Pomoc Caritas w odpowiedzi na kryzys migracyjny

Dziewięć punktów pomocowych w rejonie przygranicznym, dziesiątki transportów z żywnością i odzieżą do ośrodków dla cudzoziemców, programy adaptacyjne i wolontariat na rzecz obcokrajowców – lista inicjatyw Caritas w związku z ubiegłorocznym kryzysem migracyjnym jest długa. Dzięki wsparciu darczyńców, którzy przekazali na ten cel blisko 2,3 mln zł, udało się na dużą skalę wesprzeć osoby przybywające do Polski z innych krajów.

– To znacząca kwota, pozwoliła na zorganizowanie, zgodnie z zapowiedziami, pomocy doraźnej i objęcie stałym wsparciem cudzoziemców znajdujących schronienie w naszym kraju. Serdecznie dziękujemy za tak duży odzew na nasz apel o pomoc – podkreśla ks. Marcin Iżycki, dyrektor Caritas Polska.

Śpiwory, koce, odzież

Sztandarowym projektem Caritas związanym z kryzysem migracyjnych są Namioty Nadziei – punkty dystrybucji pomocy rzeczowej, uruchamiane początkowo w gminach przy granicy z Białorusią, a następnie również, w zależności od potrzeb, także w innych lokalizacjach.

– Obecnie wyposażone punkty znajdują się w Białowieży, Jałówce, Krynkach, Minkowcach, Klimówce, Nowym Dworze, Hajnówce, Siedlcach i Drohiczynie – wylicza Grzegorz Kowalczuk, koordynator projektu. – Forma i skala ich działania zależy od lokalizacji. W niektórych miejscach wytworzyły się aktywnie działające grupy docierające do osób potrzebujących pomocy i powstały takie naturalne centra tętniące życiem. Gdzie indziej są to bardziej magazyny na plebaniach, z których wolontariusze, mieszkańcy, czy służby mundurowe mogą pobierać artykuły pierwszej potrzeby dla napotkanych osób, przy czym trzeba zaznaczyć, że sytuacja na granicy zdecydowanie się uspokoiła. Coraz mniej jest przejść przez granicę, ale może to się zmienić wiosną – dodaje.

W ramach projektu Namioty Nadziei tym, którzy bezpośrednio spotykają w rejonie przygranicznym osoby w potrzebie, przekazano m.in. 400 koców termicznych, 400 kurtek, ponad 160 plecaków, 155 par zimowych butów i ponad 120 śpiworów, blisko 190 termosów, a także 600 konserw i tysiąc batonów oraz żeli energetycznych. Magazyny pozostają cały czas otwarte i są do dyspozycji wszystkich, którzy znajdują ludzi w potrzebie.

Wsparcie również dla mieszkańców

Namioty Nadziei stały się impulsem do organizowania lokalnych grup pomocowych. Jak informuje Grzegorz Kowalczuk, taka grupa powstała na przykład w Białowieży.

– Zrzesza ok. 30 osób, które postanowiły nieść pomoc potrzebującym. Wolontariusze ci posiadają wszystko, co potrzebne do przeprowadzenia interwencji pomocowej, zostali przeszkoleni z podstaw pierwszej pomocy. W namiocie mają do dyspozycji pakiety przygotowane z myślą o migrantach, którzy znaleźli się po polskiej stronie granicy jak i o osobach wywodzących się z lokalnej społeczności. Zdecydowali się bowiem objąć opieką również zamieszkałe w okolicy osoby najbardziej potrzebujące, których sytuacja z uwagi na panujący tam wielowarstwowy kryzys stała się wyjątkowo trudna – wyjaśnia Grzegorz Kowalczuk.

Z myślą o potrzebujących wsparcia mieszkańcach terenów przygranicznych zorganizowano m.in. akcję dystrybucji paczek żywnościowych przed świętami Bożego Narodzenia, część seniorów objęto programem „Na codzienne zakupy”, umożliwiającym korzystanie z kart przedpłaconych w sieci sklepów Biedronki.

W ośrodkach i po ich opuszczeniu

Kryzys migracyjny na wschodniej granicy Polski sprawił, że zapełniły się placówki dla obcokrajowców prowadzone przez Straż Graniczną oraz Urząd ds. Cudzoziemców. Caritas organizuje wsparcie również dla mieszkańców tych ośrodków. W kilkudziesięciu transportach organizacja dostarczyła na ich potrzeby m.in. herbatę i kilka ton cukru, środki czystości i artykuły higieniczne (w tym pieluchy, proszek i kapsułki do prania, pastę do zębów), a także po kilka tysięcy koców, ręczników, piżam i par skarpet.

– Ważne jest, aby nasza pomoc miała kompleksowy charakter, bo po opuszczeniu ośrodków te osoby, które pozytywnie przeszły wszystkie urzędowe procedury, często od zera rozpoczynają swoje nowe życie w Polsce – przypomina Marta Walasik-Sałek, koordynator ds. pomocy uchodźcom i migrantom w Caritas Polska. – Mogą skorzystać na przykład ze wsparcia naszych Centrów Pomocy Migrantom i Uchodźcom w Warszawie i Szczecinie, współfinansowanych m.in. z wpływów ze zbiórek. Niesiemy pomoc m.in. w formie programów integracji kulturowej, pomagamy w sfinansowaniu drobnych zabiegów medycznych i opieki lekarskiej, w nauce języka polskiego, dopłacamy do wynajmu mieszkań. Pieniądze ze zbiórki pozwolą m.in. na kontynuację tych działań.

Caritas prowadzi także szkolenia dla wolontariuszy pracujących z obcokrajowcami. Dotyczą one takich zagadnień jak pomoc prawna i socjalna, procedury administracyjne, czy międzykulturowość. Regularne zajęcia o charakterze integracyjnym (m.in. sportowe, a także warsztaty kulinarne, muzyczne, taneczne, czy plastyczne) są organizowane w ośrodku dla uchodźców w Lininie, z inicjatywy br. Cordiana Szwarca, zastępcy dyrektora Caritas Polska. To swoisty pilotaż, bo doświadczenia z Linina mogą zaowocować podobnymi projektami w innych placówkach dla obcokrajowców. Przed świętami Bożego Narodzenia mieszkańcy ośrodka wzięli udział we współorganizowanym przez Caritas spotkaniu wigilijnym – nie zabrakło tradycyjnych polskich potraw, kolędowania i prezentów pod choinką.

– We wszystkich tych działaniach chodzi nie tylko o wymierną pomoc, ale także o zmianę perspektywy. O wyjście poza dyskusję o nieznanych bliżej uchodźcach i spotkanie z konkretnym człowiekiem, zrozumienie jego położenia i potrzeb – wyjaśnia br. Cordian Szwarc OFM, który o cudzoziemcach z Linina mówi krótko – nasi przyjaciele.

Mimo obecnego spadku liczby osób próbujących dostać się od wschodu na teren Unii Europejskiej, kryzys migracyjny pozostaje jednym z najpoważniejszych wyzwań w naszej części świata.

– Ostatnie miesiące i sytuacja na granicy polsko-białoruskiej dowodzą, że również w Polsce możliwe są różne scenariusze. Ważne, aby być gotowym do podejmowania działań w trybie interwencyjnym, jak i na organizowanie długofalowego wsparcia. Zachęcamy wszystkich do tego, aby na to wielkie współczesne wyzwanie odpowiadali wraz z nami, wspierając nasze działania na rzecz migrantów i uchodźców – apeluje ks. dr Marcin Iżycki.

Zobacz także