O Środzie Popielcowej i Wielkim Poście w przysłowiach ludowych

Dawniej bez folkloru Popielec i Wielki Post nie miałby swego charakterystycznego „uroku”. Po minionej tradycji pozostały zarówno zwyczaje, jak i przysłowia. W porzekadłach związanych ze Środą Popielcową i z Wielkim Postem nie tylko wieszczy się na przykład wiosenną pogodę, ale też przekazuje się w swoisty sposób naukę moralną jako chociażby przestrogę. Oto garść przysłów ludowych, „wzbogacających” wspomniany okres roku liturgicznego.

>>> 15 prostych wyrzeczeń na Wielki Post. Może znajdziesz coś dla siebie?

• Gdy w Popielec pogoda, wiosna będzie sucha, gdy deszcz, będzie mokra, a jeżeli zimno, będzie zimna
• Gdy w Popielec pogoda służy, suchą wiosnę wróży
• Jeśli we Wstępną Środę jest piękna pogoda, to w polu nadzwyczaj jest piękna uroda. „Wstępna Środa” to określenie Środy Popielcowej zwanej inaczej Popielcem
• Jeśli we Wstępną Środę świecą nocą gwiazdy, kury będą niosły, mówi u nas każdy
• Gdy we Wstępną Środę deszcz pada, to rój gąsienic kapustę zjada
• Jeśli po deszczu Środa Popielcowa, to cała wiosna bywa deszczowa
• W Środę Popielcową pogoda jaka, przez wszystek post taka
• A powiedzcie Wstępnej Środzie, niech zaczeka na ogrodzie
• W Popielcową Środę jak deszcz z góry pada, trzecia kopka chłopu na polu przepada
• Miło jak w Popielec
• We Wstępną Środę zapuść brodę, a żurek staw na murek. Żur był popularnym daniem postnym
• Wstępna Środa żurowi uprząta
• Wstępna Środa następuje, pani matka żur gotuje
• Wstępna Środa następuje, kuchareczka żur gotuje
• Zwiędła jak panna we Wstępną Środę
• Suchy Post – dobry rok
• Długi jak Post wielkanocny
• Gorzko na krótkość Postu narzeka, kogo w Wielkanoc wypłata czeka
• Komu Post miły, niech gryzie śledzia, pan zje niedźwiedzia
• Nie ma w chlebie ości, kiedy ciało się wypości. Przysłowie to wskazuje na następującą prawdę: głodny człowiek jest niewybredny, dlatego nie pogardzi żadnym posiłkiem
• Po glinianym moście jedzie żur w Poście
• Post i trzeźwość to zabawa, popiół z chlebem to potrawa
• Postem Pana Boga nie przekupisz
• W Post jeleń srogi, ukolą cię nogi
• W Poście Bożym słowem maście. Według tego przysłowia omastą do postnych potraw ma być lektura Pisma Świętego
• Większy Post z gęby jak do gęby. W tym nieco zagadkowym przysłowiu kryje się następująca prawda: od niespożywania niektórych pokarmów trudniejsze jest panowanie nad tym, co i jak się mówi, czyli chodzi tutaj o zachowywanie „słownej wstrzemięźliwości”
• Wolałby Żyda zabić niż Post przełamać
• W Post zaloty a gość we żniwa – zawsze nie w porę bywa. W Wielkim Poście nie tylko nie wyprawiano wesel, ale i nikogo nie swatano.
• Kwasi się jak ogórek w Śródpoście
• Niedziele głucha śrópostnej słucha

>>> Wielki Post: co warto wiedzieć?

Warto sięgać do skarbca rodzimych przysłów. Więcej z pewnością w nich elementów niereligijnych, ale bez nich ludowa tradycja wielkopostna byłaby nad wyraz uboga.

Zobacz także