Czekać kilka lat na pierwsze „kocham cię, mamo”. Świat uczuć według dzieci z autyzmem

Osoby z autyzmem najczęściej mają problem z postrzeganiem świata przez zmysły. Trudno również tworzyć im relacje z rówieśnikami oraz z rodziną. O tym, w jaki sposób wspierać je w odczytywaniu uczuć innych oraz o tym, czy mogą w przyszłości tworzyć związki napisała psycholożka Dominika Krupa. 

Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy dzieci z autyzmem potrafią odczuwać uczucia innych, ponieważ zaburzenia ze spektrum to continuum, na którym znajdują się osoby, które w różnym stopniu potrafią m.in odczuwać emocje innych. Charakterystyczne dla tego zaburzenia są nieprawidłowości w obrębie komunikacji społecznej i interakcji. Umiejętności odczytywania uczuć innych to pewnego rodzaju umiejętność z zakresu komunikacji, bo jak wiemy komunikacja to nie tylko mowa werbalna, ale także niewerbalna jak mimika twarzy i postawa ciała,  którą wyrażamy emocje. Podczas terapii psychologicznej, którą prowadzę bardzo często w planie pracy znajduje się punkt: rozpoznawanie i nazywanie emocji.

>>> Hubert Piechocki: lekarz z autyzmem [RECENZJA]  

Nauczyć emocji 

Bazą do nauczenia dzieci z autyzmem rozumienia sytuacji społecznych, w których inni odczuwają emocje jest przede wszystkim zapoznanie ich z emocjami, nauczenie ich rozpoznawania, a także samo zwracanie uwagi na inne osoby, czyli zachęcenie osób ze spektrum autyzmu do obserwowania innych, nawiązywania z nimi kontaktów. Dopiero gdy dziecko opanuje podstawowe umiejętności możemy przejść do bardziej złożonych umiejętności jak rozumienie co mogą przeżywać inni, w jaki sposób można pomoc poradzić sobie z emocjami lub wskazać przyczyny wystąpienia tych emocji. Fajną metodą na zaznajomienie dziecka z tym tematem są historyjki społeczne oraz wszystkie metody wykorzystywane podczas treningu umiejętności społecznych. 

>>> Do Franciszka podeszła dziewczynka z autyzmem. Reakcja papieża była niezwykła [WIDEO]

Związek z osobą z autyzmem 

Deficyty z zakresu rozwoju społecznego i emocjonalnego wskazywałyby na to, że stworzenie związku może być trudne, ale nie można nic przesadzić z góry. W dzisiejszych czasach i przy możliwościach jakie mamy, osoba z autyzmem może szukać swojego potencjalnego partnera do związku wśród osób z autyzmem, są różne fora i grupy, a także zajęcia na których te osoby poznają się i mogą tam spotkać swoją drugą połówkę.  

>>> Kuba ma autyzm. Na korytarzu układa buty kolegów

Nie przekroczyć granic 

Czasem rodzice dzieci z autyzmem mówią ze wzruszeniem, że ich syn lub córka właśnie powiedzieli pierwszy raz „kocham Cię mamo/tato”. Mówią to ze wzruszeniem dlatego że czasem trzeba na to czekać kilka lat. Dlaczego dziecko z autyzmem dopiero np. w wieku 8 lat pierwszy raz powiedziało „kocham Cię mamo”? Dopiero teraz to poczuło? Myślę, że powód jest zupełnie inny. Dopiero teraz nauczyło się okazywać i wyrażać uczucia. Dzieci ze spektrum autyzmu mają trudności z uczeniem się przez obserwację oraz problem z naśladownictwem, więc nie kodują tego tak szybko jak inni, że mówimy „kocham cię” do mamy, tak jak np. starsza siostra.  

>>> Papież do autystycznych dzieci: jesteście jak kwiaty!

Znaczna część dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu ma również problemy z tworzeniem relacji z rówieśnikami i zawieraniem przyjaźni. Powodem tego jest ich nieharmonijny rozwój. Ze względu na to, że dzieci te mają trudności z nawiązywaniem i utrzymywaniem kontaktu wzrokowego, komunikowaniem się, dzieleniem wspólnego pola uwagi, myśleniem symbolicznym, rozpoznawaniem i nazywaniem emocji. Trudności te sprawiają m.in., że dzieci nie bawią się tematycznie, a przecież zabawa to jedna z najważniejszych aktywności w okresie dzieciństwa. Oczywiście to tylko jeden z powodów, ale moim zdaniem bardzo ważny, jeśli chodzi o nawiązywanie dziecięcych przyjaźni. Pomóc może w tym również terapia psychologiczna, podczas której dzieci nauczą się wspomnianych umiejętności. 

Zobacz także