Preszów: zmarł bp Jana Kočiš – heroiczny duszpasterz słowackich i czeskich grekokatolików

W nocy z 3 na 4 grudnia w wieku 93 lat zmarł w Domu św. Kosmy i Damiana w Preszowie emerytowany biskup pomocniczy praskiego egzarchatu apostolskiego i tytularny biskup Abritt, bp Ján Eugen Kočiš – poinformowało biuro prasowe archieparchii preszowskiej na Słowacji.

Bp Ján Eugen Kočiš urodził się 25 czerwca 1926 r. w Pozdišovcach na Słowacji, jako najmłodsze z ośmiorga dzieci. W 1950 r. jako kleryk w greckokatolickim seminarium duchownym w Preszowie, był świadkiem jego likwidacji a także zakazu działalności Kościoła greckokatolickiego, któremu zawsze pozostawał wierny. Następnie otrzymał powołanie do tzw. pomocniczych batalionów technicznych (PTP) – wojskowych obozów pracy przymusowej, gdzie służył do końca 1953 r. pracując na budowach i w lesie. Będąc na przepustce 1 stycznia 1951 r. przyjął tajnie święcenia kapłańskie w kaplicy szpitalnej w Rożniawie. Po zwolnieniu z PTP został zatrudniony w piekarni w Vranovie nad Topľou. Przed więzieniem ukrywał się w różnych miejscach. Aresztowano go 7 lutego 1958 r. kiedy potajemnie uczył dzieci religii. Był kilkakrotnie sądzony i ostatecznie skazany na cztery lata więzienia, utratę praw obywatelskich i zakaz przebywania w regionie Preszowa i Koszyc przez pięć lat. Na podstawie amnestii został zwolniony po dwóch latach i podjął pracę w fabryce Plynostav w Pardubicach, gdzie pracował do końca kwietnia 1968 r. W wolnym czasie udawał się na Słowację, aby potajemnie pełnić posługę duszpasterską.

3 grudnia 1967 r., W wieku 41 lat, potajemnie przyjął sakrę biskupią w Brnie z rąk tajnego biskupa Feliksa Marii Davidka. W 1968 r. był osobistym sekretarzem internowanego biskupa, błogosławionego Vasila Hopka. Następnie przez mniej niż rok pracował w parafii Klenov. Przez następne 21 lat był ceremoniarzem i urzędnikiem w Kurii greckokatolickiej w Preszowie. W latach 1990–1993 był administratorem parafii Ďurďoš. Po ustanowieniu greckokatolickiego wikariatu biskupiego w Pradze w 1993 r. został jego dyrektorem, a w 1996 r. wikariuszem generalnym nowo utworzonego praskiego egzarchatu apostolskiego.

24 kwietnia 2004 r. św. Jan Paweł II mianował go biskupem tytularnym Abritt i biskupem pomocniczym w Praskim Egzarchacie Apostolskim. 15 maja 2004 r. publicznie przyjął w katedrze św. Klemens w Pradze sakrę biskupią. Od 2006 r. przebywał na emeryturze.

Bp Kočiš był świadkiem prześladowania Kościoła greckokatolickiego w Czechosłowacji.

Kościół greckokatolicki w Słowacji wywodzi się z Unii Użgorodzkiej z 1646. Od 30 stycznia 2008 ma rangę metropolii „sui iuris”, czyli rządzącej się własnym prawem, odrębnym od łacińskiego. Siedzibą metropolii jest miasto Preszów, Natomiast ustanowiony w 6 roku egzarchat w Republice Czeskiej podlega bezpośrednio Stolicy Apostolskiej.

Zobacz także