Czy szaleniec może być świętym? Niesamowite historie jurodiwych

Kim jest jurodiwy? Termin ten oznacza osobę głupią, bezrozumną, coś niezrozumiałego lub obcego. A czy wiedziałeś, że jurodiwymi byli święci? I choć często nazywa się ich Chrystusowymi szaleńcami, to modlitwa za ich wstawiennictwem może być naprawdę skuteczna. 

Zjawisko to narodziło się w Bizancjum w VI wieku. Jednak swoje najbardziej spektakularne formy jurodstwo osiągnęło w prawosławnej Rusi, gdzie za świętych uznano łącznie aż 36 jurodiwych. 

Jeszcze wcześniejsze korzenie… 

Korzenie tej postawy można znaleźć już w Starym Testamencie. Wszakże Pan Bóg kazał Izajaszowi chodzić nago i boso (Iz 20,30), Ozeaszowi pojąć za żonę nierządnicę, pokochać ją i mieć z nią dzieci (Oz 1,2), a Jeremiaszowi sporządzić więzy oraz jarzmo nałożyć na szyję i prorokować w ten sposób (Jr, 27,2). 

Jak bardzo szaleni? 

Swoimi praktykami jurodiwi chcieli naśladować Chrystusa poniżonego. Co więc robili?  Żyli w ubóstwie, choć często pochodzili z zamożnych rodzin, spali na śmietnikach, psich posłaniach lub na kupach gnoju. Nie dbali również o wygląd, pojawiali się nago nawet w świątyniach. Niektórzy z tych szaleńców milczeli lub przeciwnie – bełkotali, mamrotali, bluźnili, zadawali zagadki lub nawet znieważali. Ale, co ciekawe, czynili także cuda… 

Niesamowite historie 

Wbrew pozorom jurodiwymi było wielu świętych. Za pierwszą kanonizowaną bizantyjską jurodiwą uznano św. Izydorę mieszkającą w VI wieku w Egipcie. Z kolei szaleńcami Chrystusowymi z Rusi byli m. in. św. Izaakija z Ławry Pieczerskiej, św. Prokop z Ustiugi, św. Bazyli Moskiewski, św. Ksenia Petersburska. Warto przypomnieć niesamowite historie niektórych z nich. 

16-letni prorok 

Święty Bazyli Moskiewski urodzony w rodzinie chłopskiej już mając 16 lat porzucił swoją rodzinę i udał się do Moskwy z zamiarem zostania jurodiwym. Nie chciał tam mieć stałego miejsca zamieszkania, więc spał w wejściach do cerkwi. Ponadto jego umartwianie polegało na stałym poszczeniu, ograniczaniu snu, chodzeniu półnago oraz skuwaniu się kajdankami.  

Już za życia uważano go za proroka. Zapowiadał bowiem kary, które w przyszłości dostaną grzesznicy oraz nagrody czekające na osoby, które żyły zgodnie z przykazaniami.  

Bazylego szanował nawet car Iwan IV Groźny. Kazał on zbudować cerkiew, w której umieszczone są relikwie świętego. 

Wierni modlą się do św. Bazylego o uzdrowienie, w szczególności prosząc o przywrócenie wzroku. 

Szalona wdowa 

Św. Ksenia Petersburska to jedna z nielicznych kobiet, które znalazły się w gronie jurodiwych. Już w wieku 26 lat została wdową po rosyjskim pułkowniku. Śmierć męża mocno na nią wpłynęła. Właśnie wtedy zdecydowała się wybrać drogę Bożego szaleństwa. Rozdała biednym wszystko, co miała. Oprócz tego przebrała się w ubranie męża i wmawiała ludziom, że to nie on zmarł, lecz ona. Przyszła święta sypiała na polu za miastem i często się tam modliła. Również ona miała dar przepowiadania przyszłości – przewidziała chociażby datę śmierci księżnej Elżbiety Pietrownej.  

Ksenia Peterbsurska jest patronką rodziców modlących się o to, by ich dzieci bez problemów przyswajały wiedzę.  

Przedstawione historie pokazują, że jurodiwi to osoby przede wszystkim odważne i wewnętrznie wolne. Żyły one w czasach, gdy Kościół przeżywał liczne kryzysy. Właśnie wtedy najbardziej byli mu potrzebni ci, którzy szaleli z miłości do Boga.

Zobacz także