 1975 r. przyjął święcenia kapłańskie w Towarzystwie Jezusowym. Pełnił następnie różne urzędy w prowincji swego zakonu.

Jest specjalistą w sprawach bliskowschodnich, założył i kierował m.in. Stowarzyszeniem Przyjaciół Bliskiego Wschodu, wspólnotą rodzin Maranàtha, Biurem Pielgrzymek na Bliski Wschód. Od 1990 organizuje i prowadzi pielgrzymki do miejsc związanych ze św. Ignacym Loyolą w Hiszpanii, Paryżu i Rzymie. Jest autorem licznych książek i artykułów o tematyce biblijnej i duszpasterskiej.

14 sierpnia 2015 Franciszek mianował go biskupem, wikariuszem apostolskim Anatolii (z siedzibą w Iskenderunie – dawnej Aleksandretcie) w południowo-wschodniej Turcji. Sakry udzielił mu 1 listopada tegoż roku ówczesny sekretarz Kongregacji Kościołów Wschodnich abp Cyril Vasil’ SI.

Wikariat apostolski Anatolii utworzył 30 listopada 1990 św. Jan Paweł II z istniejącej od 20 czerwca 1931 misji „sui iuris” Trapezuntu. Mieszka tam niespełna 4 tys. katolików łacińskich.

Zobacz także