TAK dla krzyża w przestrzeni publicznej, NIE dla Kościoła w polityce – wyniki najnowszych badań

Polacy powszechnie akceptują krzyże w przestrzeni publicznej, nie akceptują jednak obecności Kościoła w polityce. Rażą zajmowanie przez Kościół stanowiska wobec ustaw sejmowych i przede wszystkim księża mówiący ludziom, jak głosować w wyborach – wynika z badania CBOS.

W poniedziałek CBOS przekazało wyniki najnowszych badań postawy wobec obecności religii i Kościoła katolickiego w życiu publicznym. Ankietowanych pytano, czy rażą ich konkretne sytuacje, z jakimi spotykają się na co dzień. „Gros sytuacji, o które pytaliśmy, wciąż nie razi większości badanych. Krzyże w budynkach publicznych akceptuje blisko 90% respondentów. 70% lub nieco więcej nie ma nic przeciwko religijnemu charakterowi przysięgi wojskowej, lekcjom religii w szkołach, święceniu przez księży miejsc i budynków użyteczności publicznej, udziałowi księży czy biskupów w obrzędach i uroczystościach państwowych” – czytamy w komunikacie z badań.

>>> Polacy wciąż są jednym z najbardziej religijnych społeczeństw w Europie

Polacy nie akceptują też obecności Kościoła w polityce. Większość badanych w przeważającej liczbie analizowanych kategorii społeczno-demograficznych razi zajmowanie przez Kościół stanowiska wobec ustaw sejmowych i przede wszystkim księża mówiący ludziom, jak głosować w wyborach. Taka postawa nie razi tylko połowy praktykujących kilka razy w tygodniu, a razi nawet 74% praktykujących regularnie i 94% niepraktykujących. Takiej postawy nie akceptuje też 59% wyborców PiS (i co najmniej 90% wyborców innych partii), 60 proc. badanych mających wykształcenie podstawowe lub gimnazjalne (a 93% absolwentów wyższych uczelni). Z badań wynika również, że niemal 60% ankietowanych nie rażą księża występujący w publicznej TVP, a nieco ponad połowy – wypowiadanie się Kościoła na tematy moralne i obyczajowe. Księża występujący w publicznej TVP rażą wyborców KO (59%), niepraktykujących (58%), osoby o przekonaniach lewicowych (57%; zwolennicy Lewicy są w tej kwestii podzieleni), a także potencjalnych wyborców partii Polska 2050 (55%) i mieszkańców największych miast (52%). Pozostałych badanych w większości nie rażą.

>>> Sondaż: 40 proc. Polaków więcej myśli o sensie życia, tylko 7 proc. częściej się modli

„Wydawać by się mogło, że skoro misją Kościoła jest głoszenie wiary i nauczanie życia zgodnego z wiarą, to trudno mieć coś przeciw wypowiadaniu się Kościoła na tematy moralne i obyczajowe. A jednak. Niechęcią wobec nauczania moralnego Kościoła wyróżniają się potencjalni wyborcy Lewicy (70%), ale razi to także zwolenników KO (64%). Razi to respondentów niepraktykujących (68%), ale też praktykujących kilka razy w roku (51%)” – czytamy w komunikacie CBOS. Z badania wynika, że niechętne są temu osoby o przekonaniach lewicowych (62%), mieszkańcy największych miast (53%) i najmłodsi badani, w wieku 18–24 lata (50%).

„Ich ideałem byłby Kościół milczący na te tematy. Może się to wiązać z postępującą indywidualizacją sfery moralności – już od kilkunastu lat w coraz większej mierze za źródło moralności respondenci uznają własne sumienie („To, czym jest dobro i zło, powinno być przede wszystkim wewnętrzną sprawą każdego człowieka”), a nie społeczne normy czy Boże prawa. Zdaniem większości badanych Kościołowi nic do tego, czy ludzie przestrzegają przykazań i jakie są to przykazania” – dodano.

Obecność religii i duchownych w życiu publicznym

Według CBOS trudno nie zauważyć, że aprobata obecności religii, Kościoła i duchownych w życiu publicznym od roku 2015 zmniejszyła się: gdy chodzi o krzyże w budynkach publicznych minimalnie (o punkt procentowy), w niektórych przypadkach o kilka punktów. „Jednak w paru sytuacjach wyraźnie: o 16 punktów procentowych zmniejszyła się aprobata występowania księży w publicznej TVP, o 11 punktów – udziału duchownych w uroczystościach państwowych, o 8 punktów – lekcji religii w szkołach i o 5 punktów – zajmowania przez Kościół stanowiska wobec ustaw sejmowych. Na podobnym poziomie pozostała dezaprobata księży mówiących ludziom, jak głosować: w roku 2015, roku wyborczym, sięgała 84%, w roku 2021 – 81%” – zauważono.

We wnioskach napisano, że analizy CBOS, obejmujące 26 lat, upoważniają do wniosku, że w ostatnich kilku latach polskie społeczeństwo stało się mniej przychylne obecności religii i Kościoła w przestrzeni publicznej. „Wprawdzie obecność symboli religijnych i osób duchownych w sferze publicznej wydaje się ugruntowana w kulturze – to po prostu polski pejzaż – ale razić może już nawet wypowiadanie się Kościoła na tematy moralne, a im bliżej polityki, tym większa niechęć, niemal powszechna w sytuacji, gdy księża mówią ludziom, jak głosować w wyborach” – podkreślono.

Badanie przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Każdy respondent wybierał samodzielnie jedną z metod: wywiad bezpośredni z udziałem ankietera (metoda CAPI), wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem CBOS (CATI) – dane kontaktowe respondent otrzymywał w liście zapowiednim od CBOS lub samodzielne wypełnienie ankiety internetowej, do której dostęp był możliwy na podstawie loginu i hasła przekazanego respondentowi w liście zapowiednim od CBOS. Badanie zrealizowano od 18 do 28 października 2021 r. na próbie liczącej 1157 osób.

Polska

Żałoba w Andrychowie po śmierci taterników

Kościół

Papież: migranci często stają się narzędziem szantażu politycznego

Świat

Modlitwa o pokój w Kazachstanie

Polska

Ponad 7,7 tys. nowych przypadków koronawirusa

Świat

Żydzi z całego świata zjechali do małego polskiego miasteczka

Kościół

Wspólne kolędowanie z mniszkami. Abp Ryś przyszedł z gitarą